رودخانه‌هایی که فاضلاب می‌بلعند
دو رودخانه زیبای زرجوب و گوهر رود که از شهر رشت می‌گذرد همچنان گرفتار فاضلاب شهری، بیمارستانی و صنعتی است.
دو رودخانه زیبای زرجوب و گوهر رود که از شهر رشت می‌گذرد همچنان گرفتار فاضلاب شهری، بیمارستانی و صنعتی است.
این رودخانه‌ها که از ارزشمندترین سرمایه‌های استان گیلان و حتی کشور هستند پیوسته مورد تعدی قرار گرفته‌اند و به دلیل بی‌توجهی‌ها همواره با خطرات مرگباری روبه‌رو بوده از این رو امید است دست یاری‌گری برسد و آنان را از سم کشنده انواع فاضلاب انسانی، صنعتی و بیمارستانی نجات دهد.
یک شهروند رشتی ریختن فاضلاب به این دو رودخانه را فاجعه‌ای دردناک خواند و گفت: مدیران مربوط در این استان باید متوجه اثرات غیرقابل جبران این فاجعه روی زندگی انسان‌ها باشند و کوتاهی و قصور در این زمینه پذیرفتنی نیست.
امید تقوی ریختن فاضلاب به رودخانه را فاجعه زیست محیطی و تهدیدکننده سلامت شهروندان می‌داند و معتقد است تهدیدات سلامت مردم باید با حساسیت بیشتری از سوی مسئولان دنبال شود.
شهروند دیگری می‌گوید: مدیران شهری و محیط زیست باید با جدیت از محیط زیست انسانی و طبیعی حفاظت کنند.
عسکر احمدی رودخانه‌های زرجوب و گوهررود را سرمایه‌های ارزشمند و منحصر به فرد اعلام کرده و می‌گوید: مسئولان از هیچ تلاشی برای نجات این دو رودخانه نباید دریغ کنند.
شهروندی که خود را دانشجو معرفی می‌کند به خبرنگار مهر می‌گوید: رودخانه‌ها از نعمت‌های بی‌بدیل خدادادی هستند و باید از این نعمات الهی به درستی صیانت و حفاظت شود.فاطمه دقیقی می‌افزاید: ریختن فاضلاب به زرجوب و گوهررود یعنی مرگ این رودخانه‌ها و تهدید جدی سلامت مردم.
رئیس کمیسیون بهداشت و محیط زیست شورای اسلامی شهر رشت در این باره می‌گوید: رودخانه‌های زرجوب و گوهر رود شهر رشت روزی شاهرگ حیاتی شهر بوده‌اند اما امروزه به کانال‌های عظیم حمل فاضلاب و زباله تبدیل شده‌اند.
مظفر نیکومنش نودهی معتقد است: این رودخانه‌ها نه تنها زندگی بخش نیست بلکه خود منشا انواع بیماری‌ها و مشکلات شده‌اند و این در حالی است که برای نجات این سرمایه زیبای شهری اندکی تامل و مسئولیت پذیری کافی است.
وی می‌گوید: رودخانه گوهررود از ارتفاعات 700متری کوه‌های سراوان که محل دفن زباله‌های کلانشهر رشت است سرچشمه گرفته و شیرابه‌های حاصل از زباله‌ها نیز بدون اینکه مهار و تصفیه شوند به درون این دو رودخانه می‌ریزند.
رئیس کمیسیون بهداشت و محیط زیست شورای اسلامی شهر رشت شیرابه‌های تولیدی را باعث آلودگی این رودخانه‌ها می‌داند و می‌گوید: با ساخت تصفیه‌خانه به راحتی می‌توان این معضل را رفع کرد و پس از میکروب‌زدایی آب حاصل از تصفیه را برای آبیاری مزارع کشاورزی به کار بست.
وی می‌افزاید: متاسفانه سرطان‌های شایع در گیلان از جمله سرطان گوارش و پروستات به دلیل همین آلودگی‌های ناشی از رودخانه‌های رشت گسترش یافته است.
نیکومنش نودهی با اشاره به اینکه با اگوکشی دو طرف حاشیه رودخانه‌های زرجوب و گوهررود می‌توان از ورود انواع فاضلاب به سمت این رودها جلوگیری کرد، یادآور می‌شود: تسریع در اجرای پروژه‌های آب و فاضلاب بانک جهانی، همکاری با شرکت آب و فاضلاب شهری استان، استان لایروبی فاضلاب‌های سنتی و لایروبی رودخانه‌های زرجوب و گوهررود در حوزه شهری به طول 24کیلومتر می‌توان آلودگی رودخانه‌های داخل شهر را برطرف کرد.
آب رودخانه‌های زرجوب و گوهر رود به دلیل ورود مستقیم پساب‌های صنعتی، فاضلاب‌های خانگی و بیمارستانی منطقه رشت به رنگ کاملا تیره و همراه با تعفن بوده و از حیث اکولوژیکی مرده محسوب می‌شوند.
مطالعات اخیر نشان می‌دهد که رودهای بخش غربی منطقه به ویژه رودهای منتهی به تالاب انزلی از جمله زرجوب و گوهررود که از طرف شرق وارد این تالاب می‌شود، از آلوده‌ترین رودخانه‌ها هستند.
