اخبار ویژه
بیخود نگفتهاند که دیوانه چو دیوانه ببیند خوشش آید!
در حالی که سیاستمداران و نظریه پردازان حتی در آمریکا میگویند ترامپ با بیقانونیهایش، نظم بینالمللی را به هم ریخته است، محکوم پرونده فروش اطلاعات به بیگانگان، حق را به جانب ترامپ داد!
عباس عبدی در گفتوگو با روزنامه اعتماد، به جای اعتراض به یاغیگری دولتمردان آمریکایی به ویژه ترامپ، مدعی شد: مسئله اصلی ما تنش با آمریکا نیست. این اشتباهی است که تحلیلگران میکنند. مسئله اصلی سیاست داخلی است. باید از داخل آغاز کرد. یکی از مهمترین علل شکست برجام رویکرد غالب بر آن بود که گمان میکرد حل مسائل ایران مشروط به حل مسائل خارجی آن است. این برداشت عقیم و ناکارآمد است.
وی افزود: برداشت کلی من این است که طرف ایرانی در بالاترین سطح تصمیم به توافق گرفته است. اگر اتفاقی رخ ندهد، به نظرم توافق خواهند کرد. مانع اصلی در خارج نتانیاهو است و در داخل هم تندروها هستند که البته خیلی ضعیف شده و به حاشیه رفتهاند. با این حال نمیدانیم که سطح توافقات در چه حد است؟ راهبردی است یا تاکتیکی و مقطعی؟ آیا با روابط اقتصادی تحکیم و تثبیت میشود یا دوباره به دوره پس از برجام خواهیم رسید؟ آیا با اصلاحات در سیاست داخلی همراه خواهد شد که به تثبیت وضعیت سیاست منجر شود؟ در سوی مقابل معتقدم که ترامپ نیاز دارد توافقی صورت گیرد.
وی همچنین درباره تضمین مذاکرات هم از ترامپ دفاع کرد و گفت: ایران نوبت پیش با 1+5، چرا موفق نشد؟ در واقع ایران همواره سعی کرده که یک واقعیت مهم در نظام بینالملل را نادیده بگیرد. علت خروج ترامپ از برجام هم همین بود. در واقع همان سال 1397 اگر با ترامپ توافق میشد، شاید در حد همان برجام هم در قالب توافق دوجانبه میپذیرفت. چون او میخواهد بگوید که مسئله شما با ماست و نه با دیگر کشورها. ایران این را حالا پذیرفته است. اگر به تبعات این پذیرش ملتزم باشد، بحثی و اختلافی نمیماند، و نیاز چندانی به تضمینهای آنچنانی نیست؛ و اگر این واقعیت را نپذیرد و دوباره راه دیگری را برود هیچ تضمینی کارساز نخواهد بود. ایران در برجام این واقعیت را انکار کرد. چگونه؟ از طریق نپذیرفتن ادامه برجام در امور منطقهای و جلوگیری از روابط اقتصادی دو جانبه و ادامه سیاستهای منطقهای. خروج ترامپ از برجام به معنای این بود که نشان دهد، 5 کشور دیگر کاتالیزور این توافق هستند و آنها در کنار آمریکا 6 کشور نیستند، بلکه توافق فقط با آمریکا است و بقیه دورچین توافق هستند و ایران خواست دورچین را اصالت دهد که نشد. علت شکست برجام همین بود. به نظرم ایران باید نگاه خود به نظم بینالملل را اصلاح میکرد. این مذاکرات نشانه این تغییر نگاه است و باید به تبعات این تغییر رویکرد ملتزم باشد.
محکوم پرونده فروش اطلاعات به بیگانگان در پاسخ به این سؤال که «نهایت دستاورد معقولی که ایران میتواند از مذاکرات برداشت کند کدام موارد است؟»، گفته است: «دستاورد اصلی ملتزم بودن به مفهوم و فلسفه پذیرش این مذاکرات است که پذیرش نظم بینالمللی موجود است. بدون پذیرش این اصل این مذاکرات بیمعنا است و هر نتیجهای هم که داشته باشد فوری از دست خواهد رفت، همچنان که در برجام شاهد آن بودیم. ایران برجام را بدون فلسفه و روح کلی آن
پذیرفته بود».
