کفایت مذاکرات و عدم کفایت ایده و فیلمنامه!
محمد عمرانی
سید ابراهیم عامریان تهیهکننده «کفایت مذاکرات» یکی از جدیدترین آثار کمدی به نمایش درآمده بر پرده سینماها جایی گفته است: «فکر میکنم اگر آثارسینمای کمدی ما نبود وضعیت اقتصادی سینما بسیار بدتر از امروز میشد و سینماها بسته میشدند.»
نگارنده هم علیرغم میل باطنی خود کاملا با این حرف موافق است، ولی نباید از یاد برد که فیلمهای کمدی و گیشهپسند، تمام سینمای ایران نیستند و بر احوال این سینما باید گریست که تکیهگاه آن فقط فیلمهای طنز و کمدی شدهاند، فیلمهایی که برخی چهرههای محبوب را هم رفته رفته از چشم خواهند انداخت.
مثل اغلب فیلمهای این سالها، فیلمنامه «کفایت مذاکرات» بزرگترین ضعف این اثر به شمار میآید، ضمن آنکه ساختار روایی فیلم، فاقد انسجام لازم است و در بسیاری از سکانسها و پلانهای آن پراکندگی روایی را شاهد هستیم. همچنین، خط سیر داستان اصلی که همان طرح اجاره رحم است، درمیانه راه بکلی فراموش میشود و علاوه بر مورد اخیر، شخصیتپردازی کاراکترها نیز در این اثر بسیارسطحی و نامنسجم انجام شده است.
سهیل موفق،کارگردان فیلم، سال گذشته فیلم «نوروز» را در بخش مسابقه جشنواره فیلم فجر داشت و پیشتر هم، فیلمهای شکلاتی، پاستاریونی و... را برای گروه سنی کودک و نوجوان ساخته بود. فیلم «کفایت مذاکرات» اولین تجربه ناموفق آقای موفق در زمینه ساخت فیلم برای رده سنی بزرگسال است که پنجمین فیلم بلند سینمایی این کارگردان محسوب میشود.
او هرچند دوست داشته، دغدغهمندی خود را درزمینه مسائلی مثل اقتصاد بیمار، وضع معیشتی دشوارمردم، سقط جنین و رحم اجارهای با طنز و کمدیِ کم رمقی عجین نماید، ولی دریک نگاه کلی به نظرمیرسد، چنین موضوعاتی از سر اجبار به فضای کلی داستان الصاق شده باشند و مقصود اصلی،گیشه بوده است.
این فیلم، خالی از هرگونه ایده نو یا ترفند تازهای برای خنداندن مخاطب است و حتی توانایی تعریف قصه سهل و سرراست رحم اجارهای را هم ندارد، بدون تردید گنجاندن چند نوبت رقص و آواز در بخشهای مختلف اثر نمیتواند همراهی مخاطبان هوشیار امروزی را درپی داشته باشد. فیلمی که از گرفتن خنده از تماشاگران در بسیاری از دقایق عاجز است، حتی برپایه استاندارد فیلمهای گیشهای و عامهپسند هم نمره قبولی نمیگیرد.
«کفایت مذاکرات» کمدی بیمایهای است که فقط ازهمان کلیشههای متداول فیلمهای زرد سالهای اخیر تبعیت میکند؛ فیلمساز برای خالی نبودن عریضه، محسن کیایی و مهران غفوریان را درکنارمحمدرضا داوود نژاد، قدرتالله ایزدی، حدیث فولادوند و دیگران نشانده تا مخاطبان سینما را به حضور چهرهها، در فیلم دلخوش نماید. شوخیهای بیمزه، داستان مطوّل و کاراکترهایی که هیچکدام تشخّصی ندارند، ازجمله مختصات این فیلم هستند. و خیلی عجیب نیست که فیلمنامه، بزرگترین نقطه ضعف آن باشد و گویی که از اساس فیلمنامهای درکار نبوده و همهچیز سر صحنه نوشته و اجرا شده است.
با آنچه گفته شد، به قول اهل نظر،کمدی اسلپ استیکی زرد سهیل موفق، ریتم خوبی دارد و شاید همین ویژگی، برگ برنده فیلم در زمان اکران و عامل رسیدن تهیهکننده به هدف نهائی یعنی گیشه میلیاردی باشد، ضمن آنکه نقشآفرینیهای بازیگران فیلم نیز میتواند یکی دیگر از عوامل تضمین موفقیت ابراهیم عامریان در«کفایت مذاکرات» باشد. اگرچه اداهای اخلاقی و ژستهای آموزنده فیلم مثل دیگر فیلمهای این گروه نخ نما، بدون کارکرد و کاملا دمدستی هستند.
سهیل موفق،کارگردان فیلم در مصاحبهای گفته است: «مسیر فیلمسازی من مشخص است. سالها برای کودک، نوجوان و خانواده فیلم ساختم. با این جغرافیا نیز آشنا هستم. هدف من این است که خانوادهها کنار هم فیلم ببینند. برای همین دقت میکنم از شوخیهایی استفاده کنم که شان خانواده را زیر سؤال نبرد. دوست دارم درعین فراهم آوردن محیطی شاد برای خانواده درباره زیرلایههای مفهومی نیز صحبت بشود.»