امروز به یاد دانشمند بزرگ ایران زمین «ابوعلی سینا»، به عنوان روز پزشک نامگذاری شده است.
علم طب در کشورمان سابقه‌ای دیرینه و درخشان دارد و اطبا و حکمای بزرگی در طول تاریخ این سرزمین به پربارتر شدن این علم کمک کرده‌اند که بسیاری از آنها نام و آوازه‌ای جهانی دارند.
در حوزه پزشکی نوین هم کشورمان اکنون در جایگاه معتبری از نظر نیروی انسانی متخصص و پزشکان متبحر در بخش‌های مختلف قرار دارد و علاوه‌بر سرآمد بودن در منطقه در حوزه پزشکی و کیفیت متخصصان و خدمات، در جایگاه قابل قبول و ارزشمندی در جهان قرار گرفته است که به جرأت می‌توان گفت این جایگاه و بالندگی امروز، مرهون و حاصل نظام جمهوری اسلامی و حوزه بهداشت و درمان و تربیت پزشکان متخصص اعم از زن و مرد از برجسته‌ترین دستاوردهای غیرقابل کتمان انقلاب اسلامی است که دوست و دشمن به آن اذعان دارند.
فراموش نخواهیم کرد که کم‌توجهی به پرورش نیروی متخصص در حوزه پزشکی در دوران طاغوت کار را به جایی رسانده بود که تا سال‌های ابتدایی انقلاب، هنوز ساده‌ترین خدمات پزشکی نیازمند حضور پزشکان خارجی از کشورهایی همچون هند و بنگلادش بود. اما بستر ایجاد شده در سال‌های پس از انقلاب برای رفع وابستگی‌ها به حوزه تربیت پزشک نیز رسید و ما امروز در حوزه پزشکی به گفته مسئولان وزارت بهداشت، 60 هزار پزشک متخصص و فوق‌تخصص در کشور داریم و نیروی انسانی مناسب در کنار کیفیت بالای طبابت و تجهیزات باعث شده است سال قبل بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار گردشگر سلامت از کشورهای مختلف برای انجام امور درمانی خود به کشورمان سفر کنند. علاوه‌بر آن بسیاری از ایرانیان ساکن کشورهای اروپایی و آمریکایی و... هر سال برای دریافت خدمات پزشکی و درمان به دست پزشکان حاذق، به کشور مادری خود سفر می‌کنند. شاید برخی علت این موضوع را مزیت هزینه‌ای آن بدانند اما قطعاً در کنار میزان هزینه، یک بیمار یا گردشگر سلامت خارجی تا به تخصص و توانمندی پزشک ایرانی باور و اطمینان نداشته باشد هرگز مسئله مهم سلامت خود را به او نخواهد سپرد.
اما در کنار موضوع تخصص و کارآمدی پزشکان کشورمان اگر بخواهیم کمی ریزتر و آسیب شناسانه به جنبه‌های دیگر این حوزه نگاهی بیندازیم باید بگوییم در سال‌های اخیر بحث‌های مختلف یا گلایه‌هایی درخصوص نوع رفتار و نگاه برخی پزشکان در سطح جامعه مطرح می‌شود و نمونه‌های ناخوشایندی از رفتار طیفی از پزشکان که قابل دفاع هم نیست، به تمام یا اکثریت جامعه پزشکی تعمیم داده می‌شود.
گلایه‌مندان تخلفات تاسف‌برانگیزی همچون پدیده زشت درخواست «زیرمیزی»، تلاش برای فرار مالیاتی، دریافت نقدی یا درخواست واریز حق ویزیت به حساب افراد متفرقه و خودداری از ارائه کارتخوان، مهاجرت پزشکان به کشورهای منطقه و نقاط مختلف جهان با سودای درآمد بالا و زندگی آنچنانی بدون توجه به دینی که به مردم وجود دارد و ناسپاسی نسبت به هزینه‌هایی که کشور برای تربیت یک متخصص یا فوق تخصص متحمل شده است و موارد مختلف دیگر را از جمله نقدهای خود می‌دانند. اینها نمونه‌هایی از فضای منفی شکل گرفته در اطراف جامعه پزشکی کشورمان است. اما با وجود وارد بودن این نقدهای مطرح شده، واقعیت آن است که با نگاهی منصفانه به جامعه خدوم پزشکی، باید اذعان کرد این قضاوت منفی هرچند به طور کامل قابل کتمان نیست اما قضاوتی ناقص و غیرمنصفانه است و نمی‌توان و نباید آن را شاخصی برای قضاوت در مورد همه پزشکان دانست.
خدمات خالصانه جامعه پزشکی کشورمان در کنار سایر اعضای کادر درمان در سال‌های دور و نزدیک، چیزی نیست که به آسانی از خاطر برود. خاطره رشادت‌های پزشکان و کادر درمان در سال‌های دفاع مقدس یک نمونه از ایثارگری‌ها و خدمت خالصانه این قشر محترم است. نمونه‌های مختلفی از جانبازی‌ها و از خودگذشتگی این عزیزان و پزشکانی که در راه خدمت به مجروحان جنگی به شهادت یا اسارت و جانبازی نائل شدند وجود دارد.
