بلایی به نام چهارشنبه آخر سال
ترق و تروق انفجار ترقه و نارنجک و شلیک منورهای رنگارنگ همه را از آمدن مراسم شب چهارشنبه آخر سال در غروب روز سه شنبه با خبر می کند ، شاید در طول سال هیچ روزی مانند غروب روز سه شنبه و مراسمی که برای آن برپا می شود مهم و خبر ساز نباشد.
محمد معرفی
چهارشنبه سوری و اتش افروزی های آن اگر چه موجب تفریح چوانان به عنوان قشر بزرگی از جامعه می شود اما به دنبال خود بیم و هراس های فراوانی نیزدرپی دارد.
به هر صورت از چند روز مانده به چهارشنبه آخر سال صدای ترق و تروق نشان دهنده این موضوع است که مراسمی آتشین در پیش است.
نوجوان و جوان امروزی در پی هیجان و تخلیه انرژی خود به سبک امروزی است و تلاش می کند با استفاده از آخرین متدهای موجود ، در غروب سه شنبه به اوج هیجان دست پیدا کند ، حتی اگر به قیمت جان او یا دیگران تمام شود.
چهارشنبه آخر سال خوب ،بد،زشت
مراسم چهارشنبه آخر سال به عنوان یک رسم تفریحی در جامعه ما همانند سایر رسوم همراه با افراطهایی است که امروزه در سایر مسائل وجود دارد.
بیژن نوباوه نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در این مورد به خبرنگار ما می گوید:چهارشنبه آخر سال مراسمی مانند همه مراسم ها است ولی باید برای آن فرهنگسازی کرد.
او که خود پیش از نمایندگی در کسوت خبرنگار صدا و سیما در خارج از کشور فعالیت داشت در خصوص مسائل چهارشنبه سوری افزود:بهنظر من مسائل و هیجانات این روز ریشه و اعتقادات خاصی رادرخود ندارد و نهایتا پس از یک شب مراسم تمام می شود ولی ما باید مراقبت کنیم که خطرات آن کمتر شود.
نوباه ضمن هشدار در مورد خطرات این مراسم هشدار داده و می گوید :باید خطر اتش سوزی را کمتر کنیم و مثلا با تولید ترقههای کم خطر همانند کاری که چینی ها و ژاپنی ها در مراسم و جشن های خود انجام می دهند از خطرات این مراسم بکاهیم نه اینکه ففط برخورد کنیم .
چهارشنبه آخر سال جدید، قدیم
افراد خرافی درگذشته می گفتند،آتش روشن کردن و پریدن از آن درد و بلا را از شخص و خانوادهاش دور می کند و به همین منظور با بوته های کوچک ،اتشی می افروختند تا از روی آن بپرند.اما امروز ظاهرا خرافات هم تابع مد و آخرین دستاوردهای تکنولوژی شده است و چهارشنبه آخر سال نیز از این قاعده مستثنی نیست. ایرج ندیمی نماینده مردم لاهیجان در مجلس شورای اسلامی با بیان دیدگاه خود در مورد چهارشنبه آخر سال اظهار می دارد :ببیند ما یک رسم و رسومی در گذشته داشتیم که در جای خودش فرهنگ و آدابی را ایجاد کرده است.مانند عید نوروز و نگاه به طبیعت خدا وسرسبزی و دور هم جمع شدن از این دست رسوم است.
پس ما نمی خواهیم کل آداب را از دست بدهیم اما در مقابل این را هم نمی پذیریم که آشوبگری شود و متاسفانه بعضی ازرسوم دچار لغزش هایی است.
یک رهگذر در خیابان چه گناهی دارد که جلوی پای او ترقه میاندازند ؟متاسفانه این گونه کارها رفتارهای شنیعی است که اصلا با فرهنگ و تمدن و ایرانی بودن ما سازگاری ندارد.
