روایتی مستند از دخالتها و جنایات آمریکا در ایران 1392-1332 - ردپای 60 سال خیانت و جنایت
توسعه روابط صدام و آمریکا همزمان با جنگ با ایران! (پاورقی)
تالیف: کامران غضنفری
حذف نام عراق از لیست دولتهای حامی تروریسم که نقطه آغازین برقراری روابط آمریکا با عراق بود، در زمانی صورت گرفت که ویلیام کیسی اقدام به سفر پنهانی به بغداد نمود.1
هفته نامه نیوزویک طی گزارشی به تاریخ 20 دسامبر 2003 با عنوان «نگاهی به پیوندهای آمریکا و صدام در طول 20 سال گذشته» مینویسد:
«دونالد رامسفلد نیز همانند بسیاری از اعضای وزارت امور خارجه آمریکا میدانست صدام آدمکشی است که از تروریستها حمایت میکند و تلاش دارد تا به سلاحهای هستهای دست یابد. اما در آن زمان، نگرانی عمده آمریکا، ایران بود نه عراق. لذا کارگزاران دولت ریگان بر آن بودند تا از عراق در جنگ خونباری که علیه ایران به راه انداخته بود، حمایت کنند.»2
با حذف نام عراق از فهرست کشورهای حامی تروریسم، ممنوعیت صادرات آمریکا به عراق لغو شد.3
تغییر چنین لیستی، عراق را واجد شرایط لازم برای خرید تجهیزات و تکنولوژی دو منظوره از ایالات متحده قرار داد که میتوانست هم برای اهداف نظامی و هم غیرنظامی، مورد بهرهبرداری قرار گیرد .4
از سرگیری روابط دیپلماتیک با عراق:
روابط دیپلماتیک عراق و آمریکا از سال 1347 [ ظاهراً ] قطع گردیده بود. هنری کیسینجر وزیر امور خارجه وقت آمریکا در دسامبر 1975 ( آذر 1354 ) در دیدار با سعدون حمادی وزیر خارجه عراق، اعلام کرد:
« ما فکر نمیکنیم که عراق و آمریکا در زمینه منافع ملی شان اختلاف اساسی با یکدیگر داشته باشند. از طرف ما هیچ مانع اساسی برای عادیسازی روابط وجود ندارد. »4
دو کشور از سال 1358 سطح تعاملات خود را که از طریق دفتر حفاظت منافع به انجام میرسید، گسترش داده بودند. این امر به بازسازی روابط دو کشور منجر گردید. 5
صدام چند سال بعد افشاء کرد که پیش از تجاوز عراق به ایران در سال 1359، آمریکا و عراق تصمیم به برقراری مجدد روابط دیپلماتیک به صورت رسمی گرفته بودند.6
صدام حسین در دیدار با آپریل گلاسبی سفیر آمریکا در بغداد، در شهریور 1369 اعتراف میکند که دو ماه پیش از آغاز جنگ، یعنی در تیر ماه 1359، آمریکا قصد داشته که با عراق رابطه رسمی برقرار کند. وی میگوید:
« تصمیم به برقراری روابط با ایالات متحده در سال 1980 ( 1359 ) و دو ماه پیش از جنگ بین ما و ایران گرفته شده بود. اما با آغاز این جنگ و به منظور اجتناب از برداشتهای نادرست، با امید به پایان یافتن سریع جنگ، برقراری [رسمی] روابط را به تعویق انداختیم.» 7
معنای عبارت فوق آناست که رؤسای دو کشور برای اینکه مشخص نشود عراق به نیابت از آمریکا به ایران حمله کرده است، از علنی کردن روابط رسمی در آن مقطع خودداری کردند.