جامعه پزشکی اعم از پزشک،‌پرستار، امدادگر و... با تقدیم
چهار هزار شهید در دوران دفاع مقدس عشق و ایثار را با علم درآمیخت. یکی از شهدای جامعه پزشکی که در بین شهدای این بخش بیش از دیگران جلوه‌گری می‌کند شهید دکتر «محمد علی رهنمون» است. پزشک توانمند و جوانی که سال 1360 با کمک جمعی از فارغ‌التحصیلان پزشکی و همسنگر خود به عضویت بهداری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی درآمد و با وجود پیشنهادهای مدیریتی و کاری مهم، با اخلاص و تعهدی مثال‌زدنی در جبهه‌ها حاضر شد تا با بسیج دیگر نیروهای خدوم جامعه پزشکی مرحم زخم رزمندگان باشد، آنجا که با انجام عملیات سریع پزشکی در بیمارستان‌های صحرایی جان هزاران نفر از رزمندگان مجروح نجات پیدا کرد.
فعالیت‌های شبانه‌روزی دکتر رهنمون حد و مرز نداشت، زمانی که برای یک مرخصی کوتاه به منزل آمده بود در برابر اصرار همسرش برای ماندن بیشتر گفته بود: «من نمی‌توانم ببینم عده‌ای مجروح را به بیمارستان بیاورند و من برای آنها کاری نکنم.»
دکتر رهنمون پس از خدمات چشمگیر فراوان در جبهه‌ها، سرانجام سال 1362 در عملیات خیبر به شهادت رسید.
یکی از نقاط عجیب دوران دفاع مقدس حمله شیمیایی رژیم بعثی به بیمارستان صحرایی فاطمه الزهرا(س) در هشتم اسفند سال 64 بود. اقدامی که در تاریخ جنگ‌های دنیا بی‌سابقه بود. در چنین شرایطی کادر پزشکی مظلومانه به علت نیاز به جراحی فوری مصدومان این حادثه، خود در اثر تماس با مجروحان دچار ضایعات شیمیایی شدند که این هم نمونه دیگری از جلوه‌های ایثار و از خودگذشتگی جامعه پزشکی در زمان جنگ تحمیلی است.
اما کسانی که ممکن است این رشادت‌های جامعه پزشکی در سال‌های دفاع مقدس را ندیده باشند یا فراموش کرده باشند، حتماً حماسه آفرینی این عزیزان در دوران سخت و کشنده شیوع کرونا را به یاد دارند. روزهایی که جامعه پزشکی با تقدیم حدود 300 شهید مدافع سلامت از پزشک و‌ پرستار و... یک بار دیگر ایثارگری خود را به اثبات رساند.
این‌جا نیز صحنه‌های رشادت‌های دوران دفاع مقدس تکرار شد. یکی از این نمونه‌های ایثار و رشادت در دوران مبارزه با کرونا
دکتر «سید مظفر ربیعی» از اولین شهدای مدافع سلامت است. پزشک ۶۸ ساله بیهوشی و جانباز شیمیایی و بازنشسته. کسی که می‌توانست به بهانه بازنشستگی از حضور در بیمارستان‌های آلوده به ویروس کرونا خودداری کند اما این پزشک فداکار با وجود داشتن ریه‌های شیمیایی خدمت به مردم را به سلامت خود ترجیح داد و آسمانی شد.
امروز اگر به درستی از تلاش برخی از پزشکان برای کسب درآمد بالا و فرار مالیاتی گلایه می‌کنیم، باید از خیل کثیری از پزشکان خدوم و وظیفه شناس هم سخن بگوییم. باید از پزشکانی که حق ویزیت یا دستمزد جراحی خود را برای بیماران نیازمند رایگان می‌کنند هم یاد کنیم.
اگر از مهاجرت برخی پزشکان به بهانه رفاه و... می‌گوییم باید به پزشکان متخصصی که مناطق محروم و کم برخوردار را برای خدمت انتخاب کرده‌اند یا پزشکانی که در قالب اردوهای جهادی بسیج جامعه پزشکی و... برای ارائه خدمات تخصصی رایگان به دورترین و محروم‌ترین نقاط کشور می‌روند هم ‌اشاره کنیم.
باید از مرحوم دکتر «سعید کاظمی آشتیانی» پزشک بسیجی و توانمند هم بگوییم که با وجود امکان زندگی و ‌اشتغال در کشورهای غربی، در ایران ماند و مرکز «رویان» را تاسیس کرد که سال‌هاست منشاء خدمات فراوان به مردم کشورش شده است.
مردم قطعاً قدردان خدمات جامعه پزشکی هستند، اما اگر نقد و گلایه و نمونه‌هایی از کارهای ناپسند در بخشی از جامعه پزشکی هم به چشم می‌خورد، در گام نخست وظیفه خود اعضای این جامعه است تا از کیان و قداست شغل و حرفه خود دفاع کنند و از سوی دیگر وظیفه سازمان نظام پزشکی و وزارت بهداشت است تا برای حفظ‌شان و اعتبار خادمان سفیدپوش ملت، با ‌اندک متخلفان یا زیاده‌خواهان در این بخش برخورد نمایند.
انتظار می‌رود دانشجویان پزشکی و پزشکان جوان، بزرگ مردانی همچون شهید دکتر رهنمون، شهید دکتر سید مظفر ربیعی، مرحوم دکتر کاظمی آشتیانی و سایر بزرگان خدوم و صادق این عرصه را به عنوان الگوی خود قرار دهند تا این جامه سفید خدمت، تا همیشه از کوچک‌ترین لکه‌های سیاه هم در امان بماند.
عباس شمسعلی