معرفی کتاب ماه هزار تکه
عکس ماه افتاده بود توی حوض
ناهید زندی‌پژوه
... شب از راه رسید، عکس ماه افتاده بود توی حوض، ماه هزار تکه بود، شام غریبان بود، انگار هنوز کسی جرأت نداشت سؤال کند بر سر رجایی چه آمد؟ ترس از جوابی تلخ، باز اگر نمی‌دانستند باریکه امیدی بود که می‌شد به آن دلخوش بود، می‌شد همیشه چشم به راه ماند، حتی اگر هیچ وقت نیاید. شب کند و طولانی گذشت ، مقابل بیمارستان جمعیت جابجا روی زمین انتظار می‌کشیدند، انتظاری طولانی، صبحی که گویا هرگز طلوع نخواهد کرد. صبح شد، شهر بیدار بود، با دلواپسی و بعد خبر رسید، جمعیت فریاد زد با اشک با درد، با ناله: «رجایی و باهنر را کشتند» و شهر می‌گریست!
باید گفت که تمام شهادت از ملزومات مقام خلیفه الهی است که قرآن کریم وعده تجلی نور حق را بدان نوید میدهد. به قول حافظ شیرین سخن:
جام می و خون دل هر یک به کسی دادند
در دایره قسمت اوضاع چنین باشد
ماه هزار تکه (زندگینامه شهید رجایی) عنوان کتابی است که در پشت جلد آن مطالب پاراگراف بالا در آن به چشم می‌خورد. این کتاب به قلم پروین نخعی‌مقدم نگارش یافته و از سری کتاب‌های شب‌شکنان است که توسط شرکت انتشارات کیهان در 1100 نسخه در قطعی رقعی در 240 صفحه و به بهای 110000 ریال در شهریور ماه سال 1393 منتشر شده است.
ماه هزار تکه دارای یک مقدمه و پیش‌گفتاری از نویسنده و دو ضمیمه و تصاویر و اسناد است. در مقدمه‌ای که توسط دفتر پژوهش‌های موسسه کیهان تنظیم شده، توضیحات ذیل آمده است:
دفتر پژوهش‌های موسسه کیهان، همواره کوشیده است تا روایت تاریخی دقیق و منصفانه‌ای را از چهره‌های سیاسی و حوادث تاریخی به مخاطبان خود ارائه کند و از این پس نیز می‌کوشد با انتشار مجموعه‌ای جدید با عنوان شب‌شکنان از زندگینامه اسوه‌های انقلابی و شخصیت‌های دینی، زمینه‌های آشنایی نوجوانان و جوانان این مرز و بوم را با آنان فراهم نماید. اولین کتاب از این مجموعه جدید به مقتضای نیازهای سیاسی عموم خوانندگان به روایت زندگی و کارنامه مبارزاتی شهید «محمدعلی رجایی» اختصاص دارد، که به عنوان یک اسوه حسنه و الگوی بی‌بدیل در حافظه ایرانیان و مسلمانان نقش بسته است اما با این همه، در میان نسل جوان شناخت اندکی درباره دومین رئیس‌جمهور ایران وجود دارد. کتاب ماه هزار تکه ابتدا به صورت پاورقی در روزنامه کیهان منتشر شده است. این کتاب را باید تجربه‌ای جدید در حیطه زندگینامه‌های داستانی مستند دانست.
در پیش گفتار کتاب که به قلم توانای پروین نخعی‌مقدم نگاشته شده، توضیحات مبسوطی درباره تنظیم و انتخاب نام کتاب داده شده، برش‌هایی از آن استخراج کرده در معرض دید خوانندگان قرار می‌دهم:
... می‌بایستی از لابه‌لای خاطرات، نوشته‌ها و روزنامه‌ها زندگی رئیس‌جمهور را بیرون می‌کشیدم و به روایتی ساده می‌نوشتم. جست‌وجو در میان خاطرات و کتاب‌ها خیلی حرف‌ها برای نوشتن به دستم داد.
