سخاوتمندترین انسان
محمدمهدی رشادتی
پیامبر اعظم(ص) فرمود: من ادی ما افترض الله علیه فهو اسخی الناس. سخاوتمندترین مردم شخصی است که آنچه را خداوند از نظر مالی بر او واجب کرده، پرداخت کند. (فرهنگ سخنان پیامبر اکرم ص545) سخاوت، انفاق مال را به همراه دارد. در این رابطه پرداخت حقوق الهی از جمله- خمس و زکات- که از واجبات الهی محسوب می‌شوند، از اهمیت زیادی برخوردار است. گرچه بخشش به نیازمندان از جمله ارزش‌های انسانی و دینی قلمداد می‌شود، اما پرداخت به موقع سهم الهی که بر عهده مؤمنان است، از آنچنان اهمیتی برخوردار است که رسول خدا(ص) پرداخت‌کننده آن را در ردیف سخاوتمندترین اشخاص بشمار می‌آورند.
عدم توجه به این وظیفه دینی پیامدهای فردی و اجتماعی فراوانی دارد. از نظر فقهی، انسان مؤمن تا خمس مال را ندهد نمی‌تواند در آن تصرف کند اگر چه قصد دادن خمس را داشته باشد. (توضیح‌المسائل- مسئله 1790)
از رسول خدا(ص) منقول است که: مبادا در راه خدا از صرف مال دریغ کنی که در آن صورت دو برابر آن را در راه معصیت خدا خرج خواهی کرد. (تحف العقول ص432) و نیز فرمودند: هر کس مال خود را با اختیار خویش از انسان‌های خوب دریغ کند، خدا مالش را به اجبار نصیب انسان‌های بد می‌گرداند. (میزان الحکمه ج 2 ص 1017) از امام صادق(ع) است که: کسی که زکات ندهد، نمازش بی‌حاصل است و کسی که ورع نداشته باشد زکاتش پذیرفته نیست.
از امام باقر(ع) نقل است که: کسی که زکات نپردازد خداوند در روز قیامت دارایی او را به صورت افعی آتشین و در شکل دوکوهانه‌ای درآورده و او را در چنبره آن درمی‌اندازد و سپس به آن مار گفته می‌شود: به دورش حلقه بزن همچنانکه او در دنیا به تو چسبیده بود و این سخن قرآن است که: بزودی آنچه را که از بخشیدنش بخل می‌ورزیدند، چون طوقی به گردنشان خواهند آویخت.
حضرت صادق(ع) می‌فرمایند: خداوند چیزی سخت‌تر از زکات (حقوق الهی) بر این امت واجب نکرده و عموم مردم جز در این مورد هلاک نشوند. (میزان الحکمه ج 1 ص 445)
علی(ع) فرمود: بدترین مال آن است که از آن در راه خدا خرج نشود و زکاتش (اعم از خمس و زکات) پرداخت نگردد. نیز فرمود: هرگاه خداوند برای بنده‌ای بدی خواهد، مال و ثروت را محبوب او گرداند و آرزوهایش را توسعه دهد. برعکس هرگاه خداوند بنده‌ای را دوست بدارد، مال را در نظرش مبغوض گرداند و آرزوهایش را کوتاه کند. (غرور الحکم ج 2 ص 454-456)
رسول اکرم(ص) تاکید می‌فرمایند: با زکات دادن از اموالتان محافظت کنید و آن را در حصار محکمی قرار دهید.
هرگاه مردم زکات نپردازند، زمین هم برکت خود را از مردم دریغ می‌کند. جامعه‌ای که از زکات دادن دریغ کند خشکسالی برایش پیش می‌آید و اگر حیوانات در آنجا نباشد، حتی باران هم قطع می‌شود. (فرهنگ سخنان پیامبر اکرم ص 520- 654)
امام رضا(ع) فرمود: خمس، کمک ما برای نگهداری دین و وسیله‌ای است برای مساعدت به کسانی که در تحت مدیریت ما اداره می‌شوند و نیز وسیله‌ای برای کمک به دوستان و شیعیان ما است، ما خمس را در راه دفاع از حیثیت و موقعیت خود خرج می‌کنیم. بنابراین خمس را از ما دریغ نکنید و خود را از دعای ما محروم ننمایيد.- که شما با پرداخت آن مشمول دعای خیر ما می‌شوید- بدانید که خمس کلید روزی شما و باعث بخشودگی گناهان شما است و وسیله آمادگی برای روز احتیاج شماست. (اصول کافی ج1 ص 547 به نقل از اسلام مجسم ص 441)
پیامبر اعظم(ص) فرمود: من ادی ما افترض الله علیه فهو اسخی الناس. سخاوتمندترین مردم شخصی است که آنچه را خداوند از نظر مالی بر او واجب کرده، پرداخت کند. (فرهنگ سخنان پیامبر اکرم ص545) سخاوت، انفاق مال را به همراه دارد. در این رابطه پرداخت حقوق الهی از جمله- خمس و زکات- که از واجبات الهی محسوب می‌شوند، از اهمیت زیادی برخوردار است. گرچه بخشش به نیازمندان از جمله ارزش‌های انسانی و دینی قلمداد می‌شود، اما پرداخت به موقع سهم الهی که بر عهده مؤمنان است، از آنچنان اهمیتی برخوردار است که رسول خدا(ص) پرداخت‌کننده آن را در ردیف سخاوتمندترین اشخاص بشمار می‌آورند.
