عربستان نشست فریز نفتی را به شکست کشاند

پس از اینکه نشست دوحه روز گذشته بدون دستیابی به توافق پایان یافت، فایننشال تایمز طی گزارشی درباره این نشست و دلایل شکست آن نوشت: پس از اینکه تلاش‌های برخی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت جهان برای فریز تولید، به علت اصرار عربستان برای مشارکت ایران بدون رسیدن به توافق پایان یافت، قیمت نفت با کاهش روبرو شد.
شکست در رسیدن به توافق، یک کاهش دیگر در قیمت نفت رقم زد و قیمت نفت در ساعات اولیه معاملات پیش از اینکه اندکی بهبود یابد، 7 درصد کاهش یافت.  
بر اساس این گزارش، نمایندگان در این نشست گفتند عربستان تلاش می‌کرد تا پیش‌نویس اولیه توافق را پاره کند چراکه تصمیم گرفته بود بخشی از توافقی نباشد که به ایران راه گریز بدهد. تهران از پیوستن به فریز نفتی خودداری کرد چراکه این کشور پس از سال‌ها تحریم، صادرات نفت خود را بازسازی می‌کند.
انتقاد روس‌ها از کارشکنی سعودی‌ها
اما پس از این نشست وزیر انرژی روسیه با انتقاد شدید از عربستان و دیگر کشورهای عربی عضو اوپک گفته است که بعضی از اعضا تلاش داشتند از کشوری که در نشست غایب است امتیاز بگیرند و این عامل شکست مذاکرات بود.
به گزارش راشا تودی، الکساندر نوواک که بعد از نشست اعضای اوپک در دوحه با خبرنگاران روسی صحبت می‌کرد توضیح داد که 11 عضو اوپک و 7 کشور خارج از اوپک که در نشست حضور داشتند دوماه بر روی پیش‌نویس توافق مذاکره کرده بودند که می‌توانست سطح تولید را در سطح ماه ژانویه حفظ کند و از ریزش بیشتر قیمت نفت جلوگیری کند.
وی افزود: بعضی از اعضای سازمان اوپک واژه‌ها و عبارات پیش‌نویس را در لحظات آخر تغییر دادند و سعی کردند از کشورهایی که در دوحه حضور نداشتند امتیاز بگیرند در حالی که ما تاکید داشتیم که اعضا بر روی کشورهایی که حاضر هستند متمرکز باشند.
این در حالی است که عربستان پیش از این اعلام کرده بود حتی بدون شرکت ایران از طرح فریز نفتی حمایت خواهد کرد اما دقیقا در آستانه برگزاری این اجلاس با چرخشی 180 درجه موضع خود را تغییر داد و اعلام کرد حمایت ما از این طرح تنها به شرط حضور ایران در این اجلاس خواهد بود.
همچنین وزیر انرژی روسیه کشورهای امارات و قطر را به عنوان کشورهای دیگری که در کنار عربستان خواستار مشارکت ایران در این توافق بودند نام برد.
نوواک درباره اتهامات سعودی‌ها علیه کشورمان هم گفت: چگونه می‌توان ایران را مسئول شکست مذاکرات دانست وقتی این کشور در دوحه حاضر نبوده است؟ ما معتقد بودیم که حضور کشورهایی که 75 درصد تولید نفت جهان را در اختیار دارند در این نشست کافی است.
دیپلماسی انفعالی ژنرال‌های نفتی
اما روی دیگر سکه عدم حضور نماینده ایران در نشست دوحه، امتداد دیپلماسی انفعالی تیم نفتی زنگنه در حوزه سیاستگذاری انرژی بود که از دید صاحبنظران پنهان نماند.
در همین ارتباط نماینده سابق ایران در اوپک با تاکید بر اینکه پیش از برگزاری این نشست همواره اعضای اوپک اعلام می‌کردند حاضرند با غیر اوپک به توافق برسند تا قیمت نفت بهبود پیدا کند، اظهار داشت: اما در این جلسه ورق برگشت و عملاً اعضای اوپک نتوانستند یک حرف واحد داشته باشند، به همین دلیل بعد از این نشست اعلام شد مقصر عدم توافق با اعضای غیر اوپک، ایران است در حالی که ما می‌توانستیم با حضور در این جلسه ضمن فعالیت و گفتن مواضع ایران، اجازه ندهیم گناه عدم توافق در این جلسه به گردن ایران بیفتد.
به گفته خطیبی‌، حضور ایران اگرچه ممکن بود نتواند منجر به ایجاد توافق بین اعضای اوپک و غیر اوپک شود اما می‌توانست نشان دهد که این نشست برای ایران اهمیت دارد و اجازه ندهد که برخی از اعضای اوپک گناه عدم توافق در این جلسه را به گردن ایران بیاندازند.
وی ادامه داد: این جلسه می‌توانست منجر به نتیجه شود و اجازه دهد تا قیمت‌ها قدری افزایش پیدا کند و روند افزایشی ادامه داشته باشند اما عدم توافق در این جلسه منجر به کاهش بیشتر قیمت نفت شد.
سید محمدعلی خطیبی تأکید کرد: عربستان قبلاً نیز عزمش برای فریز نفتی جزم نبود ولی عدم حضور ایران بهانه به دست او داد تا تولیدش را افزایش دهد.
وی ادامه داد: قطعاً اگر مواضع ایران در این نشست بیان می‌شد بسیاری از کشورهای حاضر در این جلسه با ایران همراهی می‌کردند اما عدم حضور ما در این جلسه چیزی را حل نکرد و موجب شد که عدم توافق در این جلسه به گردن ایران بیفتد به همین دلیل غیبت ما کار درستی نبود.
گفتنی است، سه سال از حضور ژنرال‌های نفتی(!) در صنعت نفت ایران می‌گذرد اما همچنان عربستان عنان اوپک را در دست دارد و ما نقشی در تحولات این حوزه نداریم تا جایی که علی‌رغم ادعای دولت درباره بهبود روابط منطقه‌ای و جهانی، همچنان نتوانسته‌ایم ریاست اوپک را به دست آوریم و در هر جلسه عربستان با تطمیع یا تهدید کشورهای ضعیف توانسته خواسته خود را به کرسی بنشاند.
تیم نفتی زنگنه هم نه تنها یک استراتژی کاملا منفعلانه را در سطح منطقه و جهان برگزیده، که با تصمیمات نادرست فرصت‌های زیادی را نیز از دست داده است. ادعای تأمین نفت اروپا پس از بروز درگیری میان روسیه و اتحادیه اروپا، اعلام رسمی افزایش تولید نفت ایران پس از تحریم‌ها و دامن زدن به جو روانی برای کاهش قیمت این محصول و بسیاری موارد دیگر از نتایج دیپلماسی انفعالی شکست‌خورده زنگنه به حساب می‌آید. باید دید در ادامه راه و در یک سال باقی مانده از عمر دولت یازدهم، تغییری در این روند ایجاد می‌شود یا باز هم اشتباهات گذشته تکرار خواهد شد.