به بهانه سریال انیمه «پادشاهی»
پویانمایی، زبانی جدید برای بیان اهداف یک ملت
فاطمه قاسمآبادی
نگاه استراتژیک و ایجاد حس افتخار به وطن و یکپارچگیاش، از جمله مسائلی است که در کارهای فرهنگی هر کشوری به آن توجه ویژه میشود و هر مملکتی، با توجه به توانایی بخش فرهنگیاش، این بحث را تا جایی که توانسته، در تولیداتش گنجانده است.
برای مثالهالیوود در فیلمها و سریالهایش، همیشه به سیاستهای وطنپرستانه وفادار بوده است. در انیمههای ژاپنی اما وضعیت متفاوت است. چند دستگی در این انیمهها به شدت به چشم میخورد و استعمار فرهنگی غرب، طی بیش از 70 سال، در شالوده تفکر بیشتر این انیمههای سینمایی و سریالی دیده میشود... البته هنرمندان ژاپنی آنچه را که در دستور کار دارند، موظفند پیاده کنند ولی در این میان، گاهی روح شرقی و افتخار به برخی ارزشهای شرقی، در بعضی ساختهها، غالب میشود و کارهای خاص و متفاوتی را بهوجود میآورند.
در میان کشورهای جنوب شرقی آسیا، یا همان «چشم بادامیها» که نژاد زرد پوستان را تشکیل میدهند، اتحاد خاصی وجود دارد. از این رو بیشتر خوانندگان کره جنوبی زبان دوم خود را چینی یا ژاپنی انتخاب میکنند و در ژاپن هم وضعیت به همین منوال است... محبوب بودن در کشوری مانند «چین» برای سایر کشورهای جنوب شرقی آسیا، معنا و مفهوم خاصی دارد و هنرمندان مشهور چینی، در شاخههای مختلف، اگر چند پله ثروتمندتر از هنرمندانهالیوودی نباشند، وضعیت مالی پایین تری هم ندارند و تنها فرقشان با هنرمندانهالیوودی، محبوبیت در بین کشورخودشان و کشورهای اطراف شان است...البته این اهمیت وقتی معنای واضح تری پیدا میکند که پای استقلال به میان میآید و چون کشور پهناور چین، بر عکس دیگر همسایگانش، هنوز زیر استعمار و تحقیر هیچ قدرتی نرفته است و با توجه به تولیدات، مساحت و جمعیتش، مثال اژدهای خفته روی کوهی از طلا را یادآور میشود، هم مورد حسادت و هم مورد تحسین همسایگانش است....
سریال «پادشاهی» یک انیمه ژاپنی است که با اقتباس از مانگایی به همین نام ساخته شده است. خالق این انیمه، «یوسوهیساهارا» است که از سال 2012 تا بهحال، پخشش ادامه داشته است.
انیمه پادشاهی زندگی پادشاه «چین شی هوانگ» ملقب به «ای سی» را روایت میکند و زندگی او را از کودکی و ابتدای حکومتش، تا متحد کردن چین، به صورت یک کشور یکپارچه و قدرتمند را به تصویر میکشد.
تا کنون چهار فصل از این انیمه پخش شده است و در آینده با توجه به جلو رفتن مانگای پر فروش پادشاهی، فصلهای جدید، از این انیمه پر طرفدار، ساخته و پخش خواهد شد.
کشوری که باید متحد شود
داستان انیمه «پادشاهی» در زمانی از تاریخ چین اتفاق میافتد که چین هنوز یکپارچه نشده بود و به هفت سرزمین جدا و دشمن با یکدیگر تقسیم شده بود. این سرزمینها برای بهدست گرفتن قدرت، در طول پانصد سال، با یکدیگر جنگیدند و خونهای زیادی در این جنگها ریخته شد....
در نهایت پادشاه چین شی هوانگ، کسی بود که علاوهبر متحد کردن چین، اصلاحات و طرحهای زیادی را در چین پیاده کرد که نامدارترینش تکمیل دیوار بزرگ چین بود که قبلا توسط حکومتهای محلی برای جوگیری از ورود قومهای بیابانگرد از شمال چین، پایه گذاری شده بود. همچنین او ساخت آرامگاهی بزرگ با ارتش سفالی و سامانه انبوه راههای ملی را در زمان حیاتش تکمیل کرد که البته همه این طرحها به بهای از دست رفتن جانهای بسیار زیادی به پایان رسید.
داستان انیمه پادشاهی، با روایت زندگی دو پسر یتیم به نامهای «شین» و «شو» در دوره جنگهای بین ایالات در چین باستان (سال ۲۲۱-۴۷۵ پیش از میلاد) شروع میشود.
این دو یتیم که به عنوان برده در یک روستای دور افتاده زندگی میکردند، آرزو داشتند به بزرگترین ژنرالهای دنیا تبدیل بشوند. از قضا یک روز کالسکهای اشرافی، از نزدیک روستایشان رد میشود و پیرمرد داخل کالسکه، تمرینهای شو و شین را میبیند و از شو میخواهد که با اون به قصر برود.
این یک فرصت خیلی نادر بود برای شو، چرا که در آن زمان در چین، بردهها حق ورود به ارتش را نداشتند. برای همین شو این پیشنهاد را قبول میکند و قول میدهد که به محض پیشرفت، برای بردن شین بازگردد....
اما بعد از مدتی شو، در حالی که زخمی و در حال مرگ بود به روستا برمیگردد و در درخواستی عجیب، از شین میخواهد تا از پادشاه «ای سی» محافظت کند و آنجا بود که شین میفهمد شو، در این مدت، نقش بدل پادشاه را در قصر بازی میکرده تا پادشاه بتواند از دام توطئه گران فرار کند و زنده بماند.....