وقتی آن همه نکته را یکجا جمع کردم به نظرم آن‌قدر زیاد آمد که به هیچ‌وجه نمی‌شد در نوشتاری کوچک آن هم به قلمی قاصر به رشته تحریر دربیاید اما مسئله فقط این نبود، رجایی همان‌قدر که زلال و ساده و صادق بود شخصیت و اعمال نیک‌اش ناشناخته است که: مومن در پنهان اعمال نیکش را انجام میدهد. رجایی است و یک عالم راز بین او و خداوند، رازهایی که آن‌قدر او را مقرب کرده است که وقتی به شهادت می‌رسد امام خمینی(ره) درباره‌اش می‌فرمایند: «رجایی و باهنر اگر نیستند، خدا که هست.»
... سرانجام، کار کتاب به پایان رسید. اکنون مانده بود نام کتاب، عنوان «آقا معلم» برای کتاب به نظر انتخاب خوبی می‌آمد. زیرا با اینکه فرزند ملت بود، معلم‌شان هم بود، اما این عنوان نمی‌توانست رنج رجایی را توصیف کند. رنجی که از آن روزگار سخت برده بود، چه قبل از اینکه نخست‌وزیر دولت بنی‌صدر شود و مجبور به سکوت شده بود؛ چرا که امام این‌گونه خواسته بودند و چه وقتی که رئیس‌جمهور شد و با صدها توطئه و دشمنی مواجه شد. سرانجام نام کتاب «ماه هزار تکه» شد. این عنوان، ضمن اشاره به پدر مرحوم رجایی و ماجرای مبارزه و حبس و بیماری و مرگش در جوانی، اشاره‌‌ای به خود رجایی نیز هست که اگرچه به دست مزدوران استعمار به شهادت رسید اما هر تکه‌اش در آسمان انقلاب به ماهی روشن می‌ماند که مسیر راه آینده را نشانمان خواهد داد، به شرطی که بخواهیم و ببینیم و به راهش برویم.
نخعی‌مقدم در کتاب «ماه هزار تکه»، به خوبی توانسته لایه‌های پنهان و آشکار شهید رجایی را چه زمانی که یک نوجوان دستفروش بود و چه وقتی که نخست‌وزیر و رئیس‌جمهور شد و همچنین زندگی ساده و سلوک مردمی محمدعلی رجایی را به خوبی ترسیم کند. شایان ذکر اینکه انسان‌های گوناگون که در قالب شخصیت‌های مثبت و منفی سیاسی دوران انقلاب هستند؛ عناصر سازنده این زندگینامه را تشکیل می‌دهند.
با توجه به اینکه در این روزگار، ارائه آثار برجسته و ارزشمند برای بالا بردن سطح آگاهی قشر جوان، سیر نزولی یافته است، اما کتاب‌های عرضه شده چون آثارخانم پروین نخعی‌مقدم، حاکی است که بیشترین نقش را در تقویت مبانی فکری و توسعه فرهنگی اجتماع به خود اختصاص داده‌اند. می‌توان گفت که نخعی‌مقدم از نویسندگان کوشا و اهل مطالعه است که توانسته اتفاقات و شرح حال بزرگان انقلاب اسلامی را در آثارش بگنجاند و به مخاطبان کتابش القا کند. به عبارتی دیگر، آثارش آیینه تمام نمای عصرش است. ایشان از زمره نویسندگانی است که به هنر متعهد و ملتزم است.
کتاب «ماه هزار تکه» تقدیم شده به شهدای گمنام و مادرانی که گمنام‌تر از آنان چشم به راه نشسته‌اند به این امید که شاید پس از گذشت سال‌ها با دیدن نشانه‌ای هر چند کوچک از جگر‌گوشه‌هایشان غبار غم از چهره بزدایند؛ تقدیم به همه مادران چشم به راه. و چه زیبا رهبر معظم انقلاب سیدعلی خامنه‌ای در توصیفشان فرموده‌اند:
سلام و درود خدای توانا و مهربان بر دل‌های صبور و پرظرفیت مادرانی که پس از هجرت جگر‌گوشگان دلبندشان به نشانه‌ای از پیکر پاک آنان دل بستند و به آن نیز دست نیافتند؛ و با این همه، با شکیبایی و صبوری خود نقشی بی‌نظیر و استثنایی از خود برجای نهادند. پاداش این صبر بزرگ، روشنی چشم آنان به مژده رحمت الهی خواهد بود. ان‌شاءالله
... شب از راه رسید، عکس ماه افتاده بود توی حوض، ماه هزار تکه بود، شام غریبان بود، انگار هنوز کسی جرأت نداشت سؤال کند بر سر رجایی چه آمد؟ ترس از جوابی تلخ، باز اگر نمی‌دانستند باریکه امیدی بود که می‌شد به آن دلخوش بود، می‌شد همیشه چشم به راه ماند، حتی اگر هیچ وقت نیاید. شب کند و طولانی گذشت ، مقابل بیمارستان جمعیت جابجا روی زمین انتظار می‌کشیدند، انتظاری طولانی، صبحی که گویا هرگز طلوع نخواهد کرد. صبح شد، شهر بیدار بود، با دلواپسی و بعد خبر رسید، جمعیت فریاد زد با اشک با درد، با ناله: «رجایی و باهنر را کشتند» و شهر می‌گریست!