نماینده خطه شمال در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه این گونه مراسم در زمان های گذشته بهانه ای برای دور هم جمع شدن بود می افزاید:آنچه را که می خواهم در مورد مراسمی مانند عید نوروزو سیزده بدر و چهارشنبه آخر سال بگویم این است که اساسا ریشه آنها ریشه اجتماع گرایی و خانواده گرایی بوده است.اما رفتارهایی که به خصوص ضمیمه آن شده است آنها را از محتوای خود خالی کرده است.
به خصوص آن دسته از رفتارهایی که پرخاش گرایانه و آشوبگرانه است که واقعا در شانیت و سوابق و تاریخ ما نبوده است.
راستی چه شده که این مراسم رنگ و بوی جدیدی به خود گرفته و همانند بسیاری از زمینه های دیگر ،اجناس آتش بازی چینی در دست جوانان و نوجوانان قرار گرفته است.
آیا چهارشنبه آخر سال که یک رسم صرفا تفریحی ایرانیهاست به دلیل عدم فرهنگ سازی به "چهارشنبه سوزی" تبدیل شده است.
اگر چه ادعا می شود که فلان مقدار از مواد محترقه در این روز یا فلان نقطه کشف و از بین برده شده است اما در شب چهارشنبه آخر سال مشاهده می کنیم که وسایل آتش بازی به مقدار زیادی مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین نسبت به گذشته مواد محترقه خطرناکی در دست جوانان و نوجوانان قرار گرفته که به مراتب قدرت انفجاری و تخریبی آن قدرتمندترشده است.
قاسم جعفری نماینده مردم بجنورد و عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی نیزمی گوید: در خصوص آداب ،رسوم و سنت هایی که گذشتگان ما داشتند دو دیدگاه در اسلام وجود دارد مثلا وقتی امیر المومنین (ع) ، مالک اشتر را به عنوان فرماندار و حاکم به مصر فرستاد به او گفت سنت های حسنه ای را که مردم دارند و به آن عمل می کنند هرگز از بین نبر؛ چرا که باعث می شود که گناهش مال تو باشد و ثوابش به دیگران تعلق پیدا کند.
این نماینده مجلس در زمینه نقش و جایگاه سنت ها خاطر نشان کرد:باید به گذشتگان خود توجه داشته باشیم چرا که گذشتگان ما سنت های متفاوتی داشته اند که بعضی از آنها سنتهای خوبی بوده است و بر این اساس باید سنت های خوب را نگاه بداریم.
نماینده استان خراسان شمالی اظهار می دارد:مثلا عید نوروز بسیاری از سنت های خوب را به همراه دارد از خانه تکانی و نظافت گرفته تا سر زدن به خانواده های عزادار ،صله رحم و خیلی چیزهای دیگر ، حتی گردش وسفر رفتن و خیلی از مسائل این گونه که بسیار زیباست را در خود جای داده است.
بهنظر من بسیار بجاست که این سنت ها را داشته باشیم اما یک سری از موارد هست که در مورد آنها باید دقت کنیم.همچنان که در قران تاکید شده است که برخی ها می گویند ما می خواهیم به سنت های قدیمی خود عمل کنیم. اما آیا اگر پدرانشان متوجه نبودند و در گمراهی بودند باز هم باید به آن عمل کنند.
نماینده بجنورد اضافه می کند:ما باید پیرایه ها را کنار بگذاریم فلذا برای چهارشنبه آخر سال یا هر رسم دیگری مبنای دینی ما میگوید: کاری که به جسم ،روح و یا جامعه ضرر می رساند باید ازآن پرهیز کرد و قرآن کریم می فرماید: خودتان را با دستان خود به هلاکت نیندازید.لذا ضربه زدن و زیان وارد شدن به جسم در اسلام نهی شده است .
