پیام این سفر چیست؟ (نگاه)
امینالاسلام تهرانی
وقتی کاردینالی در واتیکان به عنوان پاپ انتخاب میشود، نام مستعاری برای خود انتخاب میکند که بسیاری از این نامها نامِ قدیسینِ فرهنگ کاتولیک، به ویژه نام پاپهای گذشته، است؛ مثل پاپ «بندیکت شانزدهم» یا «ژان پل دوم». اما وقتی «خورخه ماریو برگولیو» کاردینال آرژانتینیالاصل در سال 2013 به عنوان پاپ برگزیده شد، نام پاپی از میان پاپها را انتخاب نکرد تا فلان دوم یا فلان پنجم و... باشد، بلکه نام «فرانسیس» را برای خود برگزید. همین انتخاب نام برای کسانی که با تاریخ مسیحیت آشنا بودند، جذاب بود، چرا که فرانسیس نام یک روحانی مسیحی بود که در جنگهای صلیبی با پای برهنه میان لشکرهای مسلمانان و مسیحیان در تردد بود تا بلکه از بسیاری از کشتارها جلوگیری کند. وقتی پاپ فرانسیس این نام را انتخاب کرد، به ویژه بعد از بندیکت شانزدهم که گرایشهای ضد اسلامی داشت، نویدبخش دورهای نو بود. اما سفر اخیر جناب پاپ میتواند تمام امیدها را بدل به یأس کند.
حالا فرانسیس به بحرین سفر کرده است. سفری که تعجبها و انتقادات را برانگیخت. پاپ فرانسیس، رهبر مسیحیان کاتولیک جهان عصر پنجشنبه سوم نوامبر (۱۲ آبان) در سفری چهار روزه وارد شهر منامه، پایتخت بحرین شد تا نخستین پاپ واتیکان لقب بگیرد که از این کشور عرب حاشیه خلیجفارس بازدید میکند. سفر پاپ فرانسیس به بحرین در پاسخ به دعوت حمد بنعیسی آلخلیفه، پادشاه این کشور و برای شرکت در مراسم اختتامیه «مجمع گفتوگوی بحرین: همزیستی انسانی شرق و غرب» انجام گرفته است. این سفر اما در حالی انجام میشود که انتقادها از نقض حقوق بشر در بحرین به حواشی اصلی این سفر تبدیل شده است.
پرسش از جناب فرانسیس این است: پادشاهی که همزیستی مسالمتآمیز با مردم خود ندارد، چگونه میتواند یکی از پیامآوران همزیستیِ شرق و غرب باشد؟ شما با این سفر آیا به یک رژیم استبدادیِ سرکوبگر که بر اکثریت شیعه بحرین به ظلم تسلط دارد مشروعیت نبخشیدید؟ این سفر در آستانه یک انتخاباتِ نمایشی برای مشروعیتبخشی به یک حکومت استبدادی، چه معنایی دارد؟
تعدادی از خانوادههای زندانیان محکوم به اعدام در بحرین پیش از این از رهبر کاتولیکهای جهان خواسته بودند که در سفرش به این کشور نسبت به نقض حقوق زندانیان سیاسی موضعگیری کند. چند تن از خانوادههای زندانیان محکوم به اعدام در نامهای سرگشاده که از سوی مرکز دفاع از حقوق بشر و دموکراسی بحرین، مستقر در لندن منتشر شده بود، نسبت به نقض حقوق بشر در این کشور هشدار داده بودند. آنها در این نامه به مجازاتهای سنگینی که اعضای خانوادهشان در طول حدود ۱۰ سال گذشته به آن محکوم شده بودند، اعتراض کرده و خطاب به رهبر مسیحیان کاتولیک جهان نوشته بودند: «اعضای خانواده ما به دلیل شرکت در اعتراضات مردمی در بحرین که همزمان با بهار عربی روی داده بود، بازداشت و به اعدام محکوم شدند. امید داریم تا در جریان سفر شما به بحرین بر لغو مجازات اعدام تاکید شود.» پرسش این است، آیا جناب پاپ این رفتار را محکوم خواهد کرد؟ یا سفرش حجابی دیگر بر ظلمهای آل خلیفه خواهد بود؟ پیام این سفر چه خواهد بود؟