زمان‌شناسی از نظر امام صادق(ع)
امام صادق(ع) كلامى دارد كه بسيار كلام بزرگى است:
الْعالِمُ بِزَمانِهِ لا تَهْجُمُ عَلَيْهِ اللَّوابِسُ (کافی ج 1 ص 26 و 27) يعنى كسى كه زمان خودش را بشناسد و بفهمد و درك كند،امور مشتبه و گيجكننده به او هجوم نمى آورد.
كلمه «هجوم» در عربى به معنى حمله اى است كه ناگهانى و غفلتاً بشود و طرف را غافلگير كند.
امام مى فرمايد:اگر كسى به وضع زمان خود آشنا باشد امور مشتبه ناگهان بر سرش نمى ريزد كه يكمرتبه دست و پاى خود را گم كند و نتواند قواى خود را و فكر خودش را جمع و جور كند و راه‌حلى پيدا كند.
بسيار كلام بزرگى است اين كلام.
ما نقطه مقابل و مشمول مفهوم مخالفِ« الْعالِمُ بِزَمانِهِ لا تَهْجُمُ عَلَيْهِ اللَّوابِسُ » هستيم.
از اول تا به آخر، از صدر تا به ساقه، من الباب الى المحراب، از زمان خود بىخبريم.
همين طور نشسته و بىخبريم و چُرت مىزنيم،... بى‌خبر از آنچه در دنيا مى گذرد و بى‌خبر از آنچه در پشت پرده است.
يك مرتبه با مسئله حقوق اجتماعى زن مواجه مى شويم، فرصت نيست فكر بكنيم در اطراف اين مسئله و قواى خود را جمع و جور بكنيم، بفهميم آيا اين مسئله واقعاً جدى است؟
آيا راستى اين كسانى كه مى گويند بايد به زن حقوق اجتماعى داده شود جدى مى گويند؟
آيا ضمناً نمى خواهند از اين جنجال‌ها يك استفاده ديگرى بكنند؟
باز هم پشت سر هم از اين امورِ مشتبه و از اين «لوابس» خواهد آمد و ما بىخبريم.
* مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى (رهبرى نسل جوان(ده گفتار))
ج24، صص: 525-526- با تلخیص و ویرایش جزئی