تالیف: کامران غضنفری

همکاری‌های اطلاعاتی آمریکا با عراق:
رژیم صدام، مدتها پیش از شروع جنگ علیه ایران، با آمریکا روابط اطلاعاتی برقرار کرده بود. ویلیام کیسی رئیس وقت سازمان سیا، در اردیبهشت 1359 ـ یعنی 5  ماه قبل از وقوع رسمی جنگ ـ در حالی که به ظاهر رابطه دیپلماتیک و رسمی آمریکا و عراق قطع بوده است، به بغداد سفر کرده و یک رئیس ایستگاه اطلاعاتی تمام وقت را در آنجا مستقر می‌کند. پس از آن، رئیس پایگاه سیا در بغداد، دیدارهای منظمی با صدام برقرار می‌کند و به وی مشورت می‌دهد .1
مدتی پیش از شروع جنگ، دستگاه‌های اطلاعاتی و تجسسی عراق در طول مرزهای ایران به فعالیت پرداخته و سعی کردند از طریق عوامل نفوذی، اطلاعاتی را جمع آوری نمایند. آنها در این زمینه حتی از سازمان سیا نیز درخواست کمک کردند .2
یک هفته پس از شروع حمله عراق به ایران، ژنرال جونز رئیس ستاد نیروهای مسلح آمریکا، به عربستان رفت و توافقی برای احداث سریع ایستگاه رادار متحرک و تحویل فوری چهار فروند هواپیمای آواکس به همراه خدمه و تکنسین‌های آنها صورت پذیرفت. 3
پس از آن تام راس سخنگوی پنتاگون، در تاریخ 8 مهر 1359 اعلام کرد که آمریکا چهار فروند هواپیمای آواکس برای حفاظت از چاه‌های نفت منطقه در مقابل حمله هوایی احتمالی ایران به عربستان سعودی ارسال خواهد کرد. وی گفت این هواپیماها تا زمانی که جنگ ایران و عراق ادامه داشته و موقعیت منطقه خطرناک باشد، در عربستان سعودی باقی خواهند ماند .4
این چهار فروند هواپیمای آواکس آمریکا، با استفاده از قلمرو عربستان و تحت فرماندهی آمریکا، اوضاع منطقه را کنترل می‌کردند. در مرحله دوم، دولت ریگان در سال 1360 با فروش پنج فروند آواکس دیگر به عربستان موافقت کرد و مجموعاً 9 فروند از این هواپیماها در عربستان مستقر شد که با ناوهای موشک انداز، ناوشکن‌های نیروی دریایی آمریکا در خلیج فارس و با هواپیماهای مستقر بر عرشه ناوهای هواپیمابر، ارتباط الکترونیک داشتند. در واقع، پروژه آواکس‌ها در عربستان، محور یک سیستم به هم پیوسته منطقه‌ای بود که 50 میلیارد دلار هزینه داشت و اطلاعات مهمی را برای آمریکا جمع آوری می‌کرد. بعدها صدام صریحاً در اظهاراتی اعلام کرد: ما در عراق از اطلاعات آواکس‌ها بهره مند شده ایم. 5
این آواکس‌ها سرگرم ارائه یک پوشش 24 ساعته از تحرکات نظامی ایران از سمت شمال خلیج فارس تا دزفول و نیز زیر نظر گرفتن ترمینال نفتی ایران در جزیره خارک و میدان‌های نفتی ایران در طول سواحل خلیج فارس بودند. همچنین بر طبق خبری که در روزنامه دیلی تلگراف درج شد، از آغاز جنگ، همواره ماهواره‌های جاسوسی آمریکا تصاویر منطقه نبرد را ساعت به ساعت به زمین ارسال کرده و ایستگاه‌های ردیابی، کلیه مکالمات نظامی ایران و عراق را ثبت و ضبط و به ارتش عراق ارائه می‌دادند. 6
به گفته ریچارد مورفی مسئول امور خاورمیانه در وزارت خارجه آمریکا در دوره ریگان، دولت ریگان با تلاش وزارت دفاع و وزارت خارجه و سازمان سیا، به حمایت از عراق برخاست. ویلیام کیسی رئیس سازمان سیا، معتقد بود که ایالات متحده باید اطلاعات بسیار حساس و ارزنده مربوط به فعالیت نیروهای ایرانی را که به کمک هواپیماهای آواکس مستقر در عربستان سعودی دریافت می‌کرد، در اختیار عراق بگذارد. 7
در ماه فوریه 1982 ( بهمن 1360 )، موقعیت صدام خطرناک به نظر می‌رسید. ویلیام کیسی رئیس سیا، پیشنهاد کرد که ایالات متحده با بغداد ارتباط مستقیم اطلاعاتی برقرار کند و برای آغاز کار، یک هیئت عالی رتبه آمریکایی به عراق رفته و با صدام حسین ملاقاتی انجام دهد. پیشنهاد کیسی مورد موافقت سریع رونالد ریگان قرار گرفت. 8
به دنبال این پیشنهاد در بهمن 1360 ، یک هواپیمای شخصی از پاریس به سوی اردن رفته و در فرودگاه امان به زمین نشست. مهم‌ترین شخصیت در میان مسافران، ویلیام کیسی رئیس سازمان سیا بود که به صورت محرمانه مسافرت می‌کرد. کیسی بلافاصله با ملک حسین پادشاه اردن ملاقات کرد و سپس در همان جا با بارزان ابراهیم تکریتی ـ برادر ناتنی صدام که رئیس دفتر مرکزی اطلاعات عراق بود ـ ملاقات کرد. در این ملاقات کیسی گفت :
« ایالات متحده مایل است یک رابطه مستقیم اطلاعاتی با عراق برقرار کند تا مطمئن شود عراق قادر است از خودش در مقابل حملات ایران دفاع کند .» 9
منابع در دفتر روزنامه موجود است