پرسش:
از منظر آموزه‌های وحیانی، مجموعه ارتباطات و تعاملاتی که انسان در عالم هستی دارد، چگونه باید تنظیم و برقرار شود، تا رسیدن به هدف سعادتمندی و رستگاری برای او محقق گردد؟
پاسخ:
در دو بخش قبلی پاسخ به این سوال به مباحثی همچون: 1- انواع ارتباطات انسان 2- نگاه توحیدی به جهان هستی 3- ارتباط با خود 4- ارتباط با دیگران 5- ارتباط با طبیعت پرداختیم.
اینک در بخش پایانی دنباله مطلب را پی می‌گیریم.
2- خلقت آسمان‌ها و زمین بر مبنای حکمت و مدتی معین: «ما خلق‌الله السموات والارض و مابینهما الا بالحق واجل مسمی». خدا آسمان‌ها و زمین و آنچه میان آنها است، جز براساس حکمت و تا مدتی معین نیافریده است؟ (الروم- 8) 3- آنچه در آسمان‌ها و زمین است مسخر انسان گردیده است: «الم تروا ان‌الله سخرلکم ما فی‌السموات و ما فی‌الارض واسبغ علیکم نعمه ظاهره و باطنه» آیا نمی‌بینید که خدا تمام مواد و موجودات عالم در آسمان‌ها و زمین را در اختیارتان گذاشته و شما را غرق در نعمت‌های ظاهری و باطنی خودش کرده است؟ 4- آسمان‌ها و زمین را با قانون جاذبه و دافعه(بدون ستون) ‌آفریده است «خلق السموات بغیر عمد ترونها» آسمان‌ها را با ستون‌های نامرئی آفریده است.» (لقمان- 10) «والقی فی الارض رواسی ان تمید بکم» در زمین هم کوه‌هایی ریشه‌دار گذاشته تا زمین با لرزه‌های دائمش زندگی‌تان را به هم نریزد. (همان) خدا از همه گونه‌های جانوری هم در زمین پراکنده کرده است. «وبث فیها من کل دابه» (همان) از آسمان برف و باران فرستادیم و با آن درختان و گیاهان سودمند نر و ماده را در زمین پرورش دادیم. «و انزلنا من السماء ماء فانبتنا فیها من کل زوج کریم» (همان) 5- هر چه در زمین است برای انسان آفریده است:‌ «هوالذی خلق لکم ما فی‌الارض جمیعا» (بقره- 29) 6- در برابر طبیعت با غرور و تکبر برخورد نکن:‌«ولا تمش فی‌الارض مرحا، انک لن تخرق الارض و لن تبلغ الجبال طولا» با تکبر و قلدری روی زمین راه نرو! (زیرا) تو هر چقدر هم قوی باشی، زمین را که نمی‌توانی با قدم‌هایت بشکافی! هر چقدر هم بزرگ باشی، قدت به کوه‌ها که نمی‌رسد. (الاسراء- 37)
4- ارتباط با خدا
ارتباط با خدا در واقع جوهره اصلی رویکرد توحیدی به جهان هستی است که در پرتو آن جمیع ارتباطات و تعاملات انسان رنگ و بوی الهی پیدا می‌کند. ارتباط با خدا آثار فراوانی در حیات فردی و اجتماعی انسان دارد که در اینجا به برخی از اهم آنها اشاره می‌کنیم.
1- یاد کردن خدا و اجابت سریع در مسیر رشد و تعالی: وقتی که بندگانم درباره من از تو می‌پرسند، از قول من بگو: نزدیکم من، همیشه هم دعای دعاکننده را وقتی فقط از من بخواهند، سریع جواب می‌دهم. پس در مقابل آنان هم دعوتم را بپذیرند و مرا باور داشته باشند تا در مسیر رشد قرار بگیرند. (بقره- 186)
2- یاری (دین) خدا و یاری و تثبیت حرکت الهی: «ان تنصروا الله، ینصرکم و یثبت اقدامکم» (محمد- 7) اگر (دین) خدا را یاری کنید، خداوند هم شما را یاری خواهد کرد و گام‌هایتان را در مسیر الهی تثبیت خواهد کرد. متقابلاً اگر از خدا برگردید و دین خدا را یاری نکنید، خدا هم از شما برخواهد گشت. «ان عدتم عدنا» (اسراء- 8)
3- ایمان به خدا و تقوای الهی و برکات آسمان‌ها و زمین: اگر مردم شهرها ایمان بیاورند و مراقب رفتارشان باشند،‌درهای نعمت‌‌ها و برکات را از آسمان‌ و زمین به رویشان می‌گشاییم، ولی متاسفانه آیه‌ها و نشانه‌هایمان را دروغ می‌دانند ما هم به سزای کارهای زشتشان، گرفتار عذابشان می‌کنیم (اعراف- 96)
4- تقوای الهی شاخص گرامی‌تر بودن نزد خدا: باارزش‌ترین شما از نظر خدا باتقواترین شما است (حجرات- 13)، در حضور خدا مراقب اخلاص در کارهایتان باشید،‌ زیرا خدا آگاه است که چه می‌کنید. (حشر - 18) قطعا ابعاد و گستره ارتباطات چهارگانه انسان بیش از این موارد در آموزه‌های وحیانی مطرح شده است که ما فقط به چند نمونه از اهم آنها بسنده کردیم.