مهدی امیدی
سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر  می‌توانست محلی برای رونمایی از شکوفایی انیمیشن ایران باشد. اما با برنامه‌ریزی نه چندان حرفه‌ای در چینش فیلم‌ها، این فرصت از دست رفت.
انیمیشن که در لفظ عامیانه «کارتون» خوانده می‌شود، یک ابزار کاربردی و یکی از تأثیرگذارترین ابزارها برای پیشبرد اهداف فرهنگی و استراتژیک غرب است. به طوری که بسیاری از کارتون‌های تولیدی ‌‌هالیوود که هر ساله در سطح جهان منتشر می‌شود، دارای لایه‌های محتوایی ایدئولوژیک غلیظ‌تری نسبت به فیلم‌های سینمایی هستند. اهمیت ابزارهایی چون انیمیشن و بازی‌های رایانه‌ای به خاطر هدف قرار دادن ذهن و روح خردسالان است. خاصیت خیال انگیز این قالب‌های هنری- رسانه‌ای سبب رسوخ فوری و عمیق در فکر و روان حساس کودکان و نوجوانان  می‌شود. به همین دلیل هم اغلب جوایز و جشنواره‌های مطرح سینمایی جهان، بخشی را هم به انیمیشن اختصاص داده‌اند. برخلاف آن‌ها، جشنواره فیلم فجر که بزرگترین و معتبرترین گردهمایی سالانه سینمای ایران محسوب  می‌شود، هنوز هم در بخش‌های اصلی و مسابقه خود، جایی را برای انیمیشن قائل نیست. این کمبود، گویای آن است که در کشور ما هنوز هم جایگاه و اهمیت این رسانه شگفت‌انگیز شناخته نشده است.
با این حال، سال گذشته و در سی و سومین دوره جشنواره فیلم فجر، انیمیشنی متقاضی حضور در این جشنواره شد که توجه داوران جشنواره فجر را به خودش جلب کرد.  این انیمیشن «شاهزاده روم» نام داشت و توانست بر محدودیت‌های جشنواره فیلم فجر غلبه کند و در مراسم اختتامیه این جشنواره دو جایزه هم بگیرد.
امسال هم برای نخستین بار هشت انیمیشن سینمایی فاخر و سطح بالا به جشنواره فجر راه یافت که ازقضا همه این آثار نیز دارای محتوا و موضوعی استراتژیک و انقلابی بودند. انیمیشن «فهرست مقدس» به کارگردانی محمدامین همدانی که روایت‌گر داستانی از هلوکاست نصرانی‌ها توسط برخی از یهودیان در یمن بود توانست جایزه بهترین انیمیشن را بگیرد، گویای بالا رفتن سطح توانایی جوانان ایرانی در این عرصه است. همچنان که «نبرد خلیج فارس 2» با محور قرار دادن شخصیتی دلاور و ملهم از سردار قاسم سلیمانی، در قالبی چشم‌نواز و خیره‌کننده، داستانی درباره غلبه ایران بر دشمنانش در یک جنگ دریایی را نمایش  می‌دهد.  «در مسیر باران» هم یک انیمیشن خوش‌ساخت و با مضمونی دینی است که به کارگردانی حامد کاتبی، جایزه بهترین کارگردانی انیمیشن جشنواره را دریافت کرد. «ناسور»، «آیه‌های بی‌قراری»، «بازمانده» و «قلب خورشید» هم دیگر انیمیشن‌های راه یافته در جشنواره فیلم فجر امسال بودند.با وجود این آثار اما متأسفانه امکان نمایش این انیمیشن‌ها بسیار محدود بود. به جز «فهرست مقدس» بقیه این هفت اثر، امکان دیده شدن در کاخ جشنواره را نیافتند. در سایر سینماها نیز فرصت نمایش آن‌ها چندان قابل توجه نبود. این درحالی است که سایر بخش‌ها، ازجمله مستند و هنر تجربه، به رغم کمبود مخاطب، هر روز در کاخ جشنواره یک نوبت نمایش داشتند. این یک تبعیض بود که البته به ضرر خود جشنواره تمام شد.امید است که در دوره‌های آینده جشنواره فجر، طوری برنامه ریزی شود که این بخش مهم از فرهنگ کشورمان نیز امکان خودنمایی بیشتر در این جشنواره را پیدا کند.