قرآن می‌فرماید: «لَا إِکْرَاهَ فِی الدِّینِ قَد تَّبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَیِّ فَمَن یَکْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَیُؤْمِن بِاللهِ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى»(بقره/۲۵۶). نمی‌گوید «فمن یؤمن بالله» هر کسی که به خدا ایمان بیاورد؛ بلکه این ایمان به خدا را ملازم می‌داند با کفر به طاغوت. آن اثبات را ملازم با این نفی می‌شمارد: «مَن یَکْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَیُؤْمِن بِاللهِ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى.»
اسلام تسلیم و طاعت محض نیست، عصیان هم هست. اما عصیان نسبت به چه چیز؟ عصیان نسبت به هواها، طاغوت‌ها و معبودهای غیر‌خدا. ایمان محض نیست، کفر هم هست؛ به تعبیر خود قرآن کفر به طاغوت...
انسان به ایمان اسلامی نمی‌رسد تا آن کفرها را طی نکند؛ پیوندش با خدای متعال محکم و برقرار نمی‌شود مگر آنکه پیوندهای دیگر را ببرد و قطع کند. بندگی خدا جز با آزادی از غیر‌خدا میسر نیست. اصلا بندگی خدا مقرون به آزادی است. گفت:
نشوی بنده تا نگردی حر/  نتوان کرد ظرف پر را پر
اول باید آزاد شد تا بتوان بنده خدا شد. اول باید پیوندهای دیگر را برید تا بتوان پیوند با خدای متعال را مستحکم کرد. اول باید کفر به طاغوت ورزید تا زمینه برای ایمان به خدا فراهم بشود. این است که می‌فرماید: «و من تاب و أصلح» اول باید توبه کرد تا موفق به اصلاح در مرحله بعد 
شد.
* استاد مطهری، انقلاب اسلامی از دیدگاه فلسفه تاریخ، صص۲۳-۲۲