صدام در جای دیگر در همین زمینه میگوید:
«پیش از آنکه عراق درگیر جنگ با ایران شود، من بطور خیلی جدی با فرماندهان ارتش پیرامون برقراری رابطه دوستانه با آمریکا صحبت کردم.»8
در پاسخ به درخواستهای مکرر صدام حسین مبنی بر توسعه روابط آمریکا و عراق، ریگان رئیس جمهور آمریکا، در ماه دسامبر 1982 ( آذر 1361 ) آمادگی خود را برای مبادله سفیر اعلام کرد و ریچارد مورفی معاون وزیر خارجه را برای بررسی اوضاع عراق به بغداد فرستاد .9
یک سال بعد یعنی در تاریخ 26 آذر 1362، دونالد رامسفلد وزیر دفاع سابق و فرستاده ویژه رونالد ریگان، وارد بغداد شد. وی حامل نامه دستنویسی از جانب ریگان بود که در آن رئیس جمهور آمریکا پیشنهاد کرده بود روابط دیپلماتیک با عراق از سر گرفته شود و مناسبات نظامی و تجاری با بغداد توسعه یابد.10
در این رابطه، روزنامه انگلیسی گاردین در تاریخ 7 آبان 1363 اشاره کرد که آمریکا در واقع یک سفارت بزرگ اما بدون تابلوی رسمی، در بغداد دارد:
«در یک سال گذشته، شواهدی از گرایش مخصوص آمریکا در حمایت از عراق وجود داشته است. بخش بزرگ حافظ منافع آمریکا در بغداد، تحت پوشش سفارت بلژیک مشغول به کار است که از یک سفارتخانه تمام عیار، فقط عنوان آن را ندارد.»11
در تاریخ 16 آبان 1363، پساز آنکه رونالد ریگان برای یک دوره چهار ساله دیگر به ریاست جمهوری آمریکا انتخاب شد، صدام با ارسال تلگرافی به کاخ سفید، انتخاب مجدد ریگان به ریاست جمهوری آمریکا را تبریک گفت. در این تلگرام، صدام اظهار امیدواری کرد که انتخاب مجدد ریگان، منجر به برقراری روابط سودمند و مثبت بین آمریکا و عراق شود. پیام تبریک صدام همزمان با ورود ریچارد مورفی معاون وزیر خارجه آمریکا به عراق، از رادیو بغداد پخش شد .12
در پی تحولات فوق، در تاریخ پنجم آذر 1363 نیز ریگان رئیس جمهور آمریکا، با طارق عزیز وزیر خارجه عراق در کاخ سفید ملاقات کرد و روابط دو کشور رسماً از سر گرفته شد. 13
به این ترتیب، مناسبات دیپلماتیک دو کشور در سطح سفیر دوباره برقرار شد. طارق عزیز پس از مذاکره با مقامات آمریکا، همسویی رژیم بعث با سیاستهای آمریکا در منطقه را چنین بیان کرد:
« من رسماً اعلام میکنم که عراق با برقراری روابط صلح آمیز میان اسرائیل و کشورهای عربی دیگر، مخالف نیست. » 14
خبرگزاری آلمان نیز از بیت المقدس گزارش داد که اسرائیل از قبل در جریان امور فوق بوده است :
« اوی پاسنر سخنگوی وزارت خارجه اسرائیل، ضمن اینکه تجدید رابطه آمریکا با رژیم عراق را امری عادی خواند، فاش ساخت که اسرائیل از قبل در جریان عادی شدن این روابط قرار داشته است.» 15
منابع در دفتر روزنامه موجود است
حذف نام عراق از لیست دولتهای حامی تروریسم که نقطه آغازین برقراری روابط آمریکا با عراق بود، در زمانی صورت گرفت که ویلیام کیسی اقدام به سفر پنهانی به بغداد نمود.1
هفته نامه نیوزویک طی گزارشی به تاریخ 20 دسامبر 2003 با عنوان «نگاهی به پیوندهای آمریکا و صدام در طول 20 سال گذشته» مینویسد:
«دونالد رامسفلد نیز همانند بسیاری از اعضای وزارت امور خارجه آمریکا میدانست صدام آدمکشی است که از تروریستها حمایت میکند و تلاش دارد تا به سلاحهای هستهای دست یابد. اما در آن زمان، نگرانی عمده آمریکا، ایران بود نه عراق. لذا کارگزاران دولت ریگان بر آن بودند تا از عراق در جنگ خونباری که علیه ایران به راه انداخته بود، حمایت کنند.»2
با حذف نام عراق از فهرست کشورهای حامی تروریسم، ممنوعیت صادرات آمریکا به عراق لغو شد.3
تغییر چنین لیستی، عراق را واجد شرایط لازم برای خرید تجهیزات و تکنولوژی دو منظوره از ایالات متحده قرار داد که میتوانست هم برای اهداف نظامی و هم غیرنظامی، مورد بهرهبرداری قرار گیرد .4
از سرگیری روابط دیپلماتیک با عراق:
روابط دیپلماتیک عراق و آمریکا از سال 1347 [ ظاهراً ] قطع گردیده بود. هنری کیسینجر وزیر امور خارجه وقت آمریکا در دسامبر 1975 ( آذر 1354 ) در دیدار با سعدون حمادی وزیر خارجه عراق، اعلام کرد:
« ما فکر نمیکنیم که عراق و آمریکا در زمینه منافع ملی شان اختلاف اساسی با یکدیگر داشته باشند. از طرف ما هیچ مانع اساسی برای عادیسازی روابط وجود ندارد. »4
دو کشور از سال 1358 سطح تعاملات خود را که از طریق دفتر حفاظت منافع به انجام میرسید، گسترش داده بودند. این امر به بازسازی روابط دو کشور منجر گردید. 5
صدام چند سال بعد افشاء کرد که پیش از تجاوز عراق به ایران در سال 1359، آمریکا و عراق تصمیم به برقراری مجدد روابط دیپلماتیک به صورت رسمی گرفته بودند.6
صدام حسین در دیدار با آپریل گلاسبی سفیر آمریکا در بغداد، در شهریور 1369 اعتراف میکند که دو ماه پیش از آغاز جنگ، یعنی در تیر ماه 1359، آمریکا قصد داشته که با عراق رابطه رسمی برقرار کند. وی میگوید:
« تصمیم به برقراری روابط با ایالات متحده در سال 1980 ( 1359 ) و دو ماه پیش از جنگ بین ما و ایران گرفته شده بود. اما با آغاز این جنگ و به منظور اجتناب از برداشتهای نادرست، با امید به پایان یافتن سریع جنگ، برقراری [رسمی] روابط را به تعویق انداختیم.» 7
معنای عبارت فوق آناست که رؤسای دو کشور برای اینکه مشخص نشود عراق به نیابت از آمریکا به ایران حمله کرده است، از علنی کردن روابط رسمی در آن مقطع خودداری کردند.
