امام علی (ع) و نسل سوم (خوان حکمت)
بخش وسيعي از مردم عصر ما را جوانها تشكيل مي‌دهند، كه خداي سبحان به بركت عترت طاهرين همه اينها را در سايه ولي عصر حفظ بكند! كشوري كه جوان باشد؛ نه نسل اوّل انقلاب در آن است، نه نسل دوّم انقلاب. مشكل حسين بن علي، مشكل علي بن أبيطالب، حسن‌بن‌علي و بخش‌هاي وسيعي كه اينها داشتند اين بود كه اينها با نسل سوّم انقلاب روبرو بودند؛ اين توضيح لازم است كه جوانهاي ما، هم گذشته خود را خوب درك كنند، هم به فكر موجوديت كنوني و وضع آينده باشند.
هشدار امير مؤمنان (ع) نسبت به نسل سوّم انقلاب
براي تحليل اوضاع و دشمن شناسي
وقتي انقلاب در صدر اسلام رخ داد، وجود مبارك رسول گرامي رهبر انقلاب بود، وجود مبارك علي‌بن أبيطالب معين و معاون بود؛ اينها نسل اوّل انقلاب بودند. يعني وقتي رسول گرامي قيام كرد، حضرت امير در خدمت آن قيام كرد، اصحاب بزرگوار قيام كردند؛ اينها وقتي وجود مبارك رسول گرامي رحلت كرد، بين سنین 60 و 70 بودند. كساني كه در اوائل بعثت به دنيا آمدند، يا در اوائل هجرت به دنيا آمدند؛ در زماني كه رسول گرامي رحلت مي‌كرد، اينها يا 20 سالشان بود، يا 15 سالشان بود، بالأخره پيامبر را ديدند، معجزات را ديدند، محاورات را ديدند، مصاحبات پيامبر را ديدند، نماز جمعه و جماعت پيامبر را ديدند؛ اينها نسل دوّم انقلاب بودند. بعد از اينكه وجود مبارك رسول گرامي رحلت كرد؛ آنهائي كه به دنيا آمدند، پيامبر را نديدند، جنگ‌هاي 10 ساله مدينه را نديدند، خيبر گشائي علي را نديدند، احزاب شكني علي را نديدند، آن صحنه‌هاي مبارزاتي و سلحشوري علي را نديدند، هر از چند گاهي كه جنگ بود، لشكر به افتخار علي مي جنگيد، آنها را نمي‌ديدند؛ در هر جبهه‌اي كه پرچم به دست علي بود، پيروزي قطعي بود، آنها را نديدند؛ اينها كه پيامبر رحلت كرد به دنيا آمدند، اينها نسل سوّم انقلاب بودند. وجود مبارك حضرت امير بعد از رحلت رسول گرامي يك 25 سالي خانه نشين بود. اين جوانها شدند 25 سال، 26 سال، 27 سال؛ حالا علي‌بن أبيطالب شده خليفه رسمي مسلمانها.
وجود مبارك حضرت امير فرمود: شما نسل سوّم انقلابيد. نه آن دوره اوّلي را كه من در مكه بودم، تنها به جاي پيامبر مي خوابيدم، نديديد! 10 سال در مدينه پرچمدار رسمي من بودم، خيبرگشا من بودم، هرگاه عمروبن عبدوَد‌ها مي آمدند، من دفع مي كردم؛ هر گاه مبارزان و مجاهدان كم مي آوردند، علي ترميم مي‌كرد، با بود من كسي قدرت حمله به مدينه را در سر نمي پروراند؛ آنها را كه نديديد! وقتي رسول اكرم رحلت كرد و من خانه نشين شدم و بيل گرفتم و مشغول كشاورزي شدم، شما به دنيا آمديد. الآن كه من بعد از 25 سال خليفه شدم، شما جوانهاي 25 ساله هستيد؛ سوابق مرا نمی‌شناسید. اگر دشمن بگويد علي بن أبيطالب چنين است، باور مي‌كنيد؛ چنان است، باور مي‌كنيد؛ مرا هم كه نشناختيد، نسبت به من هم گاهي پيشنهادهائي مي‌دهيد، به من مي‌گوئيد اينچنين بجنگ، آنچنان بجنگ.
حضرت امير يك بيان نوراني در نهج البلاغه دارد، قريب به اين مضمون؛ فرمود: آنوقتي كه من شمشير گرفتم، سنّم 20 سال بود و الآن از 60 گذشته است؛ و 40 سال قبل شمشير دست من بود. فَنَجَمْتَ نُجُومَ قَرنِ الماعِز(1)؛ تو الآن مثل بز براي من شاخ درآوردي، داري به من دستور مي‌دهي اينچنين بجنگ، آنچنان نجنگ!فرمود: شما نسل سوّم انقلابيد. شما كه سوابق مرا نداريد، درك هم نكرديد؛ كسي هم كه نيست سوابق ما را براي شما بازگو كند. من مشكلم با شما اين است، شما مشكلتان با من اين است؛ اگر شما خداي ناكرده حرف بيگانه را گوش بدهيد، هم شما شكست مي‌خوريد، هم من.
ضرورت تبعیت از رهبری جامعه و بی‌توجهی به تبلیغات بیگانگان
فرمود: بدانيد اين دشمن كه روي كار آمده، به هيچ كدام شما رحم نمي‌كند. به تمام شما من اين را اعلام خطر مي‌كنم؛ وقتي دشمن بيايد، به هيچ كدام شما رحم نمي كند! اينچنين نيست كه به شما پست‌هاي كليدي بدهد، غالب شما را عمله خودش مي‌كند! فرمود: اينها امام‌زاده‌ها را، فرزندان انبياء را چاروادار كردند. اين بيان نوراني حضرت امير است كه در خطبه قاصعه هست؛ فرمود:ای نسل سوّم انقلاب! اگر گوشتان به بيگانه باشد، من را نشناسيد، حرف من را گوش ندهيد، سوابق من را تشريح نكنيد؛ دشمن مي‌تازد، هم ما را از پا درمي‌آورد، هم شما را از پا درمی‌آورد؛ به شما هم سِمَت نخواهد داد و به شما شغل‌هاي نازل مي‌دهد! اين خطبه را حتماً، در نهج البلاغه، در بخش خطبه قاصعه بخوانيد(2).
اين قسمت را وجود مبارك حضرت امير خوب تحليل مي‌كند تا معلوم بشود رسالت كربلا يعني چه، چه گروهي رسالت كربلا را دارند، پيام حسين بن علي چيست؛ مخصوصاً نسبت به اين نسل سوّم انقلاب، اينها كه بين 25 سال، 26 سال؛ يا در زمان انقلاب 5 ـ 6 ساله بودند، خيلي درك نكردند. كسي كه حداكثر سنّش تا 30 سال است خيلي بايد مواظب باشد كه بيگانه او را جذب و جلب نكند؛ بلکه امام و شهداء و انقلاب و خون‌هاي پاك مردم اين سرزمين او را جذب بكند تا هم آزاد باشد، هم مستقل باشد، هم به بيگانه نه بگويد، هم به آشنا آري بگويد.
بيانات حضرت آيت الله جوادي آملي (دامت بركاته) در ديدار با اقشار مختلف مردم آمل حسينيه ارشاد آمل ـ 1383/11/29
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
(1) نهج البلاغه/ خ 184
(2) ر. ك: نهج البلاغه/ خ 192 بند 93
توضیح: ادامه مبحث سلوک الهی بعد از ماه صفر پی گرفته خواهد شد.
خوان حکمت روزهای یک‌شنبه منتشر می‌شود.