«سلحشور»؛ الگوی هنرمند انقلابی
پژمان کریمی
سال 70 بود.روزهایی که نمایش «ایوب(ع)» کار «فرج الله سلحشور» روی صحنه رفته بود ودر دل مخاطبان متدین تئاتر، جایی برای خود باز کرده بود. هر کسی که به پای تماشای آن نمایش مینشست، نمیتوانست که خود را از شعاع تاثیر نمایش به دور نگه دارد.
«ایوب(ع)» بعدها به مجموعهای تلویزیونی تبدیل شد و سازندهاش رسما و به درستی، به روی سکویی ایستاد که جای هر کسی نبود: «کارگردانی آثار دینی تلویزیونی»!
حاج فرج الله، با تحصیل معارف اسلامی، مقید کردن خود به باورهای الهی، هنرش را از صافی تعهد عبور داد و تا پایان عمر با برکتش،به تعهد و رسالت دینی که عهدهدار آن بود، آگاهانه و هشیار، وفادار ماند و پای فشرد. به دلیل همین وفاداری و پای فشاری اش برباورهای الهی، تصمیم گرفته بود تنها به قصههای قرآنی جان و دل مشغول دارد و حاصل هنر و هنرمندیاش، جزرنگ قرآنی نپذیرد. چنین بود که؛ او و آثارش از حدیث نفس و تمنیات نفسانی به دور بود و بوی تعلقات دنیوی نمیداد!
او هیچگاه به مانند هنرمندان مدعی روشنفکری، خود را از مردم و باورهای مردمش جدا ندانست.به سادگی زندگی کرد و به سادگی با دردها و رنجها و شادیهای هموطنانش زندگی کرد.
از اداهای رایج در جامعه هنری مبرا بود. مثلا میان اندیشه سیاسی و اندیشه فرهنگی خط تمایزی متصور نبود. هنرمند مسلمان را الزاما هنرمندی سیاسی میدانست و تلاش نمیکرد به بهانه اجل بودن شأن فرهنگ از ساحت سیاست، چشم بر رخدادهای جهان سیاست ببندد و «حق» و «حقیقت» و «عدالت ورزی» را بیاعتنایی کند!
یکی از ویژگیهای سلحشور، ایستادن بر قله انقلابی بودن و موضعگیریهای صریح و فارغ از مصلحتاندیشیهای زبونانه بود.
خوب به یاد دارم که وقتی نسبت به واقعیت فساد در صحنه سینمای کشور، لب به اعتراض گشود،چه کسانی و با چه طرز تفکری، نظر وی را به کلیت سینمای ایران نسبت دادند تا اهالی سینمای ایران را در برابرش به صف کنند و واقعیتی را ، چنین، به انکار آیند. با این حال، سلحشور با احترام گذاشتن به هنرمندان اصیل و اخلاقمدار، همچنان وجود مفسدان آلودهکننده فضای سینمای کشور را هدف نکوهش قرار داد.
هنگامی که مجموعه «یوسف پیامبر(ع)» را نوشت و کارگردانی کرد، برخی از رسانهها و به اصطلاح هنرمندان، تلاش کردند که این کار دینی و تاثیرگذار را نادیده بگیرند. اما نیت پاک سازندگان و محتوای غنی ، «یوسف پیامبر(ع)» را به اولین مجموعه تلویزیونی ایران، با مخاطب چند ده میلیونی بدل کرد، به گونهای که جهان اسلام، نام سلحشور را به نیکی به خاطر سپرد.
فرج الله سلحشور در حالی از میان ما رفت که قصد داشت مجموعه 72 قسمتی «حضرت موسی (ع)» را به تصویر بکشد. مجموعهای که قطعا به دلیل بهرهگیری از تجربیات ساخت «یوسف پیامبر(ع)» یکی از بهترین آثار او با مخاطب چند ده میلیونی میشد!
یادش همیشه جاری است!