علی شمسی
اصولا انسان دوست دارد وضعیت خودش را در محیطی که زندگی می‌کند بداند و بشناسد. بهره گیری از ابزارها و فن آوری های گوناگون برای این است که بتواند هم در کلیات و هم در جزئیات ، دانش و شناختی پیدا کند که هم ظرفیت تصرفات او را افزایش دهد و هم از خطر احتمالی یا یقینی بکاهد.
بشر به‌ویژه برخی از اقوام با گرایشی که به طور طبیعی به محسوسات دارند، این امکان فراهم آمده که ما نسبت به محیط خود دانش بسیاری پیدا کنیم و با دلیل برهانی، سلطه خود را بر جهان گسترش داده و بسیاری از موجودات را در خدمت خود بگیریم. البته بر اساس آموزه های قرآنی همه هستی در خدمت انسان و تحت تسخیر اوست. (ابراهیم، ایه 33)
برخی از انسان ها دارای قوه تخیل قوی هستند و می توانند محسوس را متمثل و متخیل کرده و زمینه بهره مندی بیشتر را فراهم آورند چنانکه خدمت برخی دیگراز انسانها که دارای قوه واهمه قوی هستند موجب شده که امور معقول به تمثل در آید و یا متمثل و متخیل عقلانی شود و قواعد و قوانین کلی حاکم بر هستی کشف شده و مورد استفاده قرار گیرد.
اما هنوز کمتر کسی متوجه یک خطر مهم و اساسی شده که زندگی ما را بیشتر از تغییرات آب و هوایی در جهان امروز در معرض خطر قرار می دهد و سعادت امروز و فردای ما را تهدید می کند. این دشمن و خطر ناشناخته به سبب آنکه دیدنی نیست و تنها آثار آن را می توان شناسایی و ردگیری کرد، (اعراف، آیه 27)هنوز کاملا برای آدمی شناخته نشده است و راه های رهایی و مواجهه با آن را نمی شناسد. منظورازاین خطر، وجود طائفه ای ازجنیان به نام شیاطین است که دین و ایمان مردم را هدف گرفته و موجبات بدبختی دنیوی و اخروی بشر را فراهم می آورند.(همان)
البته یک عده از انسان ها از راه هایی، با آنان ارتباط برقرار کرده‌اند؛‌چرا که گاه خود جنیان از خوب و بدشان به سراغ انسان می آیند و گاه این انسان ها به سراغ آنها می روند؛ زیرا این گروه انسان ها دارای قوه خیال و متخیل قوی هستند و می توانند به شکلی با آنان دیدار و ارتباط داشته باشند.لذا برخی از انسان ها به این گروه پناه برده و ارتباطی برای خطرگریزی یا خطرسازی برای دیگران برقرار می کنند.(جن، آیه 6)
آزارهای جسمی و روحی جنیان
بر اساس آیات قرآنی، جنیان هر چند که در عالم مثال منفصل و در یک عالم برزخ خاص خودشان هستند، ولی آنان همان طوری که ما را می بینند می توانند دو نوع تصرف در ما داشته باشند:
1- تصرف در جسم انسان: اینکه گمان شود که جنیان تنها در روان تصرف می کنند و شخص را مجنون کرده و او را به تسخیر خود در می آورند، سخنی نادرست است؛ زیرا بر اساس آیاتی از قرآن از جمله آیه 41 سوره ص، تصرفات جنیان حتی نوع شیطانی و کافر آن ، تصرفات جسمی نیز می تواند باشد. چنان‌که می فرماید: وَاذْكُرْ عَبْدَنَا أَيُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الشَّيْطَانُ بِنُصْبٍ وَعَذَابٍ؛ و در قرآن ایوب را یاد کن زمانی که پروردگارش را از دور خواند که شیطان مرا با رنج جسمی و شکنجه مس کرده است. از این آیه به دست می آید که تصرفات جسمی شیطان جنی موجب شده که پیامبری چون ایوب(ع) به رنج و مشقت و بیماری دچار شود.
2- تصرفات روانی : از دیگر تصرفاتی که جنیان دارند، تصرفات در خيال و واهمه و تخيّلات انسان است. خداوند در آیات سوره ناس می‌فرماید: يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ * مِنَ الجِّنّةَ وَالنَّاسِ؛ از جن و انسان کسانی هستند که در قلب ها و روان آدمی وسوسه می کنند.
پس تصرفات جنیان تنها اختصاص به روان آدمی ندارد بلکه حتی می توانند آسیب های جسمی به انسان وارد سازند که وقوع آن برای حضرت ایوب(ع) در آیه اثبات شده است. بویژه آنکه از نظر قدرت بدنی جنیان بسیار قوی ترهستند و توانایی انتقال و جابه جایی آنان نیز بیشتر است. شناخت این طایفه می تواند ما را در برابر خطرات احتمالی و به‌ویژه یقینی دشمنی به نام ابلیس و شیاطین پیرو او در امان نگه دارد؛ زیرا این دشمن سوگند خورده که انسان را بدبخت کند و آرامش و آسایش ابدی را از او سلب نماید.
در آیات قرآن راه هایی برای رهایی از دشمنی و تصرفات ابلیسی و شیطانی جنیان بیان شده که از جمله آنها، استعاذه به خدا و خواندن قرآن، نماز، سوره های فلق و ناس و مانند آن است.