صدام در جای دیگر در همین زمینه میگوید:
«پیش از آنکه عراق درگیر جنگ با ایران شود، من بطور خیلی جدی با فرماندهان ارتش پیرامون برقراری رابطه دوستانه با آمریکا صحبت کردم.»8
در پاسخ به درخواستهای مکرر صدام حسین مبنی بر توسعه روابط آمریکا و عراق، ریگان رئیس جمهور آمریکا، در ماه دسامبر 1982 ( آذر 1361 ) آمادگی خود را برای مبادله سفیر اعلام کرد و ریچارد مورفی معاون وزیر خارجه را برای بررسی اوضاع عراق به بغداد فرستاد .9
یک سال بعد یعنی در تاریخ 26 آذر 1362، دونالد رامسفلد وزیر دفاع سابق و فرستاده ویژه رونالد ریگان، وارد بغداد شد. وی حامل نامه دستنویسی از جانب ریگان بود که در آن رئیس جمهور آمریکا پیشنهاد کرده بود روابط دیپلماتیک با عراق از سر گرفته شود و مناسبات نظامی و تجاری با بغداد توسعه یابد.10
در این رابطه، روزنامه انگلیسی گاردین در تاریخ 7 آبان 1363 اشاره کرد که آمریکا در واقع یک سفارت بزرگ اما بدون تابلوی رسمی، در بغداد دارد:
«در یک سال گذشته، شواهدی از گرایش مخصوص آمریکا در حمایت از عراق وجود داشته است. بخش بزرگ حافظ منافع آمریکا در بغداد، تحت پوشش سفارت بلژیک مشغول به کار است که از یک سفارتخانه تمام عیار، فقط عنوان آن را ندارد.»11
در تاریخ 16 آبان 1363، پساز آنکه رونالد ریگان برای یک دوره چهار ساله دیگر به ریاست جمهوری آمریکا انتخاب شد، صدام با ارسال تلگرافی به کاخ سفید، انتخاب مجدد ریگان به ریاست جمهوری آمریکا را تبریک گفت. در این تلگرام، صدام اظهار امیدواری کرد که انتخاب مجدد ریگان، منجر به برقراری روابط سودمند و مثبت بین آمریکا و عراق شود. پیام تبریک صدام همزمان با ورود ریچارد مورفی معاون وزیر خارجه آمریکا به عراق، از رادیو بغداد پخش شد .12
در پی تحولات فوق، در تاریخ پنجم آذر 1363 نیز ریگان رئیس جمهور آمریکا، با طارق عزیز وزیر خارجه عراق در کاخ سفید ملاقات کرد و روابط دو کشور رسماً از سر گرفته شد. 13
به این ترتیب، مناسبات دیپلماتیک دو کشور در سطح سفیر دوباره برقرار شد. طارق عزیز پس از مذاکره با مقامات آمریکا، همسویی رژیم بعث با سیاستهای آمریکا در منطقه را چنین بیان کرد:
« من رسماً اعلام میکنم که عراق با برقراری روابط صلح آمیز میان اسرائیل و کشورهای عربی دیگر، مخالف نیست. » 14
خبرگزاری آلمان نیز از بیت المقدس گزارش داد که اسرائیل از قبل در جریان امور فوق بوده است :
« اوی پاسنر سخنگوی وزارت خارجه اسرائیل، ضمن اینکه تجدید رابطه آمریکا با رژیم عراق را امری عادی خواند، فاش ساخت که اسرائیل از قبل در جریان عادی شدن این روابط قرار داشته است.» 15
منابع در دفتر روزنامه موجود است