فرق بشارت و سرور
واژه بشارت هم برای خبر شاد و هم ناشاد به کار میرود. بنابراین اختصاص به خبرهای شادی آور ندارد. از این رو خداوند در آیه 21 آل عمران درباره کافران میفرماید: فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَليمٍ؛ به آنان به عذاب دردناک بشارت ده!
البته برخی گفتهاند که این از باب استهزاء و تمسخر است چنانکه گاه به کافران در دوزخ خطاب میشود: ذُقْ إِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْكَرِيمُ؛ از عذاب بچش که تو عزیز و کریم هستی.(دخان، آیه 49) همین تعبیر استهزایی را در جایی دیگر با عبارت هدایت به سوی دوزخ بیان میکند. یعنی عبارت هدایت را به تمسخر برای هدایت به دوزخ بیان کرده تا آنان را خوار و خفیف دارد:فاهدوهم الی صراط الجحیم.(صافات، آیه 23)
ولی بشارت و تبشیر به خبری گفته میشود که در شخص تاثیر گذاشته و آثار آن خبر در بشره و پوست و چهره آشکار شود. پس تنها به خبرهای شادی آور اطلاق نمیشود بلکه به خبرهای تلخ و دردآور نیز بشارت اطلاق میشود. تبشیر و بشارت میتواند اثر بدحالی و خوشحالی را به دنبال داشته باشد.
همچنین سرور نیز این گونه است یعنی به هر دو خبر اندوه و شادی اطلاق میشود؛ زیرا مسرت خبر خوشحالکننده نیست، بلکه میتواند اندوه آور باشد. این واژه به معنای خطوط چهره است و اساریر به خطوط چهره میگویند؛ یعنی اخباری که در چهره، خطوطی را ایجاد میکند. حال این خبر شادی آور یا غم آور باشد، واکنشی را در چهره شخص ایجاد میکند که با توجه به خوب و بد بودن آن، خطوط متفاوتی را پدید میآورد. در دعای عرفه امام حسین(ع) آمده است: «وَأَسارِيرِ صَفْحَةِ جَبِينِي» یعنی خطوط صفحه پیشانی.