این رودها پس از عبور از شهر رشت و ادغام در غرب این شهر با نام «رود پیربازار» وارد تالاب انزلی می‌شود، به دلیل ورود رود پیربازار به تالاب انزلی از سمت شرق، بخش شرقی تالاب فوق‌العاده آلوده است، در این قسمت از تالاب با گسترش نیزارها و آزولا که بیشتر در نتیجه ورود آب‌های آلوده است، عملا در حال از دست دادن حیات جانوری خود است.
عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان نیز در این باره به خبرگزاری مهر می‌گوید: رودخانه‌های گوهررود و زرجوب که باید شریان‌های حیاتی تالاب
بین‌المللی باشد هم اکنون به شاهراه مرگ تالاب بدل شده و با شتابی نگران‌کننده مواد سمی و زباله‌های خطرناک بیمارستانی به همراه پساب‌ها و فاضلاب‌های شهر رشت را به درون این پهنه آبی می‌ریزند.
کریم ثابت رفتار می‌افزاید: این تالاب از نظر گردشگری، تنوع زیستی گونه‌های مختلف جانوری و گیاهی، کنترل سیلاب، اقتصادی اشتغالزایی، شکار و تقویت آب‌های زیرزمینی دارای ارزش بسیاری است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه امروز گوهررود و زرجوب از آلوده‌ترین رودخانه‌های ایران حتی دنیا شمرده می‌شود بر ضرورت تدوین راهکارهای اساسی برای جلوگیری از ورود هرچه بیشتر آلاینده به این منابع آبی تاکید می‌کند.
بدون شک با اتمام پروژه فاضلاب بانک جهانی در گیلان این رودخانه‌ها نیز احیا خواهند شد، هر چند که مراحل لایروبی و در واقع احیای این دو رودخانه کمی دشوار است اما برنامه‌ای دست‌نیافتنی نیست.
رودخانه‌ها به عنوان یکی از شریان‌های اصلی بقای محیط زیست طی دو دهه اخیر به شدت مورد تاخت و تاز و تخریب انسان‌ها قرار گرفته و این موضوع می‌تواند نابودی حیات بشری و زندگی عاری از آلودگی‌های زیست محیطی را پیام‌آور باشد.
فرماندار رشت نیز در این ارتباط می‌گوید: رودخانه‌ها نه تنها برای تفریح کردن بلکه برای تامین آب آشامیدنی، آبیاری کشاورزی، تولید برق، حمل ونقل، تهیه غذا و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرند.
سید ولی‌الله عظمتی متعقد است: این منابع به عنوان بخشی از ثروت‌های طبیعی و ملی کشور از اهمیت خاصی برخوردارند بنابراین حفظ و حراست از بقاء رودخانه‌ها امری ضروری است.
وی همچنین با بیان اینکه دو رود زرجوب و گوهررود که از وسط شهر رشت می‌گذرند بستر خوبی برای توسعه گردشگری محسوب می‌شود بر ضرورت احیا و لایروبی این ظرفیت مهم اقتصادی و طبیعی تاکید می‌کند.
به دنبال شکل‌گیری جوامع انسانی در کنار رودخانه دفع زباله و فاضلاب و پساب‌های کشاورزی به این زیستگاه امر بدیهی به نظر می‌رسد اما باید اذعان کرد که توان خود پالایی رودخانه‌ها در طول تاریخ به شدت کاهش یافته و دیگر قادر نیستند همانند گذشته مواد زائد ریخته شده را تجزیه و هضم کنند و همینطور اکسیژن محلول در آنها کاهش یافته و حتی برخی از ماهیان در اثر شدت آلودگی و دخالت‌های انسانی رو به نابودی نهاده‌اند.
رودخانه‌ها به عنوان منبع اصلی حفظ محیط زیست جانداران نقش مهمی در زندگی مردم ایفا می‌کند که متاسفانه در سالیان اخیر رگه‌های اصلی حیات بشری به شدت در معرض نابودی هستند.
این منابع بی‌بدیل الهی مظلوم‌ترین حیطه از بخش‌های محیط زیست کشور تلقی می‌شوند که با بی‌توجهی و غفلت مسئولان نسبت به رودخانه‌ها بر آلودگی آب‌‌ها به صورت لحظه‌ای افزوده می‌شود.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی نیز در این باره می‌گوید: بوی تند ونامطلوب رودخانه‌های زرجوب و گوهررود که از وسط شهر رشت می‌گذرد، آسیب جدی به سلامت مردم وارد می‌کند.
حسن تامینی همچنین با ابراز تاسف از وضعیت نامطلوب این رودها می‌افزاید: رفع مشکلات موجود نیازمند یک عزم ملی با حمایت و پیگیری‌های استاندار و نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی است.
وی در ادامه اجرای پروژه آب و فاضلاب را گامی موثر در راستای نجات رودخانه‌های زرجوب وگوهررود، بهداشت خانوار و به طور کلی زیبایی سیمای شهری ذکر می‌کند.
به هرحال دو رودخانه «زرجوب» و «گوهررود» رشت جزو آلوده‌ترین رودخانه‌های کشور و حتی دنیا محسوب می‌شوند و هم اکنون وضعیت اسفباری دارند از اینرو انجام حرکات لاک پشتی کنونی جوابگوی نجات این رودخانه‌ها نیست.