دو سوم پرستاران ایرانی مهاجر به دانمارک، مجوز پرستاری نگرفته‌اند
کاهش 35 درصدی مهاجرت پزشکان و 18 درصدی پرستاران
آمارهای مربوط به مهاجرت پرستاران و پزشکان از کشور پس از گذشت چندین سال، در نیمه دوم سال ۱۴۰۳ با کاهش چشمگیر مواجه شده است.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت روز چهارشنبه در جلسه هیئت دولت گزارشی از روند مهاجرت، پرستاران، پزشکان و متخصصان ارائه و اعلام کرد که این آمار در نیمه دوم سال ۱۴۰۳ با کاهش چشمگیر روبه‌رو بوده است.
بر اساس این گزارش، آمار مقایسه‌ای از مهاجرت پزشکان در هفت سال اخیر با استناد به آمار منتشرشده از سوی سازمان نظام‌پزشکی و همچنین مرجع صدور گواهی عدم سوءپیشینه فعالیت پزشکی (GoodStanding) مورد بررسی قرار گرفت.
این آمارها نشان می‌دهد که در سال ۱۳۹۸ و در مقایسه با سال ۱۳۹۷، روند مهاجرت پزشکان، ۲۳۲درصد رشد داشته است. در سال ۱۳۹۹ و همزمان با سال نخست شیوع کرونا این آمار کاهش حدود هشت درصدی در مقایسه با سال قبل داشت.
از سال ۱۴۰۰ تا سال ۱۴۰۲ روند مهاجرت پزشکان شتاب بیشتری به خود گرفت به‌طوری که به ترتیب در سال‌های ۱۴۰۰، ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ آمار مهاجرت این افراد به خارج از کشور 102، 42 و 6درصد در مقایسه با سال قبل خود افزایش داشت.
در ماه‌های آغازین سال ۱۴۰۳ گرچه روند مهاجرت پزشکان کاهش اندکی داشت، اما آمارها نشان می‌دهد که در نیمه دوم سال ۱۴۰۳ روند مهاجرت آنان به خارج از کشور کاهش چشمگیری پیدا کرده است. به‌طوری که در نتیجه این روند، بعد از حدود پنج سال در مجموع سال ۱۴۰۳ کاهش ۱۸درصدی آمار مهاجرت پزشکان به خارج از کشور به ثبت رسید. این آمار به تایید سازمان نظام‌پزشکی هم رسیده است.
آمارهای سازمان نظام‌پرستاری از مهاجرت پرستاران نیز حاکی از کاهش چشمگیر روند مهاجرت آنان است. به عنوان مثال از شهریور ۱۴۰۳ تا پایان اسفند ۱۴۰۳ به ترتیب روند مهاجرت پرستاران و پزشکان ۴۴، ۲۸، ۵۷، ۶۷، ۴۳، ۵۴ و ۵۴درصد کاهش داشته است. در مجموع و در سال ۱۴۰۳ نیز مهاجرت پرستاران کاهشی ۳۵درصدی داشت که برخلاف روندی افزایشی در سال‌های گذشته است.
دو سوم پرستاران ایرانی مهاجر به دانمارک
مجوز پرستاری نگرفته‌اند
معاون پرستاری وزارت بهداشت نیز با اشاره به وضعیت پرستاران ایرانی مهاجر گفت: بر اساس گزارش وزارت امور خارجه و سفیر جمهوری اسلامی ایران در دانمارک، در ۴ تا ۵ سال گذشته حدود سه‌هزار پرستار ایرانی به این کشور مهاجرت کرده‌اند، اما کمتر از یک‌سوم آنها موفق به دریافت مجوز رسمی اشتغال در حرفه پرستاری شده‌اند.
به گزارش وبدا، عباس عبادی درباره دلایل این وضعیت توضیح داد: دشواری فراگیری زبان، هزینه‌های بالای زندگی و محدودیت‌های جدی در زمینه اشتغال تخصصی از مهم‌ترین چالش‌هایی هستند که موجب شده بیش از دوهزار نفر از پرستاران ایرانی در دانمارک، همچنان امکان فعالیت در حرفه تخصصی خود را نداشته باشند و برای تأمین معیشت، به مشاغل سطح پایین روی آورند.
