اسلام‌خــواهی میعادگـــاه بشر مدرن-بخش پایانی
فردا از آنِ آزاد‌اندیشان اسلامی است
حسن رضایی
اسلام‌خواهی در قرن اخیر و نماد بارز آن یعنی رستاخیز عظیم اربعین حسینی هر سال باشکوه‌تر از پیش، خود را در معرض نمایش جهانیان قرار می‌هد. مهم‌ترین جریان رسانه‌ای حاکم بر جهان اما هر سال اخبار کمتری درباره این رویداد شگفت‌انگیز به مخاطبان خود ارائه می‌کند و تمام تلاش خود را در جهت بایکوت این پدیده شگفت‌انگیز به کار می‌برد.
دنیای غرب، گویی ناامید از تجاوز و محاصره نظامی دنیای اسلام طی چند دهه اخیر، به محاصره رسانه‌ای ساکنان خود برای نرسیدن پیام اسلام به آنها روی آورده است. وضع قوانین سختگیرانه برای زیست مسلمانان در کشورهای غربی، وجهی دیگر از همین تلاش‌ها برای مقابله با رسوخ فرهنگ اسلام در جامعه غربی بوده است. انگار که آتش زدن قرآن و توهین به مقدسات مسلمانان در کنار هجمه مداوم رسانه‌ای به جوامع اسلامی، کار سیاستمداران غربی را راه نینداخته است! وضع قوانین منع استفاده از حجاب اسلامی برای حضور در مراکز اجتماعی کشورهای غربی، مصداقی روشن از همین تزویر غرب در زمینه شعار آزادی و همزمان، سردرگمی غرب برای مقابله با رسوخ فرهنگ اسلام به دنیای غرب است.
قدرت رسانه‌ای و فرهنگی اسلام ناب
پیام و قدرت رسانه‌ای و فرهنگی گرایش به اسلام اما آن‌قدر قدرتمند هست که دشمن اساسا ترجیح می‌دهد تا با آن رو‌به‌رو نشده و به بایکوت رسانه‌ای کامل آن بپردازد. ریشه هراس تمدن غرب از پدیده اسلام‌خواهی اما چیست؟
آیت‌الله سیدمهدی میرباقری استاد حوزه و دانشگاه در همین زمینه می‌گوید:«اربعین نقطه مقابل و ضد بسط و توسعه غربی است و لذا غرب و تمام شبکه غربگرایان در دنیای اسلام با این زیارت مخالف هستند. جبهه نفاق در دنیای اسلام که خود را خادم‌الحرمین می‌داند هم با این حرکت مخالف است و آن را رقیب خود می‌داند. لذا برای مختل کردن این جریان برنامه‌ریزی وجود دارد و برای اختلال ایجاد اختلاف قومی و مذهبی و... را در دستور کار دارند. ما هم باید در مقابل تلاش کنیم اربعین را محور همگرایی کل موحدین جهان قرار دهیم چون این ظرفیت در اربعین وجود دارد. باید همه موحدین جهان را به شرکت در اربعین دعوت کنیم. همه مذاهب اسلامی و همه ادیان را باید به اربعین دعوت کرد.»
این نظریه‌پرداز حوزه علوم انسانی با اشاره به اینکه رنسانس در غرب توانست مظهری چون فرهنگ نقاشی آنها را منقلب کند، می‌افزاید:«رویدادی چون آیین اربعین ما هم می‌تواند یک فرهنگ جدید در جهان ایجاد کند. به همین دلیل سعی می‌شود آن را بایکوت خبری و بعد هم علیه‌اش توطئه کنند؛ تا وحدت ایجاد شده توسط آن را بی‌اثر کنند. در این زیارت تجلی خاصی از ضیافت امام و عصر ظهور محقق شده است که این را در محبین امام(ع) مشاهده می‌کنید. این تجلی گوشه‌ای از خلق امام حسین(ع) است که در مهمانداران اربعین مشاهده می‌کنید. تجلی گوشه‌ای از عصر ظهور است. در عصر ظهور همه روابط مؤمنین تجلی حالات امام(ع) است. ضیافت امام این‌گونه است که:«وَ يُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى حُبِّهِ مِسْكيناً وَ يَتيماً وَ أَسيراً» (انسان/8)و در اربعین گوشه‌ای از این حالت را می‌توانید مشاهده کنید.»
