اقتصاد در آینه رسانه‌ها
گفت‌وگوی تلویزیونی روحانی در جهت انتظارات جامعه نبود
آرمان
این روزنامه حامی دولت به نقد سخنان اقتصادی روحانی پرداخته است: سخنان رئيس‌جمهور درگفت‌وگوی تلویزیونی با مردم در جهت انتظارات جامعه ارائه نشد. انتظارات بر اين بود كه مشكلات و معضلات اقتصادي، اجتماعي، سياسي، رفاهي مطرح و دستاورد نسبي در اين حوزه‌ها به اطلاع عموم مردم به طور آشكار و شفاف و آن‌چنان‌كه از دولت تدبير و اميد انتظار مي‌‌رود بيان شود.
در زمينه فزوني صادرات بر واردات يعني تراز مثبت تجاري نيز تحليل ارائه شده داير بر موفقيت تراز مثبت بسيار قابل تامل بود. زيرا براي اينكه، كشوري صادركننده باشد لازم است كه واردكننده خوبي هم باشد. طبيعي است به واسطه ركود اقتصادي ممتد در بخش واقعي اقتصاد از ميزان واردات كالاهاي واسطه‌اي، مواد اوليه و ماشين‌آلات كه في‌الواقع گرانيگاه توليدات صنعتي داخلي هستند كاسته شده و لذا از صادرات عقب مانده‌ايم. اين درحالي است كه اگر همچنان پيش برويم اين معادله قطعاً به هم خواهد خورد. زيرا صادرات متكي برتوليدات داخلي است. در زمان سقوط توليدات داخلي به‌تدريج صادرات نيز كاهش مي‌يابد و همان تراز تجاري منفي كه سال‌هاست با آن روبه‌رو بوده‌ايم را مستقر خواهد كرد. يكي ديگر از نقاط قوتي كه به عنوان پيروزي دولت يازدهم در راستاي وعده‌هاي انتخاباتي مورد استناد قرار گرفت، كاهش تورم بود كه البته بيشتر بر روي تورم نقطه به نقطه تاييد شده كه چندان شاخص معتبري در ارزيابي موسسات اعتبار سنجي بين‌المللي محسوب نمي‌شود. علي‌ايحال بخشي از كاهش تورم معطوف به تعميق بيشتر ركود اقتصادي از يك‌سو و عدم وجود شوك‌هاي تورمي كه سطح عمومي قيمت‌ها را متاثر مي‌سازد را در سه سال اخير شاهد نبوديم.
خام‌فروشي دولت دهم دستاورد دولت یازدهم شد
جوان
روزنامه جوان نوشته است: در حالي كه بايد ميوه اقتصادي دولت در سال آخر رسيده باشد و موقع برداشت آن باشد، همچنان مردم با وعده‌ها و گزارش‌هاي موفقيت‌هايي روبه‌رو هستند كه شاخص‌پذير نیست و در زندگي و معيشت‌شان اثري از آن ديده نمي‌شود و این روزها رسیدن به عملکرد خام‌فروشی دولت قبل و تقدیر از امانتدارهای نجومی گزارش داده می‌شود...
آيا افزايش خام‌فروشي آن هم با پرداخت نصفه و نيمه پول به بانك‌هاي خارجي كه معمولاً دسترسي به آن هم محدود و سخت است، مي‌توان اشتغال ايجاد كرد؟ آيا اينها را مي‌توان براي مردمي كه به دولت تدبير و اميد رأي داده‌اند به عنوان دستاورد چهار ساله يك دولت نشان داد؟ آن هم دولتي كه قرار بود وضعيت اقتصادي را بسامان كند.
محمد رضوي، كارشناس اقتصادي درباره گزارش‌هاي اين روزهاي اقتصادي از سوي دولتمردان مي‌گويد: شايد دولت در حوزه اقتصادي جزو منفعل‌ترين و بي‌برنامه‌ترين دولت باشد آنچنان كه عمق برنامه‌هاي اقتصادي وي تنها به فروش چند خودرو و چند ماهه خلاصه شده كه يا آن طرح‌ها با شكست مواجه شده يا نيمه‌كاره رها شده است. وي تأكيد مي‌كند: دولت در حوزه اقتصادي جرئت و جسارت كافي براي اجراي طرح را نداشت، لذا در عمل فرصت‌ها را به بهانه مذاكره از دست داد.
چرخ کارخانجات پس از ۳ سال هنوز نمی‌چرخد
جهان صنعت
این روزنامه اصلاح‌طلب در نقد عملکرد دولت یازدهم نوشته است: حسن روحانی در سه سال پیش در شرایطی کرسی ریاست‌جمهوری را به دست گرفت که وعده داده بود هم چرخ سانتریفیوژ بچرخد و هم چرخ اقتصاد مردم و کارخانه‌ها.
حال پس از سه سال هم تعداد سانتریفیوژهایی که می‌چرخند، محدودند و هم چرخ اقتصاد کارخانه‌هایی که چرخ آنها کامل می‌چرخد. طی این سه سال رشد کند اقتصاد اوضاع ایران را در این عرصه تا اندازه‌ای خلاف آنچه روحانی وعده داده بود، کرده است. هرچند در این سه سال رقم رشد سالانه اقتصاد رسما رکود را نشان نمی‌دهند اما عملا کارخانه‌های زیادی یا از مدار تولید خارج شده‌اند یا با ظرفیت پایین تولید می‌کنند.