وی با انتقاد از برخی زیاده خواهی ها متذکر می شود:ببینید یکی از مسائلی که در رابطه با چهارشنبه وجود دارد ترس و استرس است؛ چرا که با فرارسیدن چهارشنبه آخر سال مردم در استرس قرار میگیرند زیرا همین ترقه انداختن ها ممکن است برای یک زن باردار یا فردی با ناراحتی قلبی مشکل جسمانی ایجاد کندو چه بسا یک صدای ناهنجار به سکته و یا مرگ یک انسان منجر شود.
این موضوع حتی در مورد کودکان هم صدق می کند ؛چرا که افراد بی مسئولیت با انداختن مواد محترقه باعث نقص جسمانی و وارد شدن آسیب های جدی شود.لذا باید مراعات دیگران را هم کرد و نبی اکرم در این خصوص می فرمایند: مسلمان کسی است که دیگران از دست و زبان او در امان باشند.
نماینده بجنورد در مجلس شورای اسلامی در ادامه سخنان خود متذکرمی شود:اگر این گونه افراد می خواهند هیجانات شان را تخلیه کنند و یا جشن بگیرند شاد باشند باید به اماکن و فضاهایی که شهرداری به این امر اختصاص داده است بروند .
این گونه افراد نه اینکه بیایند در خیابان و زیر پای مردم مواد محترقه بیندازند و این کار درستی نیست و با تمدن و اخلاق ملت ایران سازگار نیست.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در پایان هشدار می دهد: در این موضوع باید دقت کنیم و به نظر من چهارشنبه آخر سال مبنایی که بگوییم مبنایی عقلایی دارد و اینکه هنگام پریدن از آتش بگوییم زردی من از تو.، سرخی تو از من ، مبنای دینی و عقلایی در نزد مردم ندارد.
جوان های عزیز ما دنبال شادی و تفریح هستند و ما جلوی آنها را نمی خواهیم بگیریم و می گوییم اتفاقا شاد باشند و شادی شما خیلی عالی و بجا است اما بحث این است که باید مراعات دیگران را هم بکنند و رفتاری درست از خود نشان دهند.
روح الله انوری،کارشناس مذهبی براین باور است که برخی از افراط و زیاده روی ها در مورد موضوعات باعث بد خلقی هایی در جامعه می شود اضافه کرد:ما نباید بگذاریم این آداب زیبا و پسندیده با برخی رفتارهای غیر عقلانی و پر خطر مانند ترقه بازی و کارهای خطرناک در آمیخته شود.
وی در مورد اخرین چهارشنبه سال و هیجانات آن اظهار میدارد: متاسفانه سالانه آمار زیادی از تلفات ناشی از سوختگی و قطعی عضو،تخریب،اتش سوزی اماکن و مزاحمت برای مردم به دلیل رفتارهای غیر عقلانی برخی افراد در جامعه منتشر می شود که نه زیبنده ملت بزرگ و متمدن ایران است و نه درست است که سنتهای زیبایی مثل نوروز تحت الشعاع ان قرار بگیرد.
اگر کسی هم بگوید جوان های ما نیاز به هیجان دارند و باید این هیجان تخلیه شود میگوییم درست است ،ولی چرا این تخلیه هیجانی درست باید در شب عید و هنگامی باشد که مردم مشغول آماده شدن برای نوروز هستند؟چرا این تخلیه هیجان باید بدون هیچ دلیل و ضابطه و به صورت خطرناک موجب ناامنی در سطح جامعه شود؟
وی می گوید:اگر هم نیازی به تخلیه هیجانی وجود دارد باید اول زمان مناسبی مانند ایام تابستان برای آن در نظر گرفته شود و در ثانی مکان خاصی در خارج از شهر اختصاص داده شود. همچنین از وسایل رایج و بی خطر در سایر کشورها، آن هم با شرایطی که خطری متوجه مردم نشود باید استفاده شود تا اولا جشن بزرگ نوروز ایرانیان که طی چند سال اخیر به ثبت جهانی نیز رسیده است و هر سال گرایش مردم سایر کشورها به آن بیشتر می شود به این قبیل امور آلوده نشود و هیجانات جامعه به صورت سالم و بی خطر تخلیه شود.