بر این اساس، زیارت اربعین را نمی‌توان یک زیارت معمولی در کنار دیگر زیارات دانست؛ بلکه می‌توان از آن با عنوان پیشران عصر ظهور یاد کرد. زیارتی که مناسبات و روابط جاری در بستر آن، نوید تولد دنیایی جدید بر محوریت محبت و اطاعت امام(ع) را می‌دهد و هم اکنون توجه جمعیت قابل توجهی از غیرشیعه را نیز به خود جلب کرده است؛ افرادی با مذاهب و دین‌های مختلف که در این کنگره عظیم حسینی شرکت می‌کنند، موکب‌داری می‌کنند و تنفس در این فضا را دوست می‌دارند. قرار گرفتن در چنین فضایی و پیوند خوردن مردم دنیا با چنین فرهنگی، نه تنها می‌تواند تبلیغات سنگین رسانه‌ای علیه دین اسلام را در نظر مردم جهان خنثی کند، بلکه مشوق پیوستن انسان‌ها به این فرهنگ بی‌نظیر و دین پرعاطفه و الهی خواهد بود. مسئله‌ای که دقیقا در نقطه مقابل اهداف و راهبردهای مستکبرین عالم و سیاستمداران دنیای غرب قرار گرفته است.
اربعین، موتور مولد سرمایه اجتماعی ظهور
حجت‌الاسلام مصطفی اسحاقیان، کارشناس مسائل فرهنگی در همین زمینه به گزارشگر کیهان می‌گوید:« برای ریشه‌یابی مقابله ناجوانمردانه دنیای غرب با جریان اربعین، باید به رسالت و شأن حضرت سیدالشهدا(ع) در جریان حیات اجتماعی انسان در طول تاریخ توجه کنیم. با دقت در فرازهای زیارت اربعین، هدف و آرمان قیام حضرت سیدالشهدا(ع) برای ما مشخص می‌شود؛ ایشان جان و آبرویش را هزینه کرد تا دیگران هدایت شوند و از حیرت گمراهی خارج شوند «وَبَذَلَ مُهْجَتَهُ فيكَ لِيَسْتَنْقِذَ عِبادَكَ مِنَ الْجَهالَهًِْ وَ حَیْرَهِ الضَّلالَهًِْ». فراز مهم دیگری در زیارت اربعین، به مهم‌ترین هدف زیارت و در واقع، وظیفه اصلی زائر اشاره دارد، «أَمْرِی لِأَمْرِکُمْ مُتَّبِعٌ وَ نُصْرَتِی لَکُمْ مُعَدَّهًٌْ». بر این اساس، جریان اربعین قرار است انسان امروزی را در فضای ابهام‌آلود کنونی دنیا هدایت کند و تمام انرژی افراد بشر را در مسیر نصرت امام(ع) جهت‌دهی نماید.»
این چهره حوزوی فعال در دانشگاه‌های کشور در ادامه با بیان اینکه اربعین ویژگی‌هایی دارد که باعث شده تا دشمن نسبت به آن حساس باشد و برای مقابله با آن برنامه داشته باشد، می‌افزاید:« هزاران پژوهشگر را مامور کرده‌اند تا این پدیده را بررسی کنند و هرساله این کار را انجام می‌دهند تا بلکه بتوانند برنامه بدیل آن را تعریف کنند.»
وی در تشریح دلایل این دشمنی با اربعین، می‌گوید: «به لحاظ جامعه‌شناسی، مهم‌ترین اهرم موفقیت هر نظام سیاسی، فرهنگ و تمدن، داشتن سرمایه اجتماعی و حفظ آن است. اتفاقی که اربعین رقم می‌زند، پیوند دادن این سرمایه‌های اجتماعی از ملیت‌های مختلف حول یک محور واحد با عنوان تشیع است که ایجاد قدرتی فوق‌العاده را در پی دارد. قدرتی که می‌تواند در تغییر معادلات جهانی به صورتی مشخص نقش داشته باشد. نخستین اثر شکل‌گیری چنین فضایی، وحدت ملت‌هاست. فضایی که افراد مختلف از ملیت، زبان، فرهنگ بومی، قومیت و حتی شئون شخصی خود عبور می‌کنند تا خود را به دریای اربعین متصل کنند. لذا مثلا می‌بینیم در شرایطی که در بین قبیله‌های عراقی، اینکه رئیس عشیره خدمت کند، چای بریزد یا چنین کارهایی انجام دهد، بسیار زشت محسوب می‌شود، در اربعین از تمام این شئون خود عبور می‌کنند و در خدمت کسانی هستند که بعضا سال‌ها با آنها جنگیده‌اند. یعنی فردی ممکن است اعضای خانواده خود را در جنگ با ایران از دست داده باشد، ولی با تمام وجود در خدمت زائران ایرانی است.»