یکی از وعده‌های محقق شده روحانی رسیدن رقم صادرات نفت به سطح قبل از تحریم‌هاست اما آنچه به دولت ضربه بزرگی زد، کاهش شدید قیمت نفت بود. سه سال قبل در چنین ایامی، هر بشکه نفت برنت بالای 100 دلار فروخته می‌شد، این رقم در وقت حاضر تقریبا به 40 دلار رسیده و درآمد دولت را به شدت محدود کرده است. با وجود برداشته شدن بیشتر تحریم‌ها هنوز بانک‌های بزرگ دنیا از کار کردن با ایران طفره می‌روند. چنین وضعیتی سبب شده دولت نه به پول‌های بلوکه شده قبلی دسترسی کامل داشته باشد و نه فروش بیشتر نفت دست دولت را بگیرد. از طرف دیگر تقریبا هیچ‌کدام از تفاهمنامه‌های بزرگ سرمایه‌گذاری و تجارت که در شش ماه گذشته امضا شده، به قرارداد نهایی تبدیل نشده‌اند چون همه منتظر تصمیم بانک‌ها هستند.
دولت نباید تخم‌مرغ‌های خود را در سبد برجام می‌گذاشت
ابتکار
این روزنامه حامی دولت نوشته است: دولت یازدهم اگرچه توانست طی سه سال گذشته رشد منفی اقتصاد کشور را مثبت کند، اما تصورات و انتظارات ایجاد شده از به نتیجه رسیدن برجام سبب شد تا عملکرد دولت در رفع نابسمانی‌های اقتصادی در 8 سال دولت احمدی‌نژاد چندان به چشم نیاید.
بدون شک مسیر ترمیم اقتصاد نیازمند بهبود زیرساخت هایی است که با معجزه‌ای چند ساله و یا حتی یک قرارداد و توافق برطرف نخواهد شد...
هادی حق‌شناس، کارشناس اقتصادی در گفت‌و‌گو با ابتکار می‌گوید: در بدنه دولت افرادی حضور دارند که نتوانستند سیاست‌های مجموعه دولت را به خوبی پیاده کنند بنابراین به نظر می‌رسد لازم است پالایشی در این خصوص صورت پذیرد. به نظر می‌رسد، با گذشت تنها 6 ماه از به نتیجه رسیدن برجام و گذر از پیچ‌های خطرناک عدم مدیریت صحیح در سال‌های گذشته، کمی زود باشد که از تیم اقتصادی حسن روحانی انتظار معجزه داشت. هر چند توقعات مردم از وعده‌های او سر جای خود باقی است...
حق‌شناس تصریح کرد: دولت نباید تمام تخم مرغ‌های راهبردی خود را در سبد برجام بگذارد، ضمن اینکه آنگونه که انتظار می‌رفت دولت نتوانست از ظرفیت‌های برجام استفاده کند...
بانك‌هاي زيان‌ده پشت نقاب سودهاي جعلي
اعتماد
اعتماد از تخلف بانک‌ها گزارش داده است: ترازنامه بانك‌ها سال‌هاست درگير دستكاري‌هايي است كه سودهاي موهومي را در حساب‌هاي سود و زيان خود نشان مي‌دهد. اين سودهاي واهي هرچند در گذشته هم در حساب‌هاي بانك‌ها ديده مي‌شد اما با رشد مطالبات معوق بانك‌ها بر ميزان آن به شدت افزوده شده به طوري كه واقعي كردن اين ترازنامه‌ها مي‌تواند بسياري از بانك‌ها را زيان‌ده نشان دهد. روش‌هايي كه مي‌تواند سودهاي جعلي را در حساب‌ها نشان بدهد متعدد است اما شايد مهم‌ترين آن به ميزان مطالبات معوق بانك‌ها بازگردد. با رشد معوقات غيرجاري بانك‌ها به بيش از 100هزار ميليارد تومان، ذكر مبلغ بزرگ مطالبات در جداول و محاسبه سود آن در ترازنامه، صورت‌هاي جعلي مي‌سازد كه در واقعيت وجود خارجي ندارد.
هرچند در گذشته نيز اين سودها از محل مطالبات معوق محاسبه مي‌شد اما به دليل كم بودن حجم اين منابع، ميزان سود لحاظ شده در حساب بانك‌ها نيز قابل توجه نبود ولي با رشد مطالبات غيرجاري، سودهاي غيرواقعي نيز به يك معضل در نظام بانكي غيرشفاف تبديل شده است.
در گذشته شايد عدد مطالبات معوق چيزي حدود 4 درصد در محاسبات وارد مي‌شد اما با خيز مطالبات معوق عددي كه در منابع و مصارف بانك‌ها ظهور و بروز پيدا مي‌كند تا 15 درصد محاسبه مي‌شود و به عبارتي منابع و مصارف را تحت‌الشعاع قرار مي‌دهد.
روش كار نيز به اين صورت است كه مطالبات معوق در حساب‌ها به حساب بدهكار تنزيل مي‌شود و سودي هم بابت حساب‌هاي فوق در ترازنامه منظور مي‌شود. بنابراين با وجود آنكه اين مطالبات غيرزنده است اما در حساب‌ها به عنوان سود نمايش داده مي‌شود.
آنچه باعث مي‌شود بانك‌ها سعي در سودده نشان دادن حساب‌هايشان داشته باشند؛ نگراني از وضعيت خريد و فروش و قيمت سهام‌شان در بورس است. با توجه به اينكه سهام بانك‌ها در بورس عرضه مي‌شود؛ اين بنگاه‌ها با دستكاري‌هايي ميزان سود سالانه خود را به صورت غيرواقعي بالاتر نشان مي‌دهند تا قيمت سهام‌شان تحت تاثير اعلام ميزان سود و زيان واقعي‌شان افت نكند.