دستاوردی دیگر از محققان ایرانی
محققان دانشگاه شهید بهشتی موفق به ساخت نانوجاذبی شدند که قادر به جداسازی درصد بالایی از میزان آلاینده‌ها در نمونه‌‌های طبیعی است.
به گزارش ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، این نانوجاذب به دلیل خاصیت مغناطیسی، در کسری از ثانیه از محیط جذب جدا شده و قابل استفاده مجدد است. صنایع مختلف از جمله تصفیه آب و فاضلاب می‌توانند از نتایج این طرح استفاده کنند.
فلزات سنگینی چون سرب و کادمیم، پس از ورود به بدن دیگر از آن دفع نمی‌شوند بلکه در بافت‌هایی مثل چربی، عضلات، استخوان‌ها و مفاصل رسوب کرده و انباشته می‌شوند.
همین امر موجب بروز بیماری‌ها و عوارض متعددی در بدن می‌شود. با رشد صنعت و افزایش مصرف مواد شیمیایی ورود این فلزات در آب، خاک و هوا و احتمال رویارویی انسان با خطرات ناشی از آنها بیشتر شده است.
سارا کریمی بهزاد، دانشجوی دکترای شیمی معدنی دانشگاه شهید بهشتی، درباره اهمیت پژوهش صورت گرفته گفت: احتمال ابتلا به اختلالات عصبی (پارکینسون، آلزایمر، افسردگی، اسکیزوفرنی)، انواع سرطان‌ها و نیز خاصیت تجمع‌پذیری فلزات سنگین در گیاهان و ورود آنها به زنجیره غذایی، خطرات ناشی از آنها را دو چندان می‌کند.
وی ادامه داد: از این رو در این پژوهش بر آن شدیم تا برای تغلیظ و جذب این آلاینده‌ها از رویکردی جدید، یعنی استفاده از نانوذرات مغناطیس استفاده کنیم. در این رابطه مقدار یون‌های سرب و کادمیم در برخی از میوه‌ها، به روش استخراج فاز جامد، تعیین شده است.
نانو ترکیب سنتز شده قابلیت بالایی در تغلیظ و جذب این آلاینده‌ها (حدود 90 درصد) از خود نشان داده است.
به گفته این محقق، یکی از مشکلات در فرآیند جذب و تغلیظ آلاینده‌ها، بحث زما‌‌ن‌بر بودن فرآیند جداسازی جاذب از محیط واکنش است. با استفاده از نانوذرات مغناطیسی ساخته شده در این طرح، جداسازی جاذب از طریق اعمال میدان مغناطیسی خارجی در کسری از ثانیه انجام می‌گیرد.
این ویژگی می‌تواند در تجاری‌سازی این نانو ترکیب نقش مهمی را ایفا کند. همچنین این جاذب از قابلیت استفاده مجدد برخوردار است.
کریمی بهزاد اضافه کرد: برای تعیین مقدار مواد آلاینده در نمونه‌ها از روش استخراج فاز جامد استفاده شده است. این روش، از مزایایی چون سادگی و سرعت بالا در جداسازی و تعیین یون‌های فلزی موجود در برخی نمونه‌‌های طبیعی برخوردار است.
وی با اشاره به هزینه پایین سنتز از نانو ترکیب گفت: با تولید این ترکیب در مقیاس بالا می‌توان انتظار داشت گام موثری در شناسایی و کسب آگاهی از میزان منابع آلوده‌کننده طبیعی در محیط زیست برداشته شود.
نتایج این مطالعه در مجله 2014 Microchimica Acta به چاپ رسیده است.