شکل‌گیری بلوک اقتصادی مستقل با همکاری ایران، مصر و چین
تقویت روابط اقتصادی مصر با دو قدرت منطقه‌ای و جهانی یعنی ایران و چین، نویدبخش شکل‌گیری بلوک شرقی قدرتمند و مستقل از نظام اقتصادی غربی است.
به گزارش اقتصاد معاصر، روزنامه «رای‌الیوم» در سرمقاله روز سه‌شنبه خود به قلم نویسنده مشهور عرب، «عبدالباری عطوان» به بررسی تحولات ژئوپولیتیکی اخیر مصر پرداخته و به طور ویژه تمرکز خود را بر روند بازگشت این کشور به نقش رهبری و تاریخی خود در منطقه، از طریق تقویت روابط با جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین قرار داده است.
در این یادداشت با عنوان «آیا مصر از طریق ایران و چین به رهبری و میراث پیشگامی خود بازمی‌گردد؟» آمده است که مصر پس از سال‌ها انزوا و حاشیه‌نشینی سیاسی، اکنون در حال بازنگری عمیق در سیاست‌های داخلی و خارجی خود است. بازنگری که به گفته یکی از دیپلمات‌های ارشد مصری، تحت نظارت و هدایت مستقیم نهاد نظامی حاکم بر این کشور انجام می‌شود.
عطوان با اشاره به سفر اخیر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا به کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس و بی‌توجهی کامل وی به نقش و جایگاه مصر در این منطقه، می‌نویسد که این سفر نوعی زنگ خطر برای رهبران قاهره بود.
به ویژه آنکه ریاض با دعوت از احمد الشرع، رئیس دولت انتقالی سوریه در نشست با ترامپ و سایر رهبران عرب، عملا مصر را از محافل تصمیم‌ساز منطقه‌ای کنار گذاشت.
این تحقیر آشکار، باعث شد مصر برای نخستین‌بار طی چهار دهه گذشته به صورت جدی خروج از محور آمریکایی را آغاز کند؛ محوری که پس از امضای توافقات کمپ‌دیوید در سال ۱۹۷۸ بر مناسبات خارجی قاهره سایه انداخته بود.
در همین راستا، عطوان تاکید می‌کند که مصر اکنون در حال برداشتن گام‌هایی بنیادین برای تقویت روابط خود با دو قدرت مهم جهانی و منطقه‌ای یعنی ایران و چین است. این نزدیکی، بنا بر تحلیل عطوان، نه تاکتیکی، بلکه کاملا راهبردی است و پیامدهای گسترده‌ای برای موازنه قوا در منطقه خواهد داشت.
وی در ادامه می‌نویسد که تقویت روابط با ایران، به ویژه پس از پیروزی‌های نظامی این کشور در برابر حملات مشترک اسرائیل و آمریکا علیه زیرساخت‌های هسته‌ای‌اش، به مصر امکان دسترسی به فناوری‌های نظامی پیشرفته نظیر موشک‌های نقطه‌زن و پهپادهای مدرن را خواهد داد.
سلاح‌هایی که در نبردهای اخیر در تل‌آویو، حیفا و بئرالسبع کارایی خود را ثابت کرده‌اند و سپرهای دفاعی اسرائیل را ناکارآمد نشان داده‌اند.
افزون بر آن، ایران می‌تواند تجربیات و توانمندی‌های هسته‌ای خود را نیز در اختیار مصر قرار دهد. کشوری که برخلاف بسیاری از کشورهای منطقه، هیچ‌گاه دچار حساسیت‌های فرقه‌ای یا قومی نبوده و آمادگی پذیرش نقش منطقه‌ای جدید را دارد.
از سوی دیگر، نزدیک شدن به چین که به عنوان قدرت بزرگ اقتصادی، فناورانه و سیاسی در حال صعود است، به مصر این فرصت را می‌دهد تا بدون وابستگی به نفوذ غربی و صهیونیستی، مسیر توسعه مستقل و پایدار خود را ادامه دهد.
عطوان از اقدام قاهره در خرید موشک‌ها و هواپیماهای مدرن چینی و همچنین توافق اخیر میان دو کشور برای انجام مبادلات تجاری با ارزهای ملی، به عنوان گامی هوشمندانه در مسیر تضعیف سلطه دلار و نظام مالی غربی یاد می‌کند.
تجارت چین و آمریکا نصف شد
از سوی دیگر به گفته کارشناسان، تنش‌های تجاری میان آمریکا و چین که از دوره دولت ترامپ آغاز شد، اکنون با کاهش چشمگیر حجم تجارت دو کشور در ماه می ۲۰۲۵(اردیبهشت امسال) نشانه‌های عمیق‌تری از خود بروز داده است.
به گزارش خبرگزاری فارس؛ آمارهای اداره آمار آمریکا نشان می‌دهد که حجم مبادلات تجاری این کشور با چین در ماه می۲۰۲۵ با کاهش حدود 42 درصدی به 27 میلیارد دلار سقوط کرده است. مبادلات تجاری این دو کشور در مدت مشابه سال گذشته 46 میلیارد و 300 میلیون دلار بوده است.
افت بیش از ۴۰ درصدی سطح تبادل کالا میان واشنگتن و پکن، تنها یک نمود عددی نیست بلکه نشانه‌ای از تحولات ژئو‌اقتصادی عمیق‌تر در ساختار تجارت جهانی است.
در عین حال، شرکت‌های چندملیتی آمریکایی نیز با هدف کاهش ریسک‌های زنجیره تامین، به انتقال بخشی از تولیدات خود به کشورهایی مانند ویتنام، هند و مکزیک روی آورده‌اند، که این امر می‌تواند توازن صنعتی در آسیا و آمریکای لاتین را دستخوش تغییرات گسترده‌تری کند.
درحالی‌که تنش‌های تجاری میان آمریکا و چین بسیاری از معادلات اقتصادی جهان را تحت تاثیر قرار داده، برخی کشورها این شرایط را نه تهدید، بلکه فرصتی راهبردی تلقی می‌کنند.
کاهش وابستگی چین به بازار آمریکا، در عمل پکن را به‌سمت تنوع‌بخشی به شرکای تجاری سوق داده است و این نقطه‌ای است که کشورهایی مانند ایران می‌توانند نقش‌آفرینی تازه‌ای ایفا کنند.
با فراهم شدن بسترهای سیاسی و اقتصادی مناسب، ایران می‌تواند در حوزه‌هایی مانند انتقال دانش فنی، همکاری‌های صنعتی و تولید مشترک، جای خالی برخی شرکای سنتی چین را پر کرده و جایگاهی موثرتر در زنجیره ارزش آسیایی به دست آورد.