عدم توجه به این وظیفه دینی پیامدهای فردی و اجتماعی فراوانی دارد. از نظر فقهی، انسان مؤمن تا خمس مال را ندهد نمی‌تواند در آن تصرف کند اگر چه قصد دادن خمس را داشته باشد. (توضیح‌المسائل- مسئله 1790)
از رسول خدا(ص) منقول است که: مبادا در راه خدا از صرف مال دریغ کنی که در آن صورت دو برابر آن را در راه معصیت خدا خرج خواهی کرد. (تحف العقول ص432) و نیز فرمودند: هر کس مال خود را با اختیار خویش از انسان‌های خوب دریغ کند، خدا مالش را به اجبار نصیب انسان‌های بد می‌گرداند. (میزان الحکمه ج 2 ص 1017) از امام صادق(ع) است که: کسی که زکات ندهد، نمازش بی‌حاصل است و کسی که ورع نداشته باشد زکاتش پذیرفته نیست.
از امام باقر(ع) نقل است که: کسی که زکات نپردازد خداوند در روز قیامت دارایی او را به صورت افعی آتشین و در شکل دوکوهانه‌ای درآورده و او را در چنبره آن درمی‌اندازد و سپس به آن مار گفته می‌شود: به دورش حلقه بزن همچنانکه او در دنیا به تو چسبیده بود و این سخن قرآن است که: بزودی آنچه را که از بخشیدنش بخل می‌ورزیدند، چون طوقی به گردنشان خواهند آویخت.
حضرت صادق(ع) می‌فرمایند: خداوند چیزی سخت‌تر از زکات (حقوق الهی) بر این امت واجب نکرده و عموم مردم جز در این مورد هلاک نشوند. (میزان الحکمه ج 1 ص 445)
علی(ع) فرمود: بدترین مال آن است که از آن در راه خدا خرج نشود و زکاتش (اعم از خمس و زکات) پرداخت نگردد. نیز فرمود: هرگاه خداوند برای بنده‌ای بدی خواهد، مال و ثروت را محبوب او گرداند و آرزوهایش را توسعه دهد. برعکس هرگاه خداوند بنده‌ای را دوست بدارد، مال را در نظرش مبغوض گرداند و آرزوهایش را کوتاه کند. (غرور الحکم ج 2 ص 454-456)
رسول اکرم(ص) تاکید می‌فرمایند: با زکات دادن از اموالتان محافظت کنید و آن را در حصار محکمی قرار دهید.
هرگاه مردم زکات نپردازند، زمین هم برکت خود را از مردم دریغ می‌کند. جامعه‌ای که از زکات دادن دریغ کند خشکسالی برایش پیش می‌آید و اگر حیوانات در آنجا نباشد، حتی باران هم قطع می‌شود. (فرهنگ سخنان پیامبر اکرم ص 520- 654)
امام رضا(ع) فرمود: خمس، کمک ما برای نگهداری دین و وسیله‌ای است برای مساعدت به کسانی که در تحت مدیریت ما اداره می‌شوند و نیز وسیله‌ای برای کمک به دوستان و شیعیان ما است، ما خمس را در راه دفاع از حیثیت و موقعیت خود خرج می‌کنیم. بنابراین خمس را از ما دریغ نکنید و خود را از دعای ما محروم ننمایيد.- که شما با پرداخت آن مشمول دعای خیر ما می‌شوید- بدانید که خمس کلید روزی شما و باعث بخشودگی گناهان شما است و وسیله آمادگی برای روز احتیاج شماست. (اصول کافی ج1 ص 547 به نقل از اسلام مجسم ص 441)