ایفای نقش پلیس بد علیه ایران نافرجام و به زیان خود اروپاست (خبر ویژه)
تهدید ایران از سوی سه دولت اروپایی در حالی که آنها همزمان درگیر جنگ در اوکراین هستند، سیاستی احمقانه است که می‌تواند ایران را به اتخاذ مواضع شدید‌تر ترغیب کند.
نشریه «ریسپانسیبل استیت کرفت» وابسته به اندیشکده کوئینسی با انتشار این ارزیابی نوشت: فرانسه، آلمان و بریتانیا با تهدید به فعال‌سازی مکانیسم بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، فشارها را تشدید کرده‌اند؛ رویکردی که دیپلماسی را به بن‌بست می‌کشاند و بحران خاورمیانه را عمیق‌تر می‌کند. در حالی که تهران بر حق غنی‌سازی خود تأکید دارد و آماده مذاکرات فنی است، اروپا با پافشاری بر فشارهای سیاسی، زمینه واکنش شدید ایران از جمله خروج احتمالی از ان.پی.تی را فراهم می‌کند.
در اقدامی که یادآور محاسبات اشتباه گذشته است، فرانسه، آلمان و بریتانیا بار دیگر با هشدار درباره فعال‌سازی سازوکار بازگشت خودکار تحریم‌های شورای امنیت (مکانیزم ماشه)، تنش‌ها با تهران را افزایش داده‌اند. سه کشور، این تهدید را اهرمی برای فشار بر ایران به‌منظور امتیازدهی در برنامه هسته‌ای‌اش می‌دانند. اما تحلیلگران هشدار می‌دهند که چنین رویکردی نه‌تنها می‌تواند مسیر دیپلماسی را مختل کند، بلکه خاورمیانه را به ورطه بحرانی عمیق‌تر سوق می‌دهد.
در حالی که فرانسه با مواضع تهاجمی خود جبهه دیپلماتیک اروپا علیه ایران را رهبری می‌کند، «پیتر مندلسون»، سفیر بریتانیا در آمریکا، نیز به نظر می‌رسد با جناحی از سیاست‌گذاران تندرو واشنگتن همسو شده که خواستار توقف کامل غنی‌سازی اورانیوم در ایران هستند؛ خط قرمزی که تهران بارها آن را غیرقابل مذاکره خوانده است. این موضع‌گیری که به مهم‌ترین مانع در مسیر مذاکرات جاری ایران و آمریکا تبدیل شده، با واکنش سریع و تند تهران مواجه شد. وزیر خارجه ایران با هشدار جدی اعلام کرد در صورتی که موضع «غنی‌سازی صفر» به سیاست رسمی سه کشور اروپایی تبدیل شود، مذاکرات با این کشورها متوقف خواهد شد.
تجربه تاریخی نشان می‌دهد که فشار نه تنها ایران را به عقب‌نشینی وادار نمی‌کند، بلکه مواضع آن را استوارتر می‌سازد. واقعیت‌ها نیز این را تأیید می‌کنند. اگرچه سطح غنی‌سازی ایران به ۶۰ درصد رسیده است؛ اما تهران بارها تأکید کرده که با به رسمیت شناخته شدن حق غنی‌سازی داخلی، آماده مذاکره درباره تمامی جوانب است. این یعنی هنوز فضای قابل توجهی برای گفت‌وگو درباره جزئیات فنی از جمله تعیین سقف‌های جدید غنی‌سازی، بازنگری در بندهای غروب آفتاب، مدیریت ذخایر اورانیوم غنی شده و تقویت مکانیزم‌های راستی‌آزمایی باقی است.
پافشاری بر ضرب‌الاجل‌های ساختگی از سوی تندروهای آمریکا و سه قدرت اروپایی، ناموجه و غیرعقلانی به‌نظر می‌رسد. گروگان‌گیری اروپا از دیپلماسی هسته‌ای برای پیشبرد خواسته‌های فرعی، به فروپاشی این سازوکار می‌انجامد و مهار برنامه هسته‌ای ایران ناممکن می‌شود.
تهران هشدار داده که فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» با «واکنش سخت» رو‌به‌رو خواهد شد. خروج از معاهده NPT یکی از محتمل‌ترین پیامدهاست؛ اقدامی که نظارت‌ها بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران را به کلی متوقف خواهد کرد؛ اما این‌بار با تشدید همان سیاست‌هایی که اروپا سعی در مهار آن دارد: شتاب در برنامه هسته‌ای و تعمیق همکاری‌ها با مسکو. بنابراین، تهدید به فعال‌سازی مکانیسم ماشه از سوی اروپا نه تنها غیرعقلانی، بلکه مغایر با منافع خود این اتحادیه است. اروپایی که هم‌اکنون با پیامدهای جنگ اوکراین دست و پنجه نرم می‌کند، ظرفیت مواجهه با بحرانی جدید و قابل پیشگیری را ندارد.