انتظارات مردم از دولت چهاردهم
احیاگران خدمت به مردم و دیپلماسی مقاومت الگویی بی‌نظیر برای رئیس‌جمهور منتخب
فائقه بزاز
«تاریخ در حال ورق خوردن است» و در این تحول، شرایط برای آرمان‌گرایی در سراسر دنیا فراهم شده است. آرمانی بر اساس حریت و آزادگی. اتفاقات در حال وقوع از سقوط سلطه غرب و دمیدن آفتابی شرقی حکایت می‌کنند.
این سوی دنیا در شرق، مردم سوگوارند، غم عمیق و جانسوز فلسطین از یک سو و فقدان شهادت‌گونه رئیس‌جمهور خدوم انقلابی و یاران همراهش غم مردم را دوچندان کرده است. مردمی که در تشییع باشکوه عزیزانشان حماسه آفریدند و مصمم پای کار انقلاب، نظام و دفاع از مردم مظلوم غزه ایستاده‌اند و از سویی دیگر با انتخاب رئیس‌جمهور منتخب، امیدوارند دولت جدید امانتدار دستاوردهای دولت خدمتگزار شهید ابراهیم رئیسی باشند.
حماسه مردم در تشییع بی‌نظیر رئیس‌جمهور شهید و همراهانش نشان داد نظام، سرمایه اجتماعی‌اش را از دست نداده و مردم، همچنان طرفدار شعارهای انقلاب هستند. این پدیده نشان داد مردم با وجود تمام سختی‌های اقتصادی ناشی از تحریم‌های ناجوانمردانه و سوءمدیریت مسئولین در دولت‌های قبلی، در کوران حوادث تمام‌قد پای آرمان‌های نظام ایستاده‌اند و در امتداد این ایستادگی، امیدوارند در دولت جدید با عزم و اراده‌ای در تراز انقلاب اسلامی به دنبال رفع مشکلات باشد.
ضرورت ادامه راه شهیدجمهور
بیشتر مردم دکتر ابراهیم رئیسی را با صبوری‌اش شناختند. آنجا که در مناظره‌های ریاست جمهوری وقتی یکی از رقیبان زبان به طعنه گشود و سطح تحصیلات ایشان را زیر سؤال برد. و رئیسی پاسخ داد اگر با توهین‌های شما گره‌ای از کار مردم باز می‌شود من سکوت می‌کنم و شما به کارتان ادامه دهید. بعدتر که با رای میلیونی مردم بر مسند ریاست جمهوری رسید مردم بیشتر عاشقش شدند. او باز هم در برابر نیش‌ها و کنایه‌ها صبوری کرد و به قول استادش، شهید دکتر بهشتی، شیفته خدمت بود نه تشنه قدرت.
برخورد شهید آیت‌الله رئیسی بر اساس اخلاق اسلامی بود، او نه‌تنها نیش و کنایه، طعنه و نقد و بداخلاقی مخالفان را تحمل می‌کرد بلکه در برابر اهانت و تهمت آنان سعه صدر به خرج می‌داد و پاسخ منطقی و اخلاقی داشت، حتی عیب و نقص مخالفان را به رخ نمی‌کشید. ولایتمداری، اخلاص، روحیه جهادی و خدمت به مردم خصوصیت ذاتی ایشان بود و اینک مردم از رئیس‌جمهور منتخب همین انتظار را دارند تا با روحیه خدمت و نگاه انقلابی بتواند جایگاه ایران اسلامی را در جهان و منطقه بالا ببرد و مشکلات داخلی و معیشتی مردم را به درستی و با رعایت عدالت حل و فصل کند.
اقداماتی که نمایشی نبود
محمودرضا امینی، کارشناس مسائل سیاسی-بین‌المللی به پایگاه خبری الف می‌گوید: «یکی از ویژگی‌های مهم و قابل توجه شهید فقید آیت‌الله رئیسی به عنوان رئیس‌جمهور کشورمان این بود که ایشان در کرسی مذکور احساس آرامش و سکون نمی‌کردند و مدام در فعالیت بودند. حجم قابل توجهی سفر و سرکشی به اقصی نقاط کشورمان داشتند که در نوع خود حقیقتا بی‌نظیر بوده است. مقام معظم رهبری نیز در توصیف این ویژگی شهید رئیسی، ایشان را خستگی‌ناپذیر توصیف کردند. آنچه در این رابطه به نظر من از اهمیت زیادی با محوریت شهید رئیسی برخوردار است این است که فعالیت‌ها و اقدامات ایشان ماهیت نمایشی نداشت. میان مواضع کلامی و رفتارهای شهید رئیسی تفاوتی نبود. یکی از ویژگی‌ها مهم و محوری شهید رئیسی این بود که وقتی مشکلی را جایی می‌دیدند سعی داشتند به هر نحو ممکن آن را رفع کرده و به نتیجه برسانند. از این منظر، خودِ شهید رئیسی تضمین کننده اجرای مصوبه‌هایش بود. ایشان کار را رها نمی‌کرد. به نظر من کار شبانه‌روزی و شجاعت در عمل و البته بی‌توجهی ایشان به نقدهای غیرمنصفانه و برخی عملیات‌های تبلیغاتی که علیه ایشان و دولتشان انجام می‌شد، بسیار مهم و ارزشمند بود.» وی تصریح می‌کند: «او مرد کار و عمل و خدمت و صفا و صداقت بود. برای خدمت شب و روز نمی‌شناخت. تحرک فراوان و با برکت در سیاست خارجی برای حال و آینده کشور و استفاده از فرصت‌ها و برجسته کردن ایران در چشم رجال سیاسی دنیا از دیگر خصوصیات شهید رئیسی بود. مسائلی که از آیت‌الله رئیسی یک شهید متمایز و شاخص در انقلاب اسلامی ایران ساخته‌اند.»
