پروتکل ما و آمریکا هر دو الحاقی است اما این کجا و آن کجا؟!(خبر ویژه)
اجرای بیقید و شرط پروتکلالحاقی نگران کننده است چه رسد به اینکه طبق بیانیه لوزان «دسترسیهای بیشتر» نیز پذیرفته شود.
وبسایت رجانیوز در تحلیلی نوشت: ایران بر اساس بیانیه لوزان پذیرفته که 1- پروتکل الحاقی را تا زمان تصویب دائمی آن در مجلس به طور موقت اجرا کند 2- به منظور روشن شدن موضوعات گذشته و حال، اجازه استفاده آژانس از فنآوریهای مدرن و همچنین دسترسیهای بیشتر را برای آژانس فراهم نماید.
مطابق مفاد فوق ایران به اجرای پروتکل الحاقی از روز اجرای توافق ملزم خواهد بود و اضافه بر دسترسیهای گستردهای که پروتکل الحاقی فراهم میکند ایران ملزم خواهد شد که دسترسیهای بیشتری نیز فراهم کند. پس توجه به این نکته لازم است که دامنه نظارت و بازرسی آژانس به پروتکل الحاقی محدود نمیباشد و نظارتهای بسیار گستردهتری در انتظار ایران است. نظارتهایی که به گفته اوباما براساس توافق اقدام مشترک، ایران با بازرسیهایی روبرو خواهد شد که نظیر نداشتهاند؛ یا به گفته رئیس سازمان سیا در دانشگاه هاروارد یک رژیم منحصر به فرد برای بازرسی از ایران ایجاد خواهد شد. بنابراین مجموعه نظارتها و بازرسیهای آژانس به پروتکل الحاقی محدود نمیشود و محدود کردن بحث نظارتهای بیانیه لوزان به پروتکل الحاقی مخفی کردن امری به مراتب بدتر از پروتکل الحاقی از چشم مردم میباشد.
رجانیوز درباره این استدلال روحانی و ظریف که 120 کشور، پروتکل الحاقی را پذیرفتهاند، نوشت: بخش عمدهای از این کشورها اساساً دارای صنعت هستهای نیستند، به دنبال دستیابی به آن نیز نیستند و توان علمی و فنی این کار را نیز ندارند. بنابراین وقتی کشوری صنعت هستهای ندارد و در آینده نیز به دنبال آن نیست از امضای پروتکل الحاقی چه نگرانیای خواهد داشت؟ بخشی از کشورهایی هم که صنعت هستهای دارند پروتکل الحاقی را به طور کامل نپذیرفتهاند. دو مثال بارز از آن، کشورهای آمریکا و هندوستان هستند.
آمریکا در ماده یک پروتکل الحاقی قیدی را اضافه کرده که با اضافه شدن آن قید، دست آمریکا برای محدود کردن نظارتهای آژانس کاملاً باز میباشد. مطابق این قید، کلیه اقدامات، اطلاعات و مکانهایی که در ارتباط مستقیم با امنیت ملی آمریکا هستند از شمول پروتکل الحاقی خارجند و آژانس حق دسترسی به آنها را نخواهد داشت. ضمناً این آمریکاست نه آژانس که تعیین میکند چه مواردی به امنیت ملی مربوط میشود. بنابراین هر مکانی را که آمریکا صلاح نداند میتواند با استناد به این بند از دسترس آژانس خارج کند. اما در پروتکلی که ایران امضا میکند مدیریت دسترسیها منوط به تأمین نظر آژانس است و آژانس تعیین میکند که نظرش تأمین شده یا نه. بنابراین ایران باید کاملاً تابع نظر آژانس باشد. چرا دولتمردان ما نمیگویند پروتکلی که ایران میخواهد بپذیرد زمین تا آسمان با پروتکلی که آمریکا پذیرفته متفاوت است؟ ما هم با کمال میل حاضریم همان پروتکلی را که آمریکا امضا کرده بپذیریم و آن پروتکل ضرری برای کشور نخواهد داشت.
هندوستان نیز 9 ماده از 18 ماده پروتکل الحاقی را اصلاً نپذیرفته است و 9 ماده باقیمانده را نیز به طور کامل قبول نکرده است. ما هم پروتکلی را که هند امضا کرده است نه یک نسخه که در ده نسخه امضا میکنیم!!!. چرا دولتمردان ما نمیگویند سندی که ما امضا میکنیم با سندی که هندوستان امضا کرده متفاوت است؟
در ادامه این یادداشت آمده است: اگرچه علاوه بر ایران 125 کشور دیگر نیز پروتکل الحاقی را پذیرفتهاند اما نظارتهای منحصر به فرد را تنها ایران پذیرفته است و هیچ کدام از آن 125 کشور چنین تعهدی را نپذیرفتهاند. چرا دولتمردان ما نمیگویند تعهدی را که در ذیل «دسترسیهای بیشتر» پذیرفتهاند منحصر به فرد است و هیچ کدام از آن 125 کشور نپذیرفتهاند؟ چرا بحث نظارت و بازرسی و قیمومیت را صرفاً به پروتکل الحاقی محدود میکنند؟ چرا نمیگویند براساس قید «دسترسیهای بیشتر» که در بیانیه لوزان آمده است رسماً نظارت و قیمومیت آژانس را پذیرفتهاند و براساس آن خرید، فروش و انتقال انبوهی از کالاها و صنایع باید با اجازه و تأیید آژانس باشد و این به مراتب از پروتکل الحاقی خطرناکتر است.
رجانیوز خاطرنشان کرد: دسترسی مدیریت شده باید به گونهای باشد که خواست آژانس برآورده شود. یعنی اگر بازدید آژانس دلبخواهی نیست دسترسی مدیریت شده توسط ایران نیز دلبخواهی نیست، بلکه باید مدیریت دسترسیها به گونهای باشد که خواست و رضایت آژانس را برآورده کند و نظر آژانس تأمین شود. بنابراین با تمسک به همین قید بازرسان آژانس میتوانند بر تحقق خواستهشان پافشاری کنند و آن اجازهای را که به کشورها برای مدیریت بازرسیها از تأسیسات غیر هستهای داده شده است عملاً بیخاصیت میشود. مطابق بیانیه لوزان، اروپا و آمریکا زمانی تحریمهای اقتصادی و مالی مرتبط با هستهای را تعلیق خواهند کرد که آژانس تأیید کند ایران به تعهدات کلیدی هستهای خود عمل کرده است.