پیوند غرب و شرق رنگین‌کمان زیبای اقوام
آرش فهیم
مجموعه تلویزیونی «نون خ» به نام کردستان و قوم کرد سند خورده است و اکثر بازیگرانش نیز هنرمندان بومی کُرد هستند و در چهار فصل قبلی‌اش، جنبه‌ها و ابعاد مختلف فرهنگ و آداب و رسوم و جغرافیا و هنرِ کُردی را به تصویر می‌کشید. اما فصل پنجم «نون خ» را می‌توان پیوند غرب و شرق ایران دانست، چون در این فصل، شاهد سفر نورالدین خانزاده و همولایتی‌هایش به چابهار و مواجهه‌شان با بلوچ‌ها هستیم. طوری که می‌توان «نون خ 5» را از نظر فرهنگی و قوم شناختی، بازتاب‌دهنده اتحاد اقوام ایرانی با تمرکز بر دو قوم کرد و بلوچ دانست. موسیقی تیتراژ پایانی این سریال نیز تلفیقی از موسیقی نواحی بلوچی و کردی است و زیبایی‌ها هر دو قوم را در این فصل از «نون خ» می‌بینیم.
البته «نون خ 5» نیز دچار ضعف‌ها و اشکالات ساختاری و محتوایی هم هست؛ ازجمله این ضعف‌ها می‌توان به ساختار روایی نامنسجم آن دانست! فصل پنجم «نون خ» دچار فیلمنامه‌ای پُر فرود و قصه‌ای کم فروغ است؛ آنچه روایت این سریال را پیش می‌برد، صرفا خودنمایی و مزه‌پرانی کاراکترهاست و در عمل، یک داستان درست و حسابی در آن جریان ندارد. حتی موقعیت‌های طنزآمیز در این سریال نیز نسبت به فصل‌های قبلی‌اش به شدت کاهش یافته است و باز هم آنچه مبنای کمدی در این سریال است، تیپ‌هایی هستند که حرف‌ها و حرکاتشان به تکرار می‌افتد. بخش عمده فضای روایت در «نون خ 5» را دیالوگ و بگومگو تشکیل داده و این باعث شده تا این سریال، طولانی و کشدار به نظر برسد. همچنین برخی انتقادات به محتوای این سریال وارد است. ازجمله اینکه می‌بینیم تنها آدمی که در این سریال روزه می‌گیرد، مهیار است، یعنی دقیقا پخمه‌ترین و کم‌هوش‌ترین عضو گروه! گویی به واسطه این آدم، با روزه‌داری ماه رمضان -خواسته یا ناخواسته- شوخی می‌شود. اینکه چنین مشکلی از دست مدیران جوان و مستندساز سیمافیلم در رفته یک طرف، محل سؤال است که چطور مهدی فرجی، تهیه‌کننده باتجربه «نون خ» متوجه این ایراد گلدرشت نشده؟!
اما جدای از این مشکلات، رویکرد کلی مجموعه تلویزیونی «نون خ 5» دارای اهمیتی راهبردی در جهت منافع و اقتدار ملی است. فراموش نکنید که از گذشته تا به حال، یکی از ترفندهای دولت‌های استعماری و دشمنان ایران، ایجاد تفرقه بین اقوام و گروه‌ها و پیروان مذاهب و ادیان گوناگون ایرانی بوده است. آن‌ها با وسائل و ابزارهای مختلف، ازجمله با رسانه‌ها همواره در پی این بوده‌اند که بین ترک و کرد و لر و فارس و بلوچ و شیعه و سنی و شهری و روستایی و زن و مرد و... اختلاف و تنش ایجاد کنند تا آرزوی محال تجزیه ایران را به واقعیت تبدیل کنند. اینکه صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران اقدام به تولید سریالی چون «نون خ 5» کرده که محور اصلی داستان آن همراهی و همنشینی اقوام مختلف و بازنمایی زیبایی‌های فرهنگی و قومی و جغرافیایی قوم بلوچ است، یک رویکرد روشن و مترقی محسوب می‌شود.
متأسفانه به خاطر سیاست‌های استعماری قوای بیگانه و همچنین فعالیت برخی گروهک‌های تروریستی وابسته به جریان‌های دشمن با ایران، تصویری جعلی و دروغین از خطه پرافتخار بلوچستان و مردم نجیب و دلاور این بخش از ایران در ذهن برخی ایجاد شده است. اما مجموعه
«نون خ 5» این روزها تصویری واقعی و درست را از بلوچستانِ ایران و مردم بلوچ نشان می‌دهد. خانواده ناخدا در این سریال، نماینده و نمودی از قوم بلوچ هستند که سرشار از تدبیر و مهربانی و مهمان‌نوازی و وطن‌دوستی‌اند.
امید است تولید سریال‌هایی با رویکرد اتحاد اقوام و بازنمایی زیبایی‌های قوم‌های مختلف ایرانی روز به روز در صداوسیما بیشتر شود.