مهدی حلفی
عاشورا سال 1979 میلادی در عربستان با سال‌های دیگر متفاوت بود، سال 1979 مصادف با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران بود، انقلابی که تاثیراتش تمام منطقه را در برگرفت و امیدی تازه را دل مستضعفان جهان ایجاد کرد، در محرم سال 1979 برای اولین بار دسته‌های عزاداری حسینی برخلاف قوانین حکومت آل سعود به صورت علنی در خیابان شهرهای شیعه نشین عربستان حرکت کردند، حرکت دسته‌های عزاداری تنها جنبه دینی نداشت بلکه نوعی اعتراض سیاسی به حکومت آل سعود بود و شعارهای اعتراضی کم کم به شعار عزاداران حسینی در آن سال مبدل شد.
شعارهای شیعیان عربستان در محرم سال 1979 شعار رفع تبعیض و وحدت اسلامی بود و مردم در آن سال به صورت مسالمت‌آمیز درخواست‌های خودشان را مطرح کردند، شروع اعتراضات مردم در محرم سال 1979 از ششم محرم بود، اما حکومت آل سعود تاب تحمل این اعتراضات را نداشت و با ارسال ده‌‌ها هزار نیروی نظامی تا بن دندان مسلح به مناطق شیعه نشین اعتراضات مردم را به خاک و خون کشید و در روز عاشورا خون ده‌‌ها شیعه معترض عربستانی را به زمین ریخت.
بعد از گذشت سی و پنج سال پیش از واقعه عاشورای سال 1979 دوباره باز هم به نظر می‌رسد که مناطق شیعه نشین عربستان صحنه اعتراضات مردم شود، ماه محرم زمان شعله ور شدن افکار انقلابی در شیعیان است و همزمانی صدور حکم اعدام آیت‌الله نمر با ماه محرم می‌تواند عزاداری این ماه را در عربستان به صحنه اعتراض علیه حکم اعدام این عالم عربستانی و حکومت آل سعود مبدل کند، اعتراضی که نیروهای آل سعود هم نمی‌توانند مانع از آن بشوند.
طلای سیاه زیرپای شیعیان عربستان
شرق عربستان که به عنوان مرکز اصلی حضور شیعیان در عربستان شناخته می‌شود، محل تولید نفت این کشور به شمار می‌رود، اما مردم شیعه این مناطق در سایه حکومت آل سعود از عایدات این نفت بهره چندانی نبردند و با وجود قرار گرفتن مناطق شیعه نشین در کنار چاه‌های نفت عربستان فقر و بیکاری پدیده‌ای شایع در میان شیعیان این کشور است، در مناطق شیعه نشین عربستان خبر چندانی از برج‌های بلند نیست، بلکه خانه‌های قدیمی و فرسوده مامن بسیاری از شیعیان عربستان است.
اما تبعیض حکومت آل سعود نسبت به شیعیان عربستان منحصر به مسائل اقتصادی و معیشتی نیست، بلکه مردم شیعه عربستان در مسائل مذهبی و اعتقادی خود نیز از آزادی لازم برخوردار نیستند و روند گرفتن مجوز مساجد برای شیعیان طولانی است، شیعیان عربستان در برخی از مناطق حضورشان نه تنها حق داشتن مسجد و حسینه را ندارند، بلکه حتی نمازخانه‌های خانگی آن‌ها هم توسط نیروهای امنیتی پلمب می‌شود.
آمار شیعیان عربستان بین ده تا پانزده درصد جمعیت این کشور برآورده می‌شود، اما این قشر از مردم عربستان در نگاه دستگاه مذهبی این کشور به عنوان کافر به شمار می‌روند و این نگاه کفرآمیز نسبت به شیعیان حتی در کتاب‌های درسی مدارس عربستان وجود دارد، حکومت آل سعود بدون توجه به اینکه بخشی از مردم عربستان شیعه مذهب هستند، فضا را برای علمای وهابی باز گذاشته است تا به فعالیت‌های ضد شیعی خود در عربستان ادامه بدهند و این تبعیض مذهبی سبب نفرت شیعیان عربستان از آل سعود شده است.
 آیت‌الله النمر، نماد حق‌طلبی در عربستان
شیعیان عربستان در دو دهه اخیر راه گفت‌وگو و مذاکره با حکومت آل سعود را در پیش گرفتند تا به برخی از خواسته‌های خود برسند، در این میان برخی از مقامات رده بالای حکومت آل سعود هم وعده‌هایی را مبنی بر بهبود وضعیت شیعیان عربستان می‌دادند، اما با وجود دو دهه گفت‌وگو باز هم نگاه تبعیض‌آمیز آل سعود به شیعیان عربستان ادامه دارد و وضعیت این قشر از مردم عربستان تفاوت چندانی با گذشته نکرده است، در این میان جوانان شیعه عربستان برای رسیدن به وضعیت بهتر، راه تحصیل را در پیش گرفتند، اما با این وجود آن‌ها به دلیل نگاه تبعیض‌آمیز آل سعود نتوانستند که به شغل و زندگی مناسب برسند، همین نکته سبب شد که نگاه ضد حکومتی در میان جوانان شیعه عربستان تقویت شود، همچنین با گسترش رسانه‌‌ها جوانان شیعه عربستان از آگاهی‌های سیاسی بیشتری نسبت به گذشته برخوردار شدند و آن‌ها تنها راه رسیدن به خواسته‌‌ها را در اعتراض به آل سعود می‌بینند.
