نگاهی به ویژه برنامههای سیما در ماه مبارک رمضان
هدیه رسانه ملی از افطار تا سحر
معمول است که در شبکههای تلویزیونی، برنامههای گفت وگو محور، بطور معمول، جذابیت و مخاطب کمتری نسبت به سریالها و برنامههای طنز دارند. اما این وضعیت درباره ویژه برنامههای افطاری و سحری سیما در ماه مبارک رمضان کمی تفاوت دارد. به طوری که برخی از این برنامهها، جزو پربینندهترین محصولات تلویزیونی محسوب میشوند.
ویژه برنامههای سیما در ماه مبارک رمضان به رغم معضلات مالی صداوسیما و عدم تخصیص بودجه از سوی دولت اما توانستند لحظاتی خاطرانگیز و توأم با معنویت و آگاهی را برای مخاطبان سیما رقم بزنند.
بدون تردید مهمترین این برنامهها، «ماه عسل» است. برنامهای که از سال 86 تاکنون به عنوان ویژه برنامه ثابت قبل از افطار شبکه سه سیما در ماه مبارک رمضان پخش میشود. آنچه سبب متفاوت شدن این برنامه با سایر آثار گفت وگو محور تلویزیونی شده، مدعوین و سوژههای آن است. برنامههای تلویزیونی، هر چقدر که مهمانهای مهمتر و مشهورتری داشته باشند، بیشتر مورد توجه قرار میگیرند. اما «ماه عسل» دقیقا برعکس است. یعنی عمده شهرت آن به خاطر مهمانان ناشناخته و فاقد شهرتی است که در آن حضور مییابند. این برنامه درباره مردمی عادی و معمولی است که قهرمان میشوند؛ قهرمانان گمنام! داستان برنامه، گاهی درباره فردی است که پس از نیم قرن اعتیاد خودش را ترک کرده، یا درباره یک رزمنده دوران دفاع مقدس و گاهی درباره آدمهایی است که سرطان را شکست دادهاند و ماجراهایی از این دست. همین سوژهها هستند که موجب بحث برانگیز شدن این برنامه شدهاند. البته سالهای قبل، فضای برنامه غالبا غمبار و اندوهناک بود. اما امسال، وجه ایجابی و امیدوارانه این برنامه افزایش یافته است.
همین امر هم سبب شده تا مخالفتهای برخی از جریانهای سیاسی خاص با این برنامه در سال جاری بیشتر شود. همان جریانهایی که اساسا اعتقادی به مردم سرزمین خود ندارند و به جای مردم، متکی به بیگانگان هستند. همان جریانهایی که چشم دیدن پیروزیها و موفقیتهای مردم این کشور را ندارند. همانهایی که معمولا قهرمان شدن مردم این کشور در عرصههای علمی و فرهنگی و ورزشی را سانسور میکنند. همانها که تحقیر و ناسزاگویی به مردم، تکیه کلامشان است. همانهایی که با توهین به مردم، دچار توهم خودروشنفکرپنداری حاد میشوند! طبیعی است که برای چنین جریان هایی، دیدن مردمی ناشناخته و متعلق به سطوح فرودست اجتماعی که توانستهاند به جایگاه یک قهرمان برسند، سخت و دشوار است! از نظر ایشان، مردم دیگری غیراز خودشان، حق دیده شدن و معرفی به عنوان یک انسان خاص را ندارند!
از دیگر برنامههای قابل توجه سیما در شبهای مبارک ماه رمضان امسال، برنامه «شهرخدا» بود. این برنامه که هر شب از شبکه اول سیما به نمایش درمیآمد، با تلفیق بخشهای مختلفی ازجمله گفت وگوی مجریهای برنامه با میهمانان و بخشهای معرفی آداب و رسوم ماه رمضان، برنامهای غنی و پربار را ایجاد کردند. این برنامه با اجرای پدرام کریمی و عبدالله روا در لحظات پایانی شب، ساعتی بانشاط و توأم با آرامش را برای مردم به ارمغان آوردند و کاری کردند تا برنامه از خشکی و یکنواختی خارج شود.
شبکه دو سیما هم با چند ویژه برنامه به استقبال لحظات افطار و سحر و نیمه شب رفت.
«شبهای روشن» هم برنامه نیمه شبانگاهی این شبکه بود که توانست توجه مخاطبهای سیما را به خود جلب کند. از آیتمها و بخشهای مختلف این برنامه میتوان به سفرههای افطار ساده، نکات اخلاقی، مهمانان ویژه، نجوای شبانه، ادبیات رمضان و رمضان در جبهه اشاره کرد. ترویج فضائل اخلاقی در رمضان، توجه به صله رحم، ترویج سنت حسنه اطعام و کمک به نیازمندان، افطاریهای ساده و توجه بیشتر به سبک زندگی اسلامی در ایران تولید شد.هر شب دعوت از یک خانواده معمولی اما موفق هم وجه ممتاز این برنامه بود. «شبهای روشن» هر شب با حضور کارشناسان مذهبی زبده و آگاه نسبت به شرایط روز به بررسی جایگاه دین در زندگی معاصر انسان و فضائل و رذایل اخلاقی میپرداخت.
«نوسفران» هم برنامه خلاقانهای است که هر سحر، به استقبال نوجوانان روزهدار میرود. این برنامه با اجرای خوب سیدجواد هاشمی تلاشی است در جهت پیوند رسانه، نسل جدید و آداب و رسوم دینی. استفاده از موذنان، قاریان و نواخوانان کودک و نوجوان، راهی است برای شناسایی و معرفی استعدادهای جدید در زمینه نغمههای آسمانی. کاری که میتواند از ماه مبارک رمضان فراتر رفته و در تمام طول سال توسط شبکههای دوم و پویا اجرا شود.
بدون تردید قابل توجهترین ویژه برنامه شبکه پنج سیما در ماه مبارک رمضان برنامه «عقیق» بود. این برنامه علاوه بر هموطنانمان، بیشتر مخاطبان بینالمللی را نیز هدف قرار داد. مسلمانان و آنان که در ابتدای راه اسلام ایستادهاند؛ این را در گفتوگو با «فاطمه فرزانه یوسف» شنیدیم؛ فاطمه فرزانه یوسف یکی از میهمانان برنامه عقیق است که خبر از دنبال کردن این برنامه در کشورهای دیگر میدهد. عقیق داستان زندگی آدمهایی از سرزمینهای مختلف را روایت میکند، آنانی که از بودا تا مسیح به اسلام گرویدهاند و مسلمان شدهاند؛ آنانی که برای فرا گرفتن متون اسلام، ایران را انتخاب کردهاند؛ جایی که تازه مسلمان شده آمریکایی از امنیت و آرامش ایران و حس و حال جالب ایرانیها میگوید؛ بیگانههایی که با لهجههای مختلف، فارسی را شیرین سخن میگویند و فرهنگ ما را به خوبی شناختهاند؛ همه این صحبتهای دلنشین در کنار خاطرات جذاب آنان از مردم ایران، آداب و رسومشان و حتی رانندگی عجیب و غریبشان باعث شده تا قاب برنامه عقیق برای مخاطب چشمنواز به نظر برسد.