هشدار پیشکسوت بازار طلا در گفت‌وگو با کیهان:
خطر کلاهبرداری در فروش طلای آب‌شده مردم مراقب سایت‌های جعلی باشند
سرویس اقتصادی-
عضو هیئت‌مدیره کمیسیون تخصصی طلا و جواهر اتاق اصناف ایران گفت: «در حال حاضر فقط چند مؤسسه انگشت‌شمار مجوز فروش طلا به صورت آنلاین را دارند. سایر واحدهایی که اقدام به فروش طلای آنلاین می‌کنند، فاقد مجوز هستند.»
به گزارش خبرنگار ما، این روزها در و دیوار شهر و به‌ویژه ایستگاه‌های مترو، پر از تبلیغات فروش طلا است که سعی دارند هر عابری را مجذوب خود کنند. این تبلیغات با مضمون اینکه با هر مقدار پول، حتی ۱۰۰ هزار تومان و بدون اجرت، طلا بخرید و ارزش پول خود را حفظ کنید، درصدد جذب مشتری هستند.
از طرف دیگر، بازار سکه و طلا نیز با افزایش قیمت ارز دوباره رونق یافته و بیشتر مردم که اندکی پس‌انداز بانکی دارند، به دنبال این هستند که با خرید طلا، از سرمایه‌های خود در برابر شوک‌های اقتصادی، به‌ویژه در ماه‌های پایانی سال، حفاظت کنند.
از آنجا که مردم برای خرید طلاهای زینتی باید هزینه‌های جانبی متعددی چون اجرت ساخت، سود فروشنده، مالیات و گاهی هزینه نگین بپردازند، به خرید طلای آب‌شده روی آورده‌اند. فروشندگان طلای آنلاین نیز با این تبلیغ که مشتری هزینه اضافی بابت طلا نمی‌پردازد، مردم را ترغیب کرده‌اند که به خرید این نوع طلا روی بیاورند، به‌طوری که تقاضا برای طلای آب‌شده در بازار در سال‌های اخیر رشد کرده است.
در این میان، کسانی که به دنبال سودجویی هستند، فرصتی نصیب‌شان شده تا از ناآگاهی مشتریان بهره‌برداری کرده و از آن‌ها سوءاستفاده کنند. خرید طلا و فلزات گرانبها از طلافروشی‌ها همیشه با خیال راحت انجام می‌شود، زیرا صنف طلافروشان برای اینکه طلای فروخته‌شده دارای شناسنامه مشخص باشد، اقدام به ارائه یک برگه شناسایی با نام فاکتور یا درج نام بر روی مصنوعه و تعدادی عدد به عنوان اعدادی با تعریف جهانی می‌کنند. این فاکتور به عنوان گواهی اصالت کالا عمل کرده و در صورت بروز اختلاف یا نیاز به فروش مجدد، به عنوان مدرکی معتبر مورد استناد قرار می‌گیرد. حال آنکه معاملات طلای آنلاین بدون فاکتور، مصرف‌کنندگان را در معرض خطرات گوناگونی قرار می‌دهد.
خطر خالی‌فروشی
محمد کشتی‌آرای، عضو هیئت‌مدیره کمیسیون تخصصی طلا و جواهر اتاق اصناف ایران، در این خصوص به کیهان گفت: «معاملات طلای آنلاین اتفاقی است که در چند سال اخیر مرسوم شده و متأسفانه در قالب این اتفاق، کلاهبرداری و تخلفات زیادی نیز صورت گرفته است. به این شکل که افرادی که بدون مجوز و با توجه به احساسات و نیاز مردم برای تبدیل پول خود به طلا، سوءاستفاده کرده و با سوءتبلیغات در فضای مجازی، دست به این معاملات غیرقانونی زده‌اند.»
وی با اشاره به اینکه این معاملات به نوعی خالی‌فروشی بود، افزود: «یعنی کسی که این معاملات غیرقانونی را انجام می‌داد، طلایی در اختیار نداشت ولی در حال فروش طلا بود. از آنجایی که نظارتی وجود نداشت، در قالب این معاملات، طلای فاقد عیار یا کم‌عیار و غیر استاندارد به مردم فروخته می‌شد. از سوی دیگر، این فروشندگان متقلب، مکان مشخصی از نظر فضای فیزیکی و فضای کسب و کار نداشتند، بنابراین ردیابی آن‌ها نیز با مشکلاتی مواجه بود.»
مقررات در حال تدوین است
عضو اتحادیه طلا و جواهر تهران تصریح کرد: «این مسائل موجب شد تا شکایات زیادی در این زمینه صورت گیرد. این شکایات هم از طریق پلیس فتا، هم از طریق اتحادیه طلا و جواهر و همچنین سایر ارگان‌های نظارتی پیگیری شد. از طریق این پیگیری‌ها مشخص شد که افرادی با سوءاستفاده از احساسات و نیاز مردم، دست به چنین اقداماتی زده‌اند. این موضوع باعث شد، با توجه به شکایات متعدد، ممنوعیت‌هایی اعلام شود تا داد و ستد در فضای مجازی بدون داشتن مجوزهای لازم، ممنوع و فاقد اعتبار باشد.»