این اتفاق ناگوار شروعی میشود برای شین، که با نجات پادشاه، به آرزوهای بزرگش نزدیک شود....
استراتژی در اولویت
در انیمه «پادشاهی»، سیاستهای پشت پرده، به خوبی به نمایش گذاشته میشود و مخاطبین از همان ابتدا میبینند که چند دستگی، در یک کشور، تا چه حد میتواند مخرب باشد و مملکت را به سمت نابودی بکشاند. از آنجایی که در زمان پادشاه چین شی هوانگ، چین به سمت یکپارچگی رفت و بعد از حدود 500 سال جنگ و خونریزی در نهایت اتحاد شکل گرفت، بیشتر صحنههای این انیمه را جنگ و استراتژی نخبگان و فرماندهان نظامی تشکیل میدهد و در طول داستان نشان میدهند که مهمتر از تعداد سپاهیان و امکانات، روشها و استراتژی چیدمان نیروها و در نهایت، انگیزه و روحیه سپاه تعیینکننده نتیجه جنگ است.
در انیمه پادشاهی، مخاطبین میبینند که رویای قلمرو متحد و لزوم حفظ این اتحاد، به قدری مهم است که تمام تلاش و توان شخصیتهای داستان را به خود اختصاص میدهد و داشتن مملکتی واحد، که تحت یک نظام حکومتی اداره میشود، آرزویی است که بدون استثنا همه شخصیتها به آن احترام میگذارند، هر چند که بعضی آن را محال بدانند.
فتنهها و خیانتکاران همیشه هستند
در انیمه پادشاهی، نشان داده میشود که دسیسههای داخلی، از جانب به ظاهر هم وطنان، خیلی بیشتر از دشمنان خارجی، به کشور ضربه میزند.
تقریبا از فصل دوم به بعد، دشمنی داخلی به نام «ریوفوئی» پا به داستان میگذارد که تاجری بسیار حیله گر و ثروتمند است. ریوفوئی به نوعی نماینده تفکر لیبرال سرمایهداری است که با دسیسه و آرام آرام، خود را به بدنه پادشاهی نزدیک کرده است و قدم به قدم، قدرت خود را در طول زمان زیاد کرده است. او معتقد است، قدرت باید در دست ثروتمندان و اشراف باشد و حکومت به وسیله سرمایه و ثروت، میتواند، قدرت صاحبمنصبان را تضمین کند....
ریوفوئی و طرفدارانش، خودشان را پیشگامان اصلاح امور میدانند و قصد دارند بعد از نابودی پادشاه
«ای سی» خودشان قدرت را به دست بگیرند و در این راه، ابایی از نابودی مملکت و از دست دادن قسمتهایی از سرزمین شان ندارند....
نکته جالب توجه در مورد این شخصیت خاص، در این مطلب است که حتی در فصل چهارم و با وجود شکست فتنه هولناکی که مسببش ریوفوئی و همدستانش هستند هم پادشاه جوان، نمیتواند بلافاصله این فرد دسیسهگر و اطرافیانش را تنبیه کند و به سزای اعمال شان برساند، چرا که ریشههای قدرت و فساد آنها بسیار عمیق است و پادشاهای سی، باید با سیاست و پله پله، شر این مخالفان را کم کند تا به تمامیت ارضی مملکتش آسیبی نرسد و دیگر همسایگان، از وضعیت آشفته مملکت شان، به نفع خودشان و حمله به آنها، استفاده نکنند...
داستان دسیسهها و فتنههای داخلی انیمه پادشاهی، برای مخاطبین شرقی، داستان آشنایی است، مخصوصا که تفکر مسموم سرمایه سالاری، مدت زمان زیادی است که روی زندگی مردم جهان چنگ انداخته است و نمایندگان این تفکر، به هیچ وجه از مقاصد پلید خود دست نمیکشند مگر به وسیله قطع دستهایشان، که آن هم پروژهای طولانی است که برنامهریزی دقیق و آگاهی و اراده جمعی را میطلبد.
نیاز به نگاه استراتژیک در پویانماییها
انیمه پادشاهی، در فصل اول گرافیک جالبی نداشت و استفاده از تکنیک سه بعدی، باعث شده بود که مخاطبین اصلا از گرافیک این انیمه راضی نباشند و اگر به خاطر داستان جذاب و روند قدرتمند روایتش نبود، مخاطبین این انیمه را دنبال نمیکردند...البته از فصل دوم و فصلهای بعد، در انیمه پادشاهی، دیگر خبری از حالت سه بعدی نبود و همین باعث شد طرفداران با رغبت بیشتری، پای داستان بنشینند.
با توجه به جذابیت پویانماییها برای مخاطبین، در سنین مختلف، میتوان گفت، حالا که پروژههای موفق داخلی در این زمینه، حدود هفت الی هشت سالی میشود که با نگاه به مسائل اعتقادی، قرآنی و حتی اجتماعی فرهنگی، در حال داستان پردازی هستند، نگاه استراتژیک و اهمیت ورود آن به دنیای پویانمایی باید بررسی شود چرا که این مسائل مهم میتواند در قالب داستانهای قابل لمس، وارد دنیای پویانمایی شوند و با این کار، علاوهبر آشنا کردن مخاطبین نوجوان داخلی با چنین مسائلی، ما میتوانیم نگاه خودمان را به عنوان نماینده دنیایی که در آن شیعیان، نه مثل سرمایه سالاران و کافران، که مانند نگاه پیامبر و ائمهشان، فکر و عمل میکنند را به دنیا مخابره کنیم.