پرسش:

چرا حضور امام زمان(عج) در حیات فردی و اجتماعی ما مورد غفلت قرار می‌گیرد؟

پاسخ:

غیبت امام زمان(عج) از نیمه شعبان سال 329 هجری آغاز شد و تاکنون نیز ادامه دارد سؤال اصلی این است که این غیبت کبری و طولانی که زمان  پایانش هم معلوم نیست و کسی جز خدا نمی‌داند ظهور آن حضرت در چه زمانی اتفاق خواهد افتاد، چه تأثیراتی در زندگی فردی و اجتماعی ما دارد و چرا ما این آثار و برکات را مورد غفلت قرار می‌دهیم؟ قبل از بیان عوامل غفلت شایسته است این جمله کلیدی را از مرحوم خواجه طوسی در مورد غیبت امام زمان(عج) مورد توجه و مداقه قرار دهیم. «وجوده لطف و تصرفه لطف آخر و غیبته منا» وجود امام زمان(عج) لطفی است از جانب خداوند و تصرف او (در زندگانی پیروانش) لطفی دیگر، اما غیبت (طولانی) او از جانب ما (مردم) است (شرح تجرید، خواجه نصیرالدین طوسی، ص 221) بنابراین غیبت امام زمان (عج) به سبب غفلت‌ها، گناهان، اشتباهات و رفتارهای نادرست ما پیروان آن حضرت می‌باشد!

عوامل غفلت‌زا

1- هواپستی

امام علی(ع) می‌فرماید: «ان اتبعت هواک اصمک و اعماک» اگر از هوای نفس خود پیروی کنی تو را کر و کور (و فاقد بصیرت) خواهد کرد. (غررالحکم، ح 3807)

2- گناه و معصیت

قرآن کریم در این زمینه می‌فرماید: «ثم کان عاقبهًْ الذین اساءوا السؤی ان کذبوا بایاتنا» پایان و عاقبت کار کسانی که مرتکب کارهای زشت شدند این است که آیات ما را تکذیب می‌کردند و همواره آنها را به مسخره می‌گرفتند (روم- 10)

3- دنیاطلبی

خداوند در یک حدیث قدسی می‌فرماید: «یاابن ادم بقدر ما یمیل قلبک الی الدنیا اخرج محبتی من قلبک  فانی لا اجمع حبی و حب الدنیا فی قلب واحد ابدا» (خدای متعال) ای فرزند آدم به اندازه‌ای که قلب تو به طرف دنیا تمایل پیدا می‌کند من محبت خود را از قلبت خارج می‌کنم پس همانا من حب خودم و حب دنیا را در یک قلب هرگز جمع نمی‌کنم. (چهل و شش حدیث قدسی، فاطمی، حدیث 42)

4- فسق و فجور و مفاسد اخلاقی

خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «ان الله یامر بالعدل والاحسان و اتیاء ذی‌القربی دینهی عن الفحشاء والمنکر و البغی» همانا خداوند به عدل و احسان و بخشش به نزدیکان امر می‌کند و از فحشا و زشتی و تجاوز نهی می‌نماید (نحل- 90)

5- همنشینی با گناهکاران

امام سجاد(ع) می‌فرماید: «ایاکم و صحبه العاصین و معوفهًْ الظالمین و مجاورهًْ الفاسقین، احذروا فتنتهم و تباعدوا من ساحتهم» از همنشینی با گنهکاران و یاری ستمگران و همدمی با بدکاران بپرهیزید. از فتنه‌های آنان برحذر باشید و از همنشینی با آنان دوری کنید. (روضه کافی، ج 8، ص 16، ح 2)

آثار فردی غفلت امام زمان(عج)

1- ناامیدی و یأس

ناامیدی و یاس تدریجاً انسان را به سوی همرنگی با محیط می‌کشاند و نمی‌تواند او را به عنوان یک انسان صالح ومصلح در برابر ناملایمات و مفاسد به تلاش و پویایی وادار کند. امام علی(ع) می‌فرماید: «اعظم البلاء انقطاع الرجاء» بزرگ‌ترین بلانومیدی است (غررالحکم، ح 3860)

2- احساس بیهودگی و پوچی

فردی که جهان‌بینی او نسبت به جهان هستی و فلسفه خلقت انسان دچار ابهام و شک و تردید باشد و نتواند به هدفمندی نظام خلقت و پوچ و عبث نبودن آن به معرفت و یقین برسد، به طور طبیعی چنین فردی از آموزش‌ها و ارزش‌های وحیانی و عقلانی بهره‌ای نمی‌برد.

3- عدم اصلاح نفس خویش

امام علی(ع) می‌فرماید: «کیف یصلح غیره من لایصلح نفسه» چگونه کسی که خود را اصلاح نکرده می‌تواند دیگران را اصلاح کند. (غررالحکم، ح 6995)

آثار اجتماعی غفلت از امام زمان(عج)

1- فساد جامعه

هنگامی که فساد در جامعه فراگیر شود اکثریت یا جمع کثیری را به آلودگی و فساد می‌کشاند. بنابراین غفلت از امام زمان(عج) از آثار طبیعی گسترش فسق و فجور و فساد در جامعه خواهد بود.

2- همکاری با ستمگران و ظالمان

همکاری با ستمگران و ظالمان به هر شکل ممکن روحیه تبعیت‌پذیری از امام معصوم را از بین می‌برد و طبیعی است از الزامات این همدلی و تعاون با ظالمان غفلت از امام زمان(عج) را به همراه داشته باشد.

3- پذیرش الگوهای ناعادلانه حکومتهای غیرالهی

حکومت‌ها و الگوهای نظام سیاسی

مردم هر جامعه‌ای مادامی که با الگوهای نظام سیاسی فاسد و ناعادلانه و حکومتهای بشری تعامل و همکاری دارند به طور طبیعی از مدینه فاضله امام معصوم(ع) و دولت کریمه او غافل خواهند شد و هیچ‌گاه حلاوت چنین حکومت الهی عدالت‌گستر را نخواهند چشید!