افول تدریجی صندوق مسکن یکم
سیاست دولت فعلی برای خانهدار کردن مردم نتیجه چندانی نداشت
ارزش تسهیلات صندوق پسانداز مسکن یکم با توجه به رشد شدید بهای مسکن در یک سال اخیر و کاهش سهم این وام از بهای مسکن کاهش یافته است.
به گزارش خبرگزاری فارس، صندوق پسانداز مسکن یکم و وام 80 میلیون تومانی مسکن برای خانه اولیها در شرایطی شکل گرفت که وام این صندوق به طور متوسط نیمی از بهای مسکن را پوشش میداد و در برخی مناطق حتی معادل 70 درصد قیمت مسکن بود.
اما در یک سال اخیر و با رشد شدید قیمتها در شهر تهران، سهم این وام از بهای مسکن به شدت کاهش یافته است به طوری که متوسط قیمت هر متر مسکن از 4 میلیون و 789 هزار تومان در مهر ماه 96 به 9 میلیون و 554 هزار تومان در آذر ماه امسال رسیده است که رشدی 99.2 درصدی را نشان میدهد.
اما فرض کنیم متقاضیان وام مسکن از صندوق پسانداز مسکن یکم متقاضی خرید مسکن در مناطقی غیر از مناطق اول تا هشتم هم هستند. در این صورت متوسط قیمت هر متر مسکن در مناطق 9 تا 21 کمتر از متوسط قیمت مسکن در شهر تهران است.
با فرض بهای 5/5 میلیون تومانی برای هر متر مربع مسکن برای متقاضیان وام مسکن 80 میلیون تومانی، بهای تمام شده مسکن برای آنها برای یک خانه 60 متری 330 میلیون تومان میشود. بنابراین در بهترین حالت وام 80 میلیون تومانی مسکن فقط 24 درصد از بهای مسکن را پوشش میدهد.
خانه اولیها به امید خرید مسکن از ابتدای خرید مسکن تا مهر ماه امسال حدود 9 هزار میلیارد تومان سپردهگذاری کردهاند و به گفته مدیرعامل بانک مسکن تعداد کل حسابهایی که تا تاریخ ۶ شهریور افتتاح شده ۴۹۶ هزار فقره بوده که ۵۲ هزار فقره از دریافت تسهیلات منصرف شده و حساب را بستهاند.
انصراف 52 هزار نفر از دریافت تسهیلات، در برابر دریافت 85 هزار فقره وام از ابتدای تاسیس این صندوق تاکنون نکته قابل تاملی است. سپردهگذاران این صندوق، متقاضیان خرید مسکن هستند و تنها به امید خرید مسکن در این صندوق سپردهگذاری کردهاند. بنابراین در صورتی پول خود را نزد این صندوق قرار خواهند داد که امکان خرید مسکن با تسهیلات این صندوق را داشته باشند.
در شرایط کنونی با افزایش بهای مسکن، امکان خرید خانه برای خانه اولیها کاهش یافته و به نظر میرسد اغلب متقاضیان توان خرید مسکن با این قیمتها و این سقف وام را ندارند.
گفتنی است دولت روحانی در شرایطی روی کار آمد که حوزه ساخت و ساز مسکن در کشور با اجرای طرح ملی مسکن مهر روند مثبتی به خود گرفته بود و انتظار میرفت با ادامه یافتن آن مسیر، عرضه مسکن روند با ثباتی پیدا کند و قیمتها متعادل شود. در آن صورت اعطای تسهیلات مسکن میتوانست به کمک مردم بیاید و اقشار کم درآمد را هم صاحب خانه کند.
اما دولت روحانی با محوریت عباس آخوندی، وزیر مستعفی راه و شهرسازی، از یک طرف مسکن مهر را مورد انتقاد و توهین قرار داد و به جای آن ایده مسکن اجتماعی را مطرح نمود که آن هم روی کاغذ باقی ماند و خیری از قبل این طرح به مردم نرسید.
با کمتوجهی به بخش عرضه، تنها سیاست دولت روحانی ایجاد صندوق مسکن یکم و ارائه تسهیلات بود که آن هم مشکلات خود را داشت. ودیعه 80 میلیون تومانی که زوجین باید به مدت یک سال سپرده گذاری میکردند و همچنین اقساط سنگین این تسهیلات، آن را عملا از دسترس گروه زیادی از مردم خارج میکرد.
پس از جهش قیمتها در یکسال اخیر، همین سیاست هم شکست خورد و هم اکنون تسهیلات صندوق مسکن یکم چیزی کمتر از یکچهارم قیمت مسکن، آن هم در نقاط متوسط و پایین تهران را پوشش میدهد.
اگر دولت روحانی به جای تبلیغات پنج سال گذشته علیه مسکن مهر، روی بخش عرضه مسکن تمرکز میکرد، نه قیمتها اینچنین افسارگسیخته زیاد میشد و نه ارزش تسهیلات مسکن اینقدر کاهش مییافت.