نگاهی فرا باندی و جناحی
مهم‌ترین بعد شخصیتی دکتر رئیسی روحیه پدری، نگاه فرا باندی و جناحی و گروهی ایشان بود.
شهید رئیسی این روحیه را داشت که بعد از انتخابات همه گروه‌ها و طیف‌های جریان انقلاب را در دولت خود جمع کرد و به همه میدان برای خدمتگزاری داد، که همین رفتار می‌تواند الگویی مناسب پیش‌روی رئیس‌جمهور منتخب باشد. این روزها که تکثر داوطلبان مختلف از هر جناحی برای تکیه زدن بر مسند سرنوشت‌ساز و خطیر ریاست جمهوری تعجب همگان را برانگیخته آیا این داوطلبان، چنین روحیه‌ای دارند و می‌توانند بعد رسیدن به صندلی ریاست جمهوری که متبرک به خون این شهید عزیز است، همه طیف‌ها و جریانات انقلاب را اطراف خود جمع کنند و روحیه همدلی و وفاق برای خدمتگزاری به مردم ایجاد کنند؟
خون شهید جمهور و همراهانش باعث ایجاد روحیه همدلی در جامعه ایرانی شده است. کشور ما این روزها به‌شدت نیاز به تقویت روحیه همدلی و وفاق جمعی خصوصا در بین اقشار انقلابی دارد. هر کسی یا جریانی که خود را برتر از دیگران بدانند یا فقط به فکر منافع باند و گروه خود باشند و به این روحیه همدلی آسیب بزنند، یقینا نمی‌توانند ادامه‌دهنده راه شهید جمهور باشند امید است رئیس‌جمهور منتخب بتواند این روحیه جهادی و انقلابی را در کشورمان حفظ کند.
وزیر خارجه‌ای در تراز انقلاب اسلامی
شهید امیرعبداللهیان دیپلماتی انقلابی بود که به خاطر مواضعش در دولت یازدهم به حاشیه رانده شده بود. وی در مقام وزارت نمی‌خواست تنها یک وزیر باقی بماند. او دلش می‌خواست هم مثل حاج قاسم مرد جهاد باشد و هم یک دیپلمات ممتاز که ایران را در میدان دیپلماسی به جایگاه حقیقی‌اش برساند. در زمان وزارت این شهید، توسعه روابط همسایگی و اولویت دادن به اقتصاد در تعاملات خارجی، پروژه با همسایگان و مسئله فعال کردن دیپلماسی اقتصادی در دستور کار وزارت امور خارجه قرار داشته است.
امیرعبداللهیان در جلسه دفاع از برنامه‌های خود در صحن علنی مجلس گفته بوده است: «خطوط اصل سیاست خارجی توجه به سه اصل عزت، حکمت و مصلحت در چارچوب سیاست خارجی متوازن پویا و هوشمند مورد توجه ماست. یکی از عزیزان ما در مقام مخالف سخنرانی کردند و اشاره داشتند به اینکه سیاست متوازن یعنی چه؟ سیاست متوازن یعنی اینکه با در نظر داشتن اولویت‌های سیاست خارجی دولت سیزدهم، سیاست همسایگی و سیاست آسیا محوری در مرکزیت این تحول قرار گیرد چراکه قرن ۲۱ متعلق به آسیا است و شاهد قدرت‌های نوظهور اقتصادی در حوزه آسیا هستیم.» یک کارشناس سیاسی درباره عملکرد شهید امیرعبداللهیان به گزارشگر کیهان می‌گوید: «در مقام سیاست خارجی با اقتدار برای تقویت روابط ایران با کشورهای شرق و غرب دنیا کوشید و توانست با کار حرفهای در کنار فروتنی، بلندنظری و به‌خصوص توجه کامل به اوامر رهبر انقلاب در این مسیر گام‌های بلندی بردارد و روحیه محور مقاومت را تقویت کند، و اینک انتظار مردم از وزیر امور خارجه دولت جدید این است که همین روحیه استکبار‌ستیزی و گفتمان مقتدرانه دیپلماسی را برای کشورمان حفظ و ارتقا ببخشد.»
