سرویس خارجی-

نشریه فایننشال تایمز به نقل از مقامات چینی نوشته است، پکن خواستار گسترش هر چه بیشتر گروه بریکس و تبدیل شدن آن به یک رقیب تمام عیار برای گروه هفت است. گروه هفت، ‌اشاره به 7 کشور صنعتی بزرگ دنیاست.

«گروه هفت» یا «جی۷»، نشست رهبران هفت کشور بزرگ صنعتی جهان است. این نشست در سال ۱۹۷۵ با حضور 6 کشور آلمان، فرانسه، ایتالیا، ژاپن، بریتانیا و آمریکا تشکیل شد و سپس کانادا نیز به این گروه پیوست. نشست رهبران هر سال در یکی از کشورهای عضو انجام می‌شود و تصمیم‌گیری‌هایی دارد. «بریکس» اما نام گروهی به رهبری قدرت‌های اقتصادی نوظهور است که از به هم پیوستن حروف اول نام انگلیسی کشورهای عضو برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی تشکیل شده‌است. در ابتدا نام این گروه بریکی بود اما پس از پیوستن آفریقای جنوبی، به بریکس تغییر نام یافت.

نشریه فایننشال تایمز نوشت، پکن قصد دارد به دیگر اعضای گروه بریکس شامل برزیل، روسیه، هند، آفریقای جنوبی تأکید کند که این گروه را تا حدی که تبدیل به یک رقیب تمام عیار برای گروه هفت شود، گسترش دهند. یک مقام چینی که نامش را فاش نکرد، گفت: «در صورتی که بلوک بریکس را به حدی گسترش دهیم که مجموع سهم آن از تولید ناخالص داخلی جهانی مشابه با گروه هفت بشود، صدای دسته جمعی ما در جهان قوی‌تر خواهد شد.»

وزارت خارجه چین نیز اعلام کرد: «بریکس متعهد به دفاع از چندجانبه‌گرایی و تلاش برای اصلاح سیستم حکمرانی جهانی است.» وزارت خارجه چین ضمن تایید حمایت خود از روند گسترش گروه «بریکس»، از پیوستن شرکای جدید به این بلوک استقبال کرد. سرویس مطبوعاتی وزارت خارجه چین در بیانیه‌ای در آستانه اجلاس برنامه‌ریزی شده گروه بریکس در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی اعلام کرد: «چین همیشه بر این باور بوده است که بریکس یک سازمان باز و فراگیر است. ما قاطعانه از روند گسترش بریکس حمایت کرده و از شرکای جدیدی که دیدگاه مشابهی در این مجموعه بزرگ (بریکس) دارند، استقبال می‌کنیم.»

البته یک نکته مهم گفتنی است؛ در این میان باید به کشورهای تشکیل‌دهنده بریکس توجه داشت. هند و چین، دو کشور مهم این گروه، رقابت‌ شدیدی با یکدیگر دارند و سال‌ها است که درگیری‌های مرزی نیز داشته‌اند، همچنین هند سال‌ها است که مورد حمایت آمریکا است تا به عنوان رقیبِ رقیبِ آمریکا، یعنی چین، جای پای خود را محکم کند. همچنین باید توجه داشت که آفریقای جنوبی هم در این سال‌ها نشان داده است که علاقه‌ای به مقابله با غرب ندارد؛ «نالدی پاندور»، وزیر امور خارجه آفریقای جنوبی در ماه جاری میلادی گفته بود که توسعه دادن بالقوه بریکس به عنوان یک اقدام ضدغربی «شدیداً ‌اشتباه» است.

از طرف دیگر باید توجه داشت، پایتخت‌های غربی احتمالاً اضافه شدن ایران، بلاروس و ونزوئلا به بریکس را اقدامی در راستای پذیرش متحدان روسیه و چین در این گروه می‌دانند؛ چنان‌که فایننشال‌ تایمز هم به آن‌اشاره داشته است و این یعنی سنگین‌تر شدن کفه چین و روسیه که این نیز می‌تواند در موضع‌گیری‌های بریکس در سال‌های آتی تأثیر بگذارد. از برآیند دو نکته فوق می‌توان نتیجه گرفت که فضا کمی پیچیده است و عواملی پنهانی نیز هستند که می‌توانند شر ایط را در آینده به کلی دگرگون کنند. این یعنی تبدیل شدن بریکس به رقیبی برای گروه هفت محتمل است، اما مسیری پر پیچ و خم دارد.

 این در حالی است که از امروز (سه‌شنبه؛ 31 مرداد؛ 22 اوت) پایتخت آفریقای جنوبی میزبان اجلاس سران بریکس و همچنان کشورهای دوست با این گروه است و شرکت کنندگان در این اجلاس قرار است درباره بزرگ‌ترین توسعه این گروه در عرض بیش از یک دهه گذشته بحث و گفت‌وگو کنند. «سیریل رامافوسا»، رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی از بیش از ۶۰ تن از سران دولت‌ها و کشورهای جهان برای شرکت در این نشست که تا روز پنج‌شنبه در شهر ژوهانسبورگ برگزار می‌شود، دعوت کرده است. آن‌طور که ایسنا نوشته است، چندین مقام آگاه گفته‌اند، در جریان نشست‌های روز چهارشنبه در شهر ژوهانسبورگ به احتمال زیاد از چند کشور جدید برای پیوستن به این بلوک دعوت خواهد شد.

در آستانه برگزاری این اجلاس، دهلی‌نو با پکن بر سر چگونگی گسترش این بلوک اختلاف نظر پیدا کرده است. چند منبع مطلع به مواضع هند و چین گفتند، اختلاف نظر بر سر این است که آیا بریکس باید گروهی غیرمتعهد مختص به حمایت از منافع اقتصادی کشورهای در حال توسعه باشد یا یک نیروی سیاسی که به شکل علنی غرب را به چالش بکشد. مقام‌های آفریقای جنوبی گفته‌اند، ۲۳ کشور علاقه‌مند به پیوستن به این بلوک هستند. خبر دیگر از این نشست آن‌که، وزارت امور خارجه چین اعلام کرد، «شی جین‌پینگ»، رئیس‌جمهور چین دیروز برای شرکت در اجلاس بریکس و مذاکرات دیگر با رهبران آفریقایی به شهر ژوهانسبورگ سفر کرد. رئیس‌جمهور چین در سال ۲۰۲۳ به غیر از سفر به ژوهانسبورگ تنها یک سفر بین‌المللی دیگر را انجام داد که آن هم سفر به روسیه بود. اما «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهور روسیه قصد ندارد به شکل حضوری در اجلاس ژوهانسبورگ شرکت کند و حضور او در این اجلاس به صورت غیرحضوری و از طریق ویدیو کنفرانس خواهد بود.