باید گفت که تمام شهادت از ملزومات مقام خلیفه الهی است که قرآن کریم وعده تجلی نور حق را بدان نوید میدهد. به قول حافظ شیرین سخن:
جام می و خون دل هر یک به کسی دادند
در دایره قسمت اوضاع چنین باشد
ماه هزار تکه (زندگینامه شهید رجایی) عنوان کتابی است که در پشت جلد آن مطالب پاراگراف بالا در آن به چشم می‌خورد. این کتاب به قلم پروین نخعی‌مقدم نگارش یافته و از سری کتاب‌های شب‌شکنان است که توسط شرکت انتشارات کیهان در 1100 نسخه در قطعی رقعی در 240 صفحه و به بهای 110000 ریال در شهریور ماه سال 1393 منتشر شده است.
ماه هزار تکه دارای یک مقدمه و پیش‌گفتاری از نویسنده و دو ضمیمه و تصاویر و اسناد است. در مقدمه‌ای که توسط دفتر پژوهش‌های موسسه کیهان تنظیم شده، توضیحات ذیل آمده است:
دفتر پژوهش‌های موسسه کیهان، همواره کوشیده است تا روایت تاریخی دقیق و منصفانه‌ای را از چهره‌های سیاسی و حوادث تاریخی به مخاطبان خود ارائه کند و از این پس نیز می‌کوشد با انتشار مجموعه‌ای جدید با عنوان شب‌شکنان از زندگینامه اسوه‌های انقلابی و شخصیت‌های دینی، زمینه‌های آشنایی نوجوانان و جوانان این مرز و بوم را با آنان فراهم نماید. اولین کتاب از این مجموعه جدید به مقتضای نیازهای سیاسی عموم خوانندگان به روایت زندگی و کارنامه مبارزاتی شهید «محمدعلی رجایی» اختصاص دارد، که به عنوان یک اسوه حسنه و الگوی بی‌بدیل در حافظه ایرانیان و مسلمانان نقش بسته است اما با این همه، در میان نسل جوان شناخت اندکی درباره دومین رئیس‌جمهور ایران وجود دارد. کتاب ماه هزار تکه ابتدا به صورت پاورقی در روزنامه کیهان منتشر شده است. این کتاب را باید تجربه‌ای جدید در حیطه زندگینامه‌های داستانی مستند دانست.
در پیش گفتار کتاب که به قلم توانای پروین نخعی‌مقدم نگاشته شده، توضیحات مبسوطی درباره تنظیم و انتخاب نام کتاب داده شده، برش‌هایی از آن استخراج کرده در معرض دید خوانندگان قرار می‌دهم:
... می‌بایستی از لابه‌لای خاطرات، نوشته‌ها و روزنامه‌ها زندگی رئیس‌جمهور را بیرون می‌کشیدم و به روایتی ساده می‌نوشتم. جست‌وجو در میان خاطرات و کتاب‌ها خیلی حرف‌ها برای نوشتن به دستم داد.