اقدامی هوشمندانه درخور منزلت ایران
تنها یک ماه از انتصاب حسین امیرعبداللهیان به سمت وزیر امور خارجه می‌گذشت که به عنوان رئیس هیئت ایرانی به کنفرانس بغداد دعوت شد. در این نشست بعد از آنکه همراه سران کشورها وارد سالن کنفرانس شد، برای گرفتن عکس یادگاری برای امیرعبداللهیان که نماینده ایران در آن اجلاس بود جایی در ردیف دوم در نظر گرفته بودند. اما او با هوشمندی در در آن محل نایستاد و درست برعکس، به ردیف اول آمد و میان رئیس‌جمهور مصر و نخست‌وزیر امارات قرار گرفت. وقتی از او درباره این اقدام شجاعانه پرسیدند، پاسخ داد: «جایی ایستادم که جایگاه واقعی نماینده ایران بود.»
احیاگر دیپلماسی مقاومت
روزی که موشک هایپرسونیک «فتاح ۲» رونمایی شد، امیرعبداللهیان در شبکه اجتماعی X، توئیت زیر را به اشتراک گذاشت و آن را تضمین‌کننده صلح منطقه دانست.
«فتاح ۲ موشک هایپرسونیکی از انواع موشک‌های بالستیک ایرانی است که مجهز به سرجنگی با قابلیت گلاید و کروز است. به‌جز ایران تنها ۳ کشور فناوری این نوع از تسلیحات هایپرسونیک را در اختیار دارند.»
همان‌گونه که امیرعبداللهیان در عرصه‌های بین‌المللی مقتدر و جدی عمل می‌کرد همان اندازه لطیف و مهربان بود. به خصوص آنجا که دغدغه‌اش رنج کودکان بی‌گناه پروانهای بود که در آتش تحریم‌ها آب می‌شدند. به نقل از ایسنا، روزهایی که پروانهایها در ایران به دنبال گوشی شنوا، دستی برای کمک و رساندن صدایشان به گوش جهانیان بودند، وزیر امور خارجه دلسوزانه مثل مرهمی بر درد این کودکان در خانه «ای‌بی» حضور یافته (۲۷ مهر ۱۴۰۱) و از نزدیک با این بیماران دیدار و گفت‌وگو کرده بود. او دست نوازش بر سر بیمارانی کشیده بود که در کنج خانه «ای‌بی»، صدایشان در دنیا طنین نداشت؛ مقابلشان زانو زده با صبر و حوصله به حرفهایشان گوش داده؛ با طمأنینه درخواست‌هایشان را برای تامین پانسمان و دارو را شنیده؛ با تک‌تک کودکانی که در این جلسه حضور داشتند، صحبت کرده، آنها را دلداری داده بود.
وزیر امور خارجه به دنبال این بازدید از خانه «ای‌بی» در اینستاگرام نوشته بود: «ایران، دردمند بیش از هزار «پروانه» است، این فرشتگان هر روز مقابل چشم مدعیان حقوق بشر، زجر می‌کشند و پر‌پر می‌شوند؛ کدامین قلب پاک، عکس‌های این فرشتگان را می‌بیند و شب با خیال راحت سر بر بالین می‌گذارد؟ همه کودکان، حق دارند شب را بدون درد و در آغوش گرم خانواده خود سر کنند، اما کودکان پروانهای حتی از نوازش مهربان مادران و پدران خود محرومند چرا که تن نحیف آنها، حتی توان تحمل نوازش مادرانه را نیز ندارد. بدن نحیف و شکننده پروانه‌های ایران، نیازمند پانسمان‌هایی است تا ساعاتی آرامش به آنها هدیه کند، اما این مرهم، سال‌هاست که به‌دلیل تحریم آمریکا و همراهی اروپا از آنها دریغ شده است. آیا وقت آن نرسیده که مصلحان جهان و نیز مدعیان حقوق بشر از خود بپرسند، چه ارتباطی میان شعارهای حقوق بشری و تحریم صادرات پانسمان بیماران «ای‌بی» و یا داروی بیماران خاص به ایران وجود دارد؟ تاریخ از ما خواهد پرسید که در کدام سمت ایستاده‌ایم، آیا پاسخی خالی از شرم داریم؟»
جان کلام
آنچه در بالا ذکر شد نگاهی بسیار مختصر و کوتاه به ابعاد شخصیتی رئیس‌جمهور و وزیر همراهش بود تا به یقین دریابیم «شرط شهید شدن، شهید بودن است.»
تا در ایام پیش‌رو، که فقدان این عزیزان شرایط را برای انتخاب رئیس‌جمهور جدید فراهم آورده، با بینش و نگاهی عمیق منتخبی که بر مسند ریاست جمهوری تکیه می‌زند وامدار و ادامه دهنده مسیر این عزیزان باشد.
رئیس‌جمهور مقتدر و قدرت‌ساز را نباید و نمی‌توان از لابه‌لای ظاهرسازی اطرافیان، حرفهای دهان پرکن و کاسبی‌های رایج سیاسی از فساد و عدالت و غیره یافت. این شخصیت قدرت‌ساز را باید در کارنامه و اجرائیات موفق و مدیریت جهادی جست‌وجو کرد و امیدواریم منتخب مردم این‌گونه باشد.