وزیر هذیانگوی آل سعود(نگاه)
محمدرضا کلهر
«ایرانیها میخواهند مرا ترور کنند»، «ایران ضعیف شده و به دنبال دوستی با هر کشوری است»، «ما از همه توان سیاسی، نظامی و اقتصادی خود در برابر هر تجاوزگری از طرف ایران استفاده خواهیم کرد»، «ما شاهد تلاش ایران برای قاچاق مواد منفجره سی 4 به بحرین و از آنجا به عربستان بودیم»، «ایران و رئیسجمهوری ایران آخرین کسانیاند که باید از دموکراسی و سلامت حجاج حرف بزنند». اینها تنها نمونههایی از هتاکیهای وزیر خارجه جوان عربستان است که لاوروف وی را «احمق لعنتی» خطاب کرده است، آن هم درست در مدت زمان اندکی که روی کار آمده. به راستی چه چیزی باعث شده تا برخي مقامات سعودي از جمله وزیر خارجه اینگونه عنان ادب از کف داده و به دور از هرگونه آداب یک مقام دیپلماتیک مردم ایران را مخاطب قرار داده و اینطور اسائه ادب کنند؟ بنا به فرموده مقام معظم رهبری، لااقل رهبران پیشین سعودی متانت و وقاری نشان میدادند ولی این چند جوان بیتجربه دارند جنبه توحش را بر جنبه متانت و ظاهرسازی غلبه میدهند.
زمانی که «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان، «سعود الفیصل» را از سمت وزیر خارجه برکنار و «عادل جبیر» سفیر این کشور در آمریکا را به جای وی منصوب کرد، مشخص بود که شاهد دوران جدیدی در سیاست خارجی عربستان خواهیم بود. چرا که جبیر شخصیتی کاملا آمریکایی است و در گذشتهاش جنجالهای زیادی رخ داده است. معروف است که جبیر بیشتر دوست دارد یک «آمریکایی» باشد تا یک «عربستانی». وی طی دوران حضورش در آمریکا به هماهنگکننده مستقیم با آیپک (لابی صهیونیستی آمریکا) و مسئولان رژیم غاصب سرزمین فلسطین تبدیل شده بود. روزنامه «جروزالم پست» اسرائیل در این مورد نوشت: «جبیر از آغاز دهه نود با گروههای یهودی در تماس بوده و هماهنگی کامل داشته و پیش از این نیز با «یوسی بیلین» که در آن زمان وزیر کابینه کار اسرائیل بود، دیدار کرده است.» در سال 2004 و پس از اینکه ملک عبدالله پادشاه متوفی عربستان، در اظهارات خود «صهیونیستها را عامل 95 درصد از حملات مسلحانه در عربستان دانست»، باز جبیر بود که سفر اعضای صهیونیست کنگره آمریکا به عربستان را ترتیب داد تا وجهه کشورش را بهبود بخشد! اما در چند ماهی که از وزارت جبیر میگذرد گویا، شکستهای پیدرپی، وی را بسیار عصبانی کرده و به هذیانگویی و هتاکی واداشته است. وضعیت عربستان در منطقه شاید هیچ وقت به این بدی که اکنون است نبوده باشد.
عربستان در شرایط کنونی با بحرانهای داخلی و منطقهای زیادی روبرو است. این کشور بیش از 8 ماه است که در باتلاق یمن دست و پا میزند و نمیتواند در برابر مردم یمن که چندان از امکانات نظامی برخوردار نیستند، پیروز شود. طبق محاسبات سعودیها جنگ یمن باید ظرف همان چند هفته اول به نتیجه رسیده و تمام میشد. زماني كه جبير به عنوان وزير خارجه عربستان منصوب شد، نه تنها رسانههاي فارسي بلكه رسانههاي انگليسي هم گزارش دادند كسي كه حامي حمله به يمن بود وزير خارجه عربستان شد. این امر بدین معناست که شکست در یمن مرگ سیاسی جبیر خواهد بود. در سوریه نیز همه به این امر معترف هستند که بشار اسد رفتنی نیست و این بزرگترین شکست برای عربستانی است که بیش از چهار سال برای سقوط بشار اسد دست به هرکاری زده و بسیار هزینه کرده است. از سوی دیگر این کشور با کسری بودجه بسیار بالایی در داخل کشور مواجه شده است. برخی رسانهها معتقدند این کشور تا سال 2020 از لحاظ اقتصادی ورشکسته خواهد شد. در بعد سیاسی نیز این کشور مشکلات شدیدتری دارد. جنگ قدرت بین شاهزادگان هنوز ادامه دارد و حتی شدیدتر نیز شده است. اخیرا روزنامه ایندیپندنت به نقل از یکی از شاهزادگان سعودی فاش کرد که از 12 پسر ملک عبدالعزیز بنیانگذار سعودی، 8 تن از آنها با ادامه پادشاهی ملک سلمان مخالف هستند و 75 درصد علما نیز خواستار به قدرت رسیدن احمد بن عبدالعزیز، کوچکترین پسر ملک عبدالعزیز هستند. این مشکلات داخلی و خارجی تمرکز را از مقامات این کشور گرفته است. بنابراین شاید حق با جبیر باشد. وی باید زبان به هتاکی بگشاید! کوهی از مشکل و شکست آن هم ظرف فقط چند ماه هرکسی را میتواند به زانو دربیاورد چه رسد به شخصیت ضعیفی مانند جبیر. وی این روزها تمرکزش را از دست داده و چندباری نیز زمزمههای برکناری وی به گوش رسیده است. با کوچکترین انتقادی از کوره درمیرود و برای شکستهای عربستان یک عامل را بیشتر دخیل نمیداند: ایران. این روزها موقعیت ایران و قدرت روزافزون این کشور خواب و خوراک را از جبیر گرفته و وی را که نشان داده شخصیت ضعیفی دارد، به هتاکی کشانده است. اما تحمل دیوانگیهای جبیر نیز حدی دارد و نباید در برابر این وزیر دیوانه ساکت نشست. بنابراین وزارت خارجه کشورمان باید با بررسی راههای موجود مناسبترین و قاطعترین راه را برای برخورد با این توهینها اختیار کند. در صورت استمرار این هتاکیها ممکن است امر بر بعضی دیگر از ریز کشورهای منطقه نیز مشتبه شود. به نظر میرسد بیش از این سکوت جایز نیست و باید دهان جبیر را بست!