در حالی اکنون بالاترین اجماع در مقابل عهدشکنی و زیادهخواهی ترامپ وجود دارد و حتی متحدان آمریکا هم به خاطر عملکرد ترامپ بیاعتماد شدهاند، جای تأمل است که چگونه یک نشریه داخلی به خود اجازه میدهد حق را به ترامپ بدهد و طرف ایرانی را متهم کند؟! هدف از انداختن توپ به زمین ایران چیست در حالی که طرف ایرانی به خاطر بیصفتی و یاغیگری ترامپ متضرر شد؟ در حالی که نزدیکترین متحدان آمریکا مورد توهین و تحقیر و پیمانشکنیهای ترامپ قرار میگیرند و ابراز بیاعتمادی شدید میکنند، چرا روزنامه وابسته به رئیس شورای اطلاعرسانی دولت باید از زبان یک مجرم امنیتی بد سابقه، ترامپ را تبرئه کند و به او حق بدهد؟!
آیا اروپا و اوکراین و کانادا و دانمارک هم نظم بینالمللی ادعایی مجرم امنیتی را نادیده گرفتهاند که در معرض یاغیگریهای ترامپ قرار دارند؟ این چه نظمی است که ترامپ هر روز در آن قاعده تازهای در تناقض با خرده فرمایشات روز قبل خودش وضع میکند و مواضع قبلیاش را زیر پا میگذارد؟ در شرایطی که صاحبنظران غربی درباره فروپاشی نظم جهانی و هرج و مرج ناشی از رفتار دیوانهوار ترامپ هشدار میدهند، چرا کسانی به خود اجازه میدهند بر همین رویکرد دیوانهوار و روانپریشانه، جامه حقانیت و عقلانیت بپوشانند؟ از سر مزدوری یا لجباری احمقانه و یا هردو؟! بیخود نیست که گفتهاند: دیوانه چو دیوانه ببیند، خوشش آید!
نکته آخر اینکه هر سه دولت اوباما و ترامپ و بایدن، برجام را زیر پا گذاشتند، چون آمریکا، امتیاز نقد هستهای را پیشاپیش گرفته و خاطرش جمع بود. حالا اگر بنا بود همین مدل معیوب به اقتدار نظامی و نفوذ منطقهای ایران هم توسعه داده شود، دیگر چیزی از قدرت بازدارنده کشور باقی نمیماند و آنگاه تهدیدهای نظامی به اقدام نظامی تبدیل میشد. اما حالا همان دشمن هرگاه به اقدام نظامی فکر میکند، بلافاصله اعمال اقتدار در عینالاسد و پایگاههای نظامی رژیم صهیونیستی را به یاد میآورد که به اذعان برخی مقامات آمریکا و اسرائیل، اقتدار هشتاد ساله طرف غربی را درهم شکست.
لسآنجلس تایمز: دولت ترامپ در مذاکره با ایران سر درگم است
رسانههای آمریکایی اذعان دارند که زیادهخواهیهای دولت ترامپ میتواند مانع پیشرفت مذاکرات با ایران شود و آن را به شکست بکشاند.
روزنامه لسآنجلس تایمز با بیان اینکه چند عامل کلیدی، توافق ایران و آمریکا را دشوار میکند، به دمدمی مزاجی ترامپ اشاره کرد و نوشت: بهنظر میرسد که دولت ترامپ درباره هدف نهائی مذاکرات، دچار اختلاف نظر است. در ذهن ترامپ، هدف روشن است: ایران نباید سلاح هستهای داشته باشد. اما او اغلب نظرش را بر اساس آخرین فردی که با او صحبت کرده، تغییر میدهد. ترامپ چند روز پس از آنکه هدف نسبتاً محدود «بدون سلاح» را مطرح کرد، گفت: «ایران باید از اساس مفهوم سلاح هستهای را کنار بگذارد»، که این جمله به این معناست که تأسیسات غنیسازی ایران باید برای همیشه تعطیل شوند.
استیو ویتکوف در حال بررسی این ایده بوده که برنامهای سختگیرانه برای راستیآزمایی و نظارت طراحی شود تا اطمینان حاصل شود که تهران نمیتواند دانش هستهای خود را به سمت تولید سلاح سوق دهد. نکته طنز ماجرا اینجاست که این دقیقاً همان توافقی است که ترامپ میتوانست از دولت اوباما به ارث ببرد اگر در سال ۲۰۱۸ از توافق خارج نشده بود. در همین حال، مشاور امنیت ملی، و وزیر ترامپ، مارکو روبیو، چنین صحبت میکنند که گویی ایران باید همهچیز را کنار بگذارد.
