نشریه علمی ساینس نوشت: تنها چهار هفته بعد از بازگشایی کانال آشوراده در سال آبی ۲۰۲۳، سطح آب خلیج گرگان ۴۰ سانتیمتر بالا آمد.
به گزارش ایرنا، نشریه آمریکایی ساینس طی گزارشی از موفقیت دولت ایران در احیای خلیج گرگان نوشت: خلیج گرگان بزرگ‌ترین خلیج در دریای خزر، یک مجموعه زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی ارزشمند است.
این نشریه با تشریح اقدامات دولت سیزدهم برای احیای خلیج گرگان نوشت: در سال ۲۰۲۲ سازمان بنادر و دریانوردی ایران، کانال آشوراده را به طول ۱۱ کیلومتر لایروبی کرد. این کانال، خلیج گرگان را به دریای خزر متصل می‌کند. در طرفین کانال، رسوب گیر نصب و روی بندها و خاکریزها گیاهی سازگار با آب شور به نام سالیکورنیاکشت شد تا از بروز طوفان
ریز گرد و غبار جلوگیری کند. ساینس افزود: تنها چهار هفته بعد از بازگشایی کانال آشوراده در سال ۲۰۲۳ آبی به حجم یک میلیارد و 500 میلیون مترمکعب از دریای خزر وارد خلیج گرگان شد و سطح آب این خلیج ۴۰ سانتیمتر بالا آمد. این افزایش سطح آب حدود ۴۰۰ متر از نواحلی ساحلی در امتداد دریای خزر را که خشک شده بود دوباره پر کرده و سه هزار هکتار از مساحت خلیج را احیا کرد. شوری آب نیز از ۴۸ واحد در هزار به ۲۷ واحد در هزار کاهش
یافت.
توصیه‌هایی برای حفظ خلیج گرگان
ایران که اخیرا برای احیای خلیج گرگان اقدام کرده است اکنون باید بر روی برنامه‌ای بلندمدت برای حفاظت از آن و همچنین دریای خزر متمرکز شود. خلیج گرگان که ترکیبی از تالاب‌ها و تپه‌های شنی است به عنوان زیستگاهی برای طیف گسترده‌ای از گیاهان و جانوران، از جمله پنج گونه از ماهیان خاویاری در معرض خطر انقراض، ۲۸۸ گونه از پرنده‌های بومی و مهاجر که گونه ۱۵ از آن‌ها در معرض خطر بالا هستند و فوک خزری کوچک‌ترین فوک روی زمین است.
خشک شدن خلیج گرگان خطر انقراض این‌گونه‌ها را افزایش می‌دهد و می‌تواند منجر به افزایش شوری و اسیدیته آب، از بین رفتن زیستگاه جانوران و گیاهان، تخریب خاک، فروپاشی زنجیره غذایی، و راه افتادن طوفان نمک شود که یادآور مرگ فاجعه بار دریای آرال است.
تداوم و پایداری این موفقیت به سلامت دریای خزر بستگی دارد. اگر روند کاهشی سطح آب خزر ادامه پیدا کند دولت ایران باید به جای متکی بودن به نیروی جزر و مد، اقدام به پمپاژ آب به خلیج کند. ایران برای حفاظت از خلیج گرگان در بلندمدت باید همزمان اقداماتی برای حفاظت از این خلیج و همچنین دریای خزر انجام دهد، اقداماتی مثل تاسیس یک سیستم نظارت و کنترل جامع، اصلاح رویه‌های مدیریت آب، تهیه طرح‌های جامع برای شرایط حاد آب و هوائی مثل خشکسالی و سیل، مدیریت مؤثر استفاده از منابع آب و خاک و تدوین قوانین حفاظتی. احیای خلیج گرگان و حفاظت از آن باعث ترقی و رشد اقتصاد منطقه می‌شود اما ایران باید به حفظ محیط‌زیست و تبعات احیای گردشگری و تفریحات دریایی در این خلیج توجه کند. فعالیت‌ها برای احیا و حفظ خلیج گرگان هم باید تضمین‌کننده اکوسیستم باشد و هم حقوق انسان‌ها در بهره‌برداری از آن را تضمین کند.
گفتنی است، خلیج گرگان و مناطق همجوار با آن توسط کنوانسیون رامسر در سال ۱۹۷۵ به عنوان تالابی با اهمیت بین‌المللی شناخته شده و در سال ۱۹۷۶ توسط یونسکو به عنوان یکی از ذخایر زیست کره زمین معرفی شد اما طی سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ در نتیجه کاهش سطح آب دریای خزر، تجمع رسوبات و رشد بی‌رویه گیاهان دریایی و بسته شدن مسیر کانال‌ها، کاهش بارندگی و افزایش تبخیر ۳۵ درصد از مساحت این خلیج خشک شد.