پرسش:
مرتبه عالی بندگی حق تعالی را توضیح دهید؟
پاسخ:
مرتبه عالی بندگی، وصول به این معناست که خداوند را باید به صورت کمال مطلق وجودی عبادت کرد. این عبادت بالاترین مرتبه بندگی است.
بنده در سیر معرفت توحیدی خویش به جایی می‌رسد که خداوند را اهل و شایسته عبادت می‌داند و چون خداوند را شایسته بندگی می‌بیند، نمی‌تواند در هر شرایطی او را بندگی ننماید. انسان باید به دنبال این معنا باشد و این مقام را از خداوند آرزو کند و آن را بخواهد و بر روی این معانی فکر و دقت نماید و از آن استفاده کند؛ وگرنه به مقام والای بندگی نایل نخواهد شد. اعتقاد کامل به دین و باور به تمامی احکام الهی چندان آسان نیست و نیاز به تلاش و کوشش زیادی دارد در باب ولایت الهیه گزاره‌های صعب و مستصعب فراوانی وجود دارد که پذیرش آن گذشته از درک، فهم، علم و معرفت به صفای نفس، طهارت و تقوا نیاز دارد. برای وصول به چنین حقایقی، عبادت و بندگی فراوانی نسبت به حق تعالی لازم است. باید هوا و هوس را از دل دور داشت و دل را از غبارها و زنگارهای مادی شست و نظر به ابدیت و امور معنوی داشت و خود را در هر شرایطی از خداوند متعال دور ندید و از استقلال رأی، خودسری و پیروی از هواهای نفسانی که گاه چهره دینی به خود می‌گیرد، دوری نمود و هیچ گاه متن خالص قرآن کریم، و روایات مقام عصمت و طهارت(ع) را از نظر دور نداشت و به اسرار و رموز نهفته در آن به ویژه در باب توحید و یکتاپرستی و نیز ولایت ایمان داشت. رموزی که تنها بر سینه‌های صافی دلان سینه چاک ریخته می‌شود.
در روایتی از علی(ع) نقل شده است: خدایا من تو را پرستش نکردم از ترس آتش جهنمت و پرستش نکردم به طمع بهشتت، بلکه فقط تو را شایسته پرستش می‌بینم.(بحارالانوار، ج41، ص14) در این روایت عبارت «اهلا للعباده» بالاترین مرتبه بندگی و عبودیت حق تعالی را می‌رساند، که در دعای کمیل با تعبیرهای دیگری آمده است: بارالها اگر صبر کنم بر عذابت، پس چگونه بر جدایی از تو شکیبا باشم، و اگر صبر کنم بر سوز آتش جهنمت، پس چگونه صبر کنم بر چشم پوشی از نگاه پر کرامتت.
رسیدن به چنین مرتبه‌ای از بندگی و عبودیت حق تعالی، مستلزم معرفت والا و عمیق نسبت به پروردگار متعال است که به هر میزان معرفت انسان بالا رود و عمیق گردد، مرتبه بندگی از عبادت تاجرانه و یا غلامانه بالاتر رفته و به مرتبه عالی عبادت «اهلا للعباده» نزدیک‌تر می‌گردد. امام حسین(ع) در این رابطه جمله معروفی در کتاب لمعات الحسین دارد که می‌فرماید: «ما خلق الله العباد الا لیعرفوه، فاذا عرفوه عبدوه» خداوند متعال بندگان را خلق نکرد مگر اینکه نسبت به او معرفت پیدا کنند، پس هنگامی که به خدای متعال معرفت پیدا کردند، او را مورد پرستش و بندگی قرار می‌دهند. در این رابطه مولا علی(ع) تعبیری دارند که نشانگر اوج معرفت و یقین نسبت به پروردگار متعال است که نتیجه آن اوج بندگی و عبودیت آن حضرت در این دنیا می‌باشد. امام علی(ع) می‎فرماید «لو کشف الغطاء ما ازددت یقینا» اگر پرده هاکنار رود هرگز بر یقین من افزوده نخواهد شد. (غررالحکم و دررالکلم، ص119)بنا براین سالک الی الله باید نهایت جهد وتلاش خود را بکار بندد تا سطح ومرتبه معرفت وشناخت پروردگار متعال را به حد مطلوب خود برساند تا در پرتو آن بتواند حق بندگی باری تعالی را ادا نماید.