رئیس«میت» وزیر خارجه ترکیه شد
سرویس خارجی-
«رجب طیب اردوغان» که طی دو دهه گذشته قدرت را در ترکیه در دست داشته است روز شنبه سومین دوره ریاست‌جمهوری خود را آغاز کرد. مراسم تحلیف رئیس‌جمهوری ۶۹ ساله ترکیه در پارلمان این کشور برگزار شد. ۷۸ مقام رسمی از کشورهای مختلف از جمله ۲۱ رئیس‌جمهور و ۱۳ نخست‌وزیر در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور ترکیه شرکت کردند. رجب طیب اردوغان در این مراسم وعده داد که با رعایت «بی‌طرفی» وظیفه خود را طی پنج سال آینده انجام دهد. اردوغان ساعاتی پیش از اعلام کابینه جدید در سخنرانی تحلیف خود گفت: «قرن ترکیه آغاز شده و درهای رشد کشور ما باز شده است.» گفتنی است؛ رجب طیب اردوغان روز یکشنبه گذشته در دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری موفق شد با کسب بیش از ۵۲ درصد آراء «کمال قلیچداراوغلو»، نامزد مشترک شش حزب مخالف دولت را شکست دهد. اردوغان، شامگاه شنبه ۱۳ خرداد کابینه جدید خود را معرفی کرد. در این دوره، به‌جز دو وزیر، تمامی وزیران او از جمله دو وزارتخانه مهم دارایی و امور خارجه تغییر کردند. «محمد نوری ارسوی»، وزیر فرهنگ و گردشگری و «فخرالدین کوجا»، وزیر بهداشت در کابینه قبلی اردوغان نیز حضور داشتند. می‌توان گفت، اقدام اردوغان در معرفی «مِحمِت (محمد) شیمشِک» برای وزارت دارایی و «هاکان فیدان» برای وزارت خارجه نشانه‌های اولیه از تغییرات سیاست اقتصادی و خارجی دولت جدید ترکیه در پنج سال آتی تلقی شده است.
وزیر خارجه جدید ترکیه، هاکان فیدان، مرد پرقدرت اطلاعاتی و امنیتی این کشور که سال‌های طولانی ریاست «میت» (سازمان اطلاعات و امنیت ملی ترکیه) را برعهده داشت و معمولاً در سایه بود، در دولت جدید اردوغان چهره سیاست خارجی این کشور خواهد بود و جایگزین «مولود چاووش اوغلو»، وزیر خارجه پنج سال گذشته، شده است. آن‌طور که ایرنا نوشته است، فیدان در مراسم معارفه خود گفت: «تمام تلاش خود را برای صلح، امنیت و رفاه دولت و ملت ترکیه انجام خواهم داد.» وی همچنین متعهد شد برای پیشبرد چشم‌انداز سیاست خارجی ملی بر اساس «حاکمیت اراده ملت ترکیه» از هیچ تلاشی فروگذار نکند. وزرای خارجه کشورهای مختلف جهان از جمله هلند، ایتالیا، پاکستان انتخاب فیدان را به عنوان وزیر جدید امور خارجه ترکیه به وی تبریک گفتند. «حسین امیرعبداللهیان»، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز انتصاب فیدان را به او شادباش گفت.
گفتنی است، فیدان، ۵۵ ساله و تحصیلکرده آمریکا، ابتدا پنج سال رئیس تشکیلات امنیت داخلی ترکیه و در هشت سال بعدی تا انتصاب به وزارت خارجه ریاست «میت» را در دست داشت. او مهره به شدت مورد اعتماد اردوغان خوانده می‌شود. براساس گزارش رسانه‌های رژیم صهیونیستی، هاکان فیدان در دوره فعالیتش در میت با «داوید برنئا» و «یوسی کوهن»، رؤسای کنونی و پیشین موساد، نیز همکاری‌های نزدیکی داشته است!
تغییر مهم در وزارت دارایی
تغییر مهم دیگر در کابینه اردوغان، معرفی مِحمِت (محمد) شیمشِک برای وزارت دارایی است. محمت شیمشک به‌عنوان اقتصاددانی که حامی سرسخت «اقتصاد بازار آزاد» است، پنج سال پیش از از سوی اردوغان کنار گذاشته بود. درحالی‌که اصرار اردوغان به پایین نگه‌داشتن نرخ بهره سرآغاز سقوط ارزش لیر از دو سال پیش تلقی شده بود، در جریان کارزار او برای انتخابات اخیر، برخی از کارشناسان می‌گفتند که اردوغان از توان چرخش در سیاست خود برخوردار است و ممکن است بعد از انتخاب شدن دوباره، از بازگذاشتن دست بانک مرکزی در افزایش نرخ بهره حمایت کند. گفتنی است، مهار بحران اقتصادی ترکیه مهم‌ترین چالش پیش‌روی رجب طیب اردوغان در دوره جدید خواهد بود. نرخ تورم که اواخر سال گذشته به ۸۵ درصد رسید، همچنان بالا است و ماه گذشته ۴۴ درصد بود. این در حالی است که لیر ترکیه از ابتدای سال جاری میلادی بیش از ۱۰ درصد از ارزش خود را در برابر دلار آمریکا از دست داده است. بانک مرکزی ترکیه در ماه‌های پیش از انتخابات برای حمایت از لیر، متحمل زیان سنگینی شد، به‌گونه‌ای که ذخایر ارزی آن برای اولین بار در ۲۱ سال اخیر به زیر صفر سقوط کرد و ارزش اوراق بهادار و اوراق دلاری به‌شدت کاهش یافت. اردوغان غیر از واگذاری وزارت دارایی به شیمشک، «جودت ییلماز» را نیز که در گذشته از مدیران اقتصادی شناخته می‌شد، به پست معاونت ریاست‌جمهوری منصوب کرده است. هماهنگی این دو مقام برای اداره اقتصاد کشور اهمیت دارد. جالب توجه است که همزمان انتخاب این دو مهره مهم اقتصادی دولت از میان کُردها غیر از پیام‌های اقتصادی که داشت، در میان کُردها نیز بازتاب گسترده‌ای داشت.