وقتی آن همه نکته را یکجا جمع کردم به نظرم آن‌قدر زیاد آمد که به هیچ‌وجه نمی‌شد در نوشتاری کوچک آن هم به قلمی قاصر به رشته تحریر دربیاید اما مسئله فقط این نبود، رجایی همان‌قدر که زلال و ساده و صادق بود شخصیت و اعمال نیک‌اش ناشناخته است که: مومن در پنهان اعمال نیکش را انجام میدهد. رجایی است و یک عالم راز بین او و خداوند، رازهایی که آن‌قدر او را مقرب کرده است که وقتی به شهادت می‌رسد امام خمینی(ره) درباره‌اش می‌فرمایند: «رجایی و باهنر اگر نیستند، خدا که هست.»
... سرانجام، کار کتاب به پایان رسید. اکنون مانده بود نام کتاب، عنوان «آقا معلم» برای کتاب به نظر انتخاب خوبی می‌آمد. زیرا با اینکه فرزند ملت بود، معلم‌شان هم بود، اما این عنوان نمی‌توانست رنج رجایی را توصیف کند. رنجی که از آن روزگار سخت برده بود، چه قبل از اینکه نخست‌وزیر دولت بنی‌صدر شود و مجبور به سکوت شده بود؛ چرا که امام این‌گونه خواسته بودند و چه وقتی که رئیس‌جمهور شد و با صدها توطئه و دشمنی مواجه شد. سرانجام نام کتاب «ماه هزار تکه» شد. این عنوان، ضمن اشاره به پدر مرحوم رجایی و ماجرای مبارزه و حبس و بیماری و مرگش در جوانی، اشاره‌‌ای به خود رجایی نیز هست که اگرچه به دست مزدوران استعمار به شهادت رسید اما هر تکه‌اش در آسمان انقلاب به ماهی روشن می‌ماند که مسیر راه آینده را نشانمان خواهد داد، به شرطی که بخواهیم و ببینیم و به راهش برویم.
نخعی‌مقدم در کتاب «ماه هزار تکه»، به خوبی توانسته لایه‌های پنهان و آشکار شهید رجایی را چه زمانی که یک نوجوان دستفروش بود و چه وقتی که نخست‌وزیر و رئیس‌جمهور شد و همچنین زندگی ساده و سلوک مردمی محمدعلی رجایی را به خوبی ترسیم کند. شایان ذکر اینکه انسان‌های گوناگون که در قالب شخصیت‌های مثبت و منفی سیاسی دوران انقلاب هستند؛ عناصر سازنده این زندگینامه را تشکیل می‌دهند.
با توجه به اینکه در این روزگار، ارائه آثار برجسته و ارزشمند برای بالا بردن سطح آگاهی قشر جوان، سیر نزولی یافته است، اما کتاب‌های عرضه شده چون آثارخانم پروین نخعی‌مقدم، حاکی است که بیشترین نقش را در تقویت مبانی فکری و توسعه فرهنگی اجتماع به خود اختصاص داده‌اند. می‌توان گفت که نخعی‌مقدم از نویسندگان کوشا و اهل مطالعه است که توانسته اتفاقات و شرح حال بزرگان انقلاب اسلامی را در آثارش بگنجاند و به مخاطبان کتابش القا کند. به عبارتی دیگر، آثارش آیینه تمام نمای عصرش است. ایشان از زمره نویسندگانی است که به هنر متعهد و ملتزم است.
کتاب «ماه هزار تکه» تقدیم شده به شهدای گمنام و مادرانی که گمنام‌تر از آنان چشم به راه نشسته‌اند به این امید که شاید پس از گذشت سال‌ها با دیدن نشانه‌ای هر چند کوچک از جگر‌گوشه‌هایشان غبار غم از چهره بزدایند؛ تقدیم به همه مادران چشم به راه. و چه زیبا رهبر معظم انقلاب سیدعلی خامنه‌ای در توصیفشان فرموده‌اند:
سلام و درود خدای توانا و مهربان بر دل‌های صبور و پرظرفیت مادرانی که پس از هجرت جگر‌گوشگان دلبندشان به نشانه‌ای از پیکر پاک آنان دل بستند و به آن نیز دست نیافتند؛ و با این همه، با شکیبایی و صبوری خود نقشی بی‌نظیر و استثنایی از خود برجای نهادند. پاداش این صبر بزرگ، روشنی چشم آنان به مژده رحمت الهی خواهد بود. ان‌شاءالله