محافل رقیب در داخل دولت ترامپ بر سر سیاست ایران با یکدیگر درگیر هستند و تا زمانی که این اختلافنظرها حل نشود، مذاکره با محتوای واقعی با ایرانیها آغاز نخواهد شد. اگر والتز و روبیو پیروز این جدال شوند، مذاکرات از همان ابتدا محکوم به شکست است. موفقیت یا شکست دیپلماسی، بستگی دارد به اینکه طرفین چقدر در پای میز مذاکره انعطافپذیر باشند. خواستههای آمریکا باید منطقی باشند، نه حداکثری.
لسآنجلس تایمز میافزاید: طبق گزارش رسانهها، مقامات ایرانی از ترامپ خواستهاند تضمین دهد که او یا هر رئیسجمهور آیندهای در آمریکا از توافقی که حاصل شود، خارج نخواهد شد. با توجه به سابقه خروج واشنگتن از برجام تنها سه سال پس از امضایش و بازگرداندن تحریمها علیه ایران، نمیتوان ایران را برای چنین درخواستی سرزنش کرد.
مشکل اینجاست که هیچ رئیسجمهوری در آمریکا نمیتواند چنین تضمینی بدهد. دولت ترامپ همان پاسخی را به ایران خواهد داد که دولت بایدن در مذاکرات ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ داد: هیچ رئیسجمهوری بهطور قانونی نمیتواند دولت آینده آمریکا را متعهد کند. حتی معاهدهای که به تصویب سنا برسد ـ که محکمترین نوع توافق بینالمللی برای ایالات متحده است ـ نیز تضمینی برای اجرای پایدار آن محسوب نمیشود.
رؤسایجمهور پیشین آمریکا در گذشته از معاهدات خارج شدهاند (ترامپ در دوره اول ریاستجمهوریاش از پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد و پیمان آسمانهای باز خارج شد) و بدون شک رؤسایجمهور در آینده نیز چنین خواهند کرد. اگر ایران در این موضوع انعطاف نشان ندهد یا دو طرف نتوانند به ترتیبی دیگر دست یابند که حداقل در مرحله اجرا موجب پاسخگویی شود، آنگاه دیپلماسی در معرض شکست قرار میگیرد.
در همین حال، لارنس نورمن، خبرنگار وال استریت ژورنال نوشت: روبیو وزیرخارجه آمریکا بالاخره پسزمینه تغییر ناگهانی موضع ویتکاف درباره غنیسازی را شرح داد. ایده واشنگتن این است که سوخت مورد نیاز برنامه هستهای غیرنظامی ایران از خارج تأمین شود. اما هر کسی که تاریخچه مذاکرات هستهای با ایران را میداند، میداند که این ایده اصلاً جدید نیست. این ایده سابقهای طولانی دارد و بار دیگر با این پاسخ ایران مواجه خواهد شد که آنها هرگز به سوخت خارجی، بهویژه سوخت تأمینشده از سوی آمریکا، اتکا نخواهند کرد، و تنها تضمین واقعی، غنیسازی داخلی است.
آمریکا میگوید اشکالی ندارد که ایران سوخت برای برنامه غیرنظامی داشته باشد. اما اجازه غنیسازی داخلی را هم نمیدهیم. از آن طرف ایران میگوید غنیسازی خط قرمز ماست. بیایید سرمایهگذاری کنید و از رشد صنعت هستهای ما سود ببرید. نشست عمان جالب خواهد بود. از سوی دیگر روزنامه گاردین خبر داد که ایران، درخواست آمریکا برای توقف غنیسازی اورانیوم داخلی و تکیه بر واردات سوخت هستهای را رد کرده است. این روزنامه مینویسد: واشنگتن پیشنهاد داده بود تهران به جای تولید سوخت، اورانیوم با غنای پایین وارد کند. اما یک مقام ارشد ایرانی گفت: «هیچ کشوری امنیت انرژیاش را به واردات وابسته نمیکند. غنیسازی داخلی، بخشی از استقلال فناورانه ماست.» ایران تأکید دارد که غنیسازی در داخل کشور غیرقابل مذاکره است.
رسانه آمریکایی آکسیوس هم درباره اختلافات عراقچی و ویتکاف در مذاکرات نوشت: سید عباس عراقچی به استیو ویتکاف اعلام کرده است که دستیابی به توافق نهائی مطابق زمانبندی پیشنهادی دونالد ترامپ امکانپذیر نیست.