عبادی با تأکید بر اهمیت تصمیم‌گیری آگاهانه در موضوع مهاجرت، ادامه داد: لازم است همکاران جامعه بهداشت و درمان پیش از هرگونه اقدام، همه جوانب و شرایط را به‌دقت بررسی کنند و فریب تبلیغات اغواگرانه شرکت‌های مهاجرتی را نخورند.
وی افزود: ما وظیفه خود می‌دانیم ضمن ارائه اطلاعات دقیق، همکاران‌مان را از واقعیت‌های موجود در کشورهای مقصد مطلع کرده و همزمان تلاش کنیم با تقویت انگیزه و ایجاد فضای مناسب شغلی در کشور، زمینه بازگشت پرستاران توانمند ایرانی به مشاغل قبلی را نیز فراهم کنیم.
معاون پرستاری، کاهش مهاجرت پرستاران را حاصل امیدآفرینی و سیاست‌های حمایتی دانست و گفت: بر اساس آمار اعلام‌شده از سوی سازمان نظام‌پرستاری، تعداد پرستاران متقاضی مهاجرت برای دریافت گواهی در سال ۱۴۰۲ حدود دو هزار نفر بوده است، در حالی که این رقم در سال ۱۴۰۳ به کمتر از هزار و 300 نفر کاهش یافته است.
یکی از پایین‌ترین نسبت تعداد پرستار
با وجود بیشترین آموزش در منطقه
البته این آمار و ارقام در حالی است که احمد نجاتیان، رئیس سازمان نظام‌پرستاری کشور دوم خردادماه جاری در برنامه‌ای تلویزیونی با بیان اینکه ما هم در جذب نیروی پرستاری مشکل داریم و هم در نگه‌داشت آنها، گفته بود: طبق آمار اعلامی وزارت بهداشت، سالانه حدود هزار و 800 پرستار فقط از بیمارستان‌های دولتی کشور خارج می‌شوند و مهاجرت می‌کنند. در کنار موضوعات معیشتی نظیر افزایش حقوق و کارانه، به نظر می‌رسد که باید در حوزه رفاهی پرستاران نیز اقدامات اساسی انجام شود. ما قبول داریم که دولت در شرایط فعلی توان محدودی برای افزایش حقوق دارد، اما می‌توان از مسیرهایی مثل مسکن، اقامتگاه‌ها، پانسیون‌ها و ارتقای شأن آنها در محیط کار به بهبود شرایط کمک کرد.
نجاتیان افزود: این کمبود، در سطح جهانی واقعی است. اما شکل کمبود پرستار در ایران با سایر کشورها تفاوت دارد. در حالی که بسیاری از کشورها به‌دلیل نبود نیروی پرستار دچار کمبود هستند، ما در ایران با وجود بیشترین آموزش پرستاری در سطح منطقه، یکی از پایین‌ترین نسبت‌های پرستار به تخت را داریم. این تعارض، یکی از اشکالات اساسی نظام سلامت ماست. به‌نظر می‌رسد ریشه این مشکل، در نبود نگاه جدی و مسئولانه در نهادهایی است که تصمیم‌گیر در حوزه استخدام پرستاران هستند. همین روند باعث شده ما امروز با یک ناترازی شدید در حوزه پرستاری مواجه باشیم.
نکته پایانی
در کنار آمار امیدوارکننده وزیر بهداشت درباره کاهش مهاجرت پرستاران در سال گذشته، به نظر می‌رسد هنوز هم باتوجه به وجود ناترازی در حوزه پرستاری و نسبت تخت و پرستار در مراکز درمانی، توجه به ملزومات حفظ پرستاران در کشور ضروری به نظر می‌رسد؛ اقداماتی مثل بهبود مشوق‌ها، تعرفه‌ها و به‌خصوص گرفتن تعهد خدمت در داخل، می‌تواند در حفظ پرستارانی که سال‌ها هزینه برای تربیت آنها صرف شده است، مؤثر باشد. ضمن اینکه با این اقدام می‌توان برای این قشر زحمتکش، زیرساخت فعالیت در داخل را فراهم کرد که به جای بیکار ماندن در کشورهای دیگر، در داخل کشور مشغول به کار شوند.