آیت‌الله نمر النمر در این میان در خطبه‌های جمعه خود با صراحت خواسته‌های مردم شیعه عربستان را مطرح کرد و توطئه‌های حکومت آل سعود را بر ضد شیعیان عربستان افشا کرد، خطبه‌های آتشین آیت‌الله النمر جوانان بسیاری را به سوی او جذب کرد و این عالم عربستانی به رهبر اعتراضات ضد آل سعود مبدل شد، حکومت آل سعود که از محبوبیت رو به رشد آیت‌الله النمر هراس پیدا کرده بود، این عالم را دستگیر کرد، اما دستگیری آیت‌الله النمر نه تنها باعث توقف اعتراضات در مناطق شیعه نشین عربستان نشد، بلکه این اعتراضات ادامه پیدا کرد و جایگاه این عالم عربستانی را در میان مردم این کشور بالا برد و بسیاری از افراد در جهان با این شخصیت عربستانی اعلام همبستگی کردند.
آل سعود هراسان
از پیروزی‌های جریان الحوثی
پیروزی جریان حوثی در یمن تاثیر فراوانی را بر آل سعود گذاشت، یمن در چند دهه اخیر به حیاط خلوت آل سعود مبدل شده بود و مزدوران آل سعود بر مردم یمن حکومت کردند، آل سعود با ظهور جریان حوثی در یمن دست به هر کاری زد تا این جریان را از بین ببرد و ارتش عربستان برای این هدف حتی وارد جنگ مستقیم با جریان حوثی شد، اما نه تنها حوثی‌‌ها شکست نخوردند، بلکه جریان حوثی در یمن هر روز قوی‌تر شدند و مناطق بیشتری از یمن تحت نفوذ این جریان قرار گرفت.
به نظر می‌رسد که همزمانی اعلام حکم اعدام آیت‌الله النمر و پیروزی‌های جریان حوثی در یمن تصادفی نبوده است و حکومت آل سعود از ترس اینکه پیروزی‌های جریان حوثی زمینه‌ساز شروع جریانی مشابه در مناطق شیعه نشین عربستان شود، به دنبال اعدام آیت‌الله النمر است تا با حذف رهبری جریان اعتراضی شیعیان عربستان این جریان را متوقف کند، اما این تصور آل سعود  منطبق بر واقعیت نیست، چون اگر ما نهضت‌های شیعی را در منطقه در چند دهه اخیر بررسی کنیم، می‌بینیم که با از بین بردن رهبران این نهضت‌‌ها متوقف نشدند، نمونه این نهضت‌‌ها را در جریان امام موسی صدر در لبنان و آیت‌الله محمد باقر صدر در عراق می‌توان مشاهده کرد.
وضعیت شکننده عربستان
عربستان گرچه در نگاه اول به نظر می‌رسد که یک کشور با ثبات است و هیچ جنبش اعتراضی در این کشور وجود ندارد، اما با بررسی دقیق‌تر جامعه این کشور متوجه می‌شویم که عربستان از چالش‌های اقتصادی و اجتماعی فراوانی رنج می‌برد، 70 درصد از خانواده‌های عربستانی اجاره نشین هستند و درصد بیکاری میان جوانان این کشور رقم بالایی است، همچنین در عربستان فساد بین خاندان سلطنتی و مقامات دولتی امری شایع است و فاصله طبقاتی زیادی بین اقشار مختلف این کشور وجود دارد.
در این میان خاندان آل سعود خود بیش از هر کس دیگری از وضعیت شکننده عربستان آگاه هستند و به همین دلیل است که هر حرکت اعتراضی در عربستان با سرعت و شدت سرکوب می‌شود تا اعتراضات به سراسر عربستان کشیده نشود، در سال 2011 که زمزمه‌های شروع اعتراضات سراسری در عربستان شنیده می‌شود، خاندان آل سعود برای ساکت کردن مردم خودش یک برنامه اقتصادی به ارزش 130 میلیارد دلار تصویب کرد تا با بالابردن حقوق‌‌ها و اجرای طرح‌های عمرانی مانع اعتراضات مردمی شود.
در صورتی که حکومت آل سعود در روش برخورد خود با مردم و شیعیان عربستان تجدید نظر نکند، بروز اعتراضات گسترده در این کشور محتمل است، اعتراضاتی که می‌تواند پایه‌های حکومت آل سعود را سست کند و تنها به مناطق شیعه نشین عربستان هم محدود نشود.