پیوند فرهنگ ایثار و وحدت مسلمانان
وحدت حول محور اسلام ناب محمدی(ص) همان چیزی است که بشریت بدان نیاز دارد و اربعین این خاصیت را دارد که فضای چنین وحدتی را در شکوهمندترین شکل آن ایجاد می‌کند. وحدتی که بدون وجود محوری چون امام معصوم(ع) در مرکزیت آن، با هزینه‌کرد میلیاردها دلار نیز قابلیت تحقق ندارد. بر این اساس، می‌توان گفت که دشمن در دشمنی با اربعین، هوشمندی به خرج داده و می‌داند دارد با چه پدیده عظیمی می‌جنگد. پدیده‌ای که قابلیت به لرزه در آوردن شالوده‌های کاخ ستم مستکبران عالم را به صورت آشکاری در خود دارد. مسئله مهم دیگری که باید بدان توجه کرد، پیوند خوردن پدیده اربعین با بخشی از فرهنگ اسلامی ماست که می‌توان آن را بزرگ‌ترین خطر برای دشمن تلقی نمود.
حجت‌الاسلام اسحاقیان در توضیح این مسئله با اشاره به اینکه شهادت طلبی، نقطه اوج و قله فرهنگ ایثار در سبک زندگی اسلامی است، می‌افزاید: «فرهنگ ایثار محور تمام اتفاقاتی است که در اربعین رخ می‌دهد و به نوعی، تمام این کنگره عظیم، تحت‌الشعاع این مسئله قرار دارد. همین امسال فردی داشته‌ایم که خانه‌اش را فروخته و خرج موکب کرده است. بالاترین و بهترین تمرین برای ساخته شدن نفوس و رسیدن به ارزش‌های اخلاقی نیز ایثار است.»
این کارشناس حوزه فرهنگ با بیان اینکه در همین مسیر شهادت طلبی به عنوان بالاترین نقطه ایثار رخ می‌دهد، می‌افزاید:«به خوبی می‌بینیم دشمن چقدر با این مسئله مخالف است و به شدت فرهنگ شهادت را تخریب می‌کند. چرا؟ چون این فرهنگ است که برنامه‌های آنها برای سلطه بر جهان را بر هم می‌زند. پدیده اربعین نیز چون بر مبنای ایثار شکل پیدا کرده، اثر عجیبی دارد و خدا در آن دیده می‌شود و این فضا بر روی دل‌ها اثر می‌گذارد. حرکتی که بر محور ایثار به شکل‌دهی سرمایه اجتماعی می‌پردازد می‌تواند بیشترین اثرگذاری را در عالم رقم بزند. لذا دشمن خیلی از جانب اربعین احساس نگرانی دارد و تمام سعی دشمن این است که ویژگی‌های اربعین مثل وحدت و ایثار را از آن بگیرد. چون سرمایه اجتماعی که در اربعین ساخته می‌شود، رها نیست، هدفدار است و نقطه ثقل مرکزی آن حضرت اباعبدالله الحسین(ع) است و دشمن از این مسئله واهمه دارد.»
دشمنان اسلام در باتلاق خودساخته
با این همه، شواهد میدانی در عرصه سیاست و اقتصاد جهانی همگی حکایت از خاموش شدن تدریجی چراغ‌های باطلی دارد که سعی در خاموش کردن نور اربعین حسینی دارند.
دنیای غرب امروز در ضعیف‌ترین وضعیت خود طی دهه‌های اخیر قرار دارد و واگرایی در بین رهبران کشورهای اروپایی به شدیدترین حالت خود طی سال‌های اخیر رسیده است. حمله اخیر رئیس‌جریان پیروز انتخابات ایتالیا به امانوئل مکرون و انتقاد از تداوم استعمار فرانسه در قاره آفریقا، خبر خوبی برای آینده اروپای واحد نیست. اختلاف کشورهای اروپایی بر سر تحریم روسیه به دلیل جنگ اوکراین نیز در سطح کