.... تفاوت دنيا و آخرت عميق‌تر و جوهري‌تر از تفاوت عالم رحم و بيرون رحم است. رحم و بيرون رحم، هر دو قسمت‌هايي از جهان طبيعت و زندگي دنيا مي‌باشند، اما جهان دنيا و جهان آخرت دو نشئه و دو زندگي‌اند با تفاوت‌هاي اساسي.....

.... وضع زندگي در آخرت با وضع آن در دنيا متفاوت است‌، در هر دو تا حيات هست، ولي نه يک‌جور. 

زندگي در آنجا قوانين و نظاماتي دارد غير از آنچه که در اينجا هست، به عبارت ديگر، دنيا و آخرت دو نوع جهان و دو نوع نشئه‌اند. براي به دســت آوردن تفاوت‌هاي اين دو جهان بايد به توصيف‌هايي که از ناحيه متون ديني دراين باره رسيده است‌، مراجعه کنيم.

اکنون چند تفاوت را ذيلا بيان مي‌کنيم.

1- ثبات و تغيير: در اين جهان حرکت و تغييرهست. کودک جوان مي گردد، کامل مي شود، به پيري مي‌رسد و سپس مي‌ميرد. در اين جهان نوها کهنه مي‌شود و کهنه‌ها از بين مي‌رود، ولي در جهان آخرت پيري و کهنگي وجود ندارد، مرگي هم در کار نيست، آنجا جهان بقاء است و اينجا جهان فناء، آنجا خانه ثبات و قرار است اينجا خانه زوال و فنا.

2- زندگي خالص و ناخالص: دومين تفاوت اين است که دراين جهان موت و حيات، مرگ و زندگي با هم آميخته است ولي آن جهان سراپا زندگي است...... زندگي و مرگ در دنيا مخلوط به همند. اما در آخرت چنين نيست، آنجا يکپارچه حيات است... 

3- کشت و درو: سومين تفاوت دنيا و آخرت اين است که اينجا خانه کشت کردن و تخم پاشيدن است و آنجا خانه بهره‌برداري و درون کردن..... اميرالمؤمنين علي(ع) مي فرمايد:  وان اليوم عمل و لاحساب وغدا حساب ولاعمل (نهج‌البلاغه- حکمت 42 )؛ امروز روز کار است و محاسبه نيست و فردا محاسبه است و کار نيست.....

4- سرنوشت اختصاصي و مشترک: ... سرنوشت‌ها در دنيا تا حدي مشترک است ولي در آخرت هر کس سرنوشتي جداگانه دارد.... 

در دنيا خشک و‌تر با هم مي سوزند و يا با هم از سوختن مصون مي مانند... 

ولي جهان ديگر چنين نيست در آنجا محال است که کسي در عمل ديگري سهيم گردد، نه کسي از ثمره کار نيکي که خودش درآن سهمي نداشته است، بهره‌مند مي‌شود و نه کسي از کيفرگناهان ديگران معذب مي‌گردد. 

آخرت خانه جدايي و «فصل» است، بين خوب و بد جدايي مي‌اندازند، ناپاکان را از پاکان منفصل مي‌کنند....

* شهید مطهری، عدل الهي‌، ص 209 

و همچنين ص 228 تا 233