کشتی‌آرای ادامه داد: «به همین دلیل، در یکی دو ماه اخیر، از طریق اتاق اصناف ایران در حال تدوین مقرراتی هستیم که نحوه معاملات طلا را به صورت آنلاین و مجازی تنظیم کند. در روزهای اخیر نیز در مصوبه‌ای از هیئت مقررات‌زدایی، قرار شد فعالیت پلتفرم‌های طلای آب‌شده، ضابطه‌مند و شفاف شود تا متقاضیان بتوانند با اطمینان خاطر از پلتفرم‌های دارای مجوز معتبر، استفاده کنند.»
نکاتی که مردم باید توجه کنند
عضو هیئت‌مدیره کمیسیون تخصصی طلا و جواهر اتاق اصناف تصریح کرد: «در حال حاضر فقط چند مؤسسه انگشت‌شمار مجوز فروش طلا به صورت آنلاین را دارند. سایر واحدهایی که اقدام به فروش طلای آنلاین می‌کنند، فاقد مجوز هستند. بر همین اساس، هشدارهای لازم به مردم داده شده و انتظار داریم مردم نیز به این هشدارها توجه کنند. عدم توجه برخی از خریداران هم به تخلفات فروش طلای آنلاین دامن زده است.»
وی با بیان اینکه در این زمینه باید به چند نکته مهم توجه داشت، گفت: «نخست اینکه فروشنده طلای آنلاین باید از اتحادیه طلا و جواهر در هر شهر و شهرستانی که فعالیت می‌کند، مجوز داشته باشد و دارای فضای فیزیکی و آدرس مشخصی باشد. در واقع، واحدی که برای فروش جواز می‌گیرد، بدون شک تمام مراحل نظارتی ثبت احوالی و اماکنی و غیره‌اش کنترل می‌شود. دوم اینکه فروشنده طلای آنلاین باید «اینماد» داشته باشد. این نماد از طریق وزارت صنعت، معدن و تجارت صادر شده و در سایت فروشنده نمایش داده می‌شود. سوم اینکه فروشنده طلای آنلاین باید از اتحادیه کسب و کارهای آنلاین مجوز داشته باشد.»
ذخیره‌سازی طلا ضروری است
کشتی‌آرای افزود: «این نوع معاملات به دو شکل است: یکی فروش آنلاین و دیگری فروش کاغذی. در هر دو این روش‌ها باید یک رسید به خریدار داده شود. ضمن اینکه فروشنده باید معادل طلای آنلاین فروخته‌شده در بانک مرکزی یا یکی از بانک‌های عامل کشور، طلا داشته باشد. مثلاً اگر فروشنده‌ای یک کیلو طلا بفروشد و به مشتری رسید بدهد، باید معادل این یک کیلو طلا را در بانک داشته باشد. دلیل انگشت‌شمار بودن فروشنده‌های طلای آنلاین نیز این است که داشتن این مجوزها بسیار سخت است.»
عضو اتحادیه طلا و جواهر تهران به معاملات صندوق‌های طلا نیز اشاره کرد و گفت: «مسئله دیگر درخصوص معاملات طلا، معادلاتی است که در صندوق‌های طلا انجام می‌شود. این صندوق‌ها ساز و کارهای بورسی دارند و معاملات آن‌ها کاملاً شفاف و قانونی است و مردم با خیال راحت می‌توانند به آن‌ها مراجعه کنند.»
ضربه به ارزش پول ملی
به گفته این کارشناس، در مجموع اصل معاملات طلا در هر شکلی به ارزش پول ملی برمی‌گردد. یعنی اگر طلایی که دست مردم است، فاقد اعتبار و عیار لازم باشد، به پول ملی آسیب می‌زند و همین موضوع نیز باعث خواهد شد که ارزش ریال کاهش پیدا کند. گفتنی است تا همین چند وقت قبل خرید سکه رونق داشت، اما اکنون که حباب زیادی دارد، تمایل مردم به خرید طلای آب‌شده بیشتر شده است. افزایش تورم نیز موجب شده تا مردم به دنبال تبدیل سرمایه‌های خود به طلا باشند و امروز کسانی وجود دارند که می‌خواهند از نیاز مردم سوءاستفاده کنند و با ایجاد تشکیلات و تبلیغات خیره‌کننده، به دنبال جذب سرمایه‌های مردم هستند.
برخی از پلتفرم‌های فروش طلای آنلاین تنها زمانی تحویل فیزیکی انجام می‌دهند که وزن طلای خریداری‌شده حداقل پنج گرم باشد. حال آنکه حق مشتری است که با میزان کمتر هم به‌صورت فیزیکی طلای خود را دریافت کند. بسیاری از کسانی که از حقوق خود اطلاعی ندارند، به سادگی تحت تأثیر تبلیغات اولیه قرار گرفته و وارد این معاملات می‌شوند؛ معاملاتی که حتی ممکن است در نهایت چیزی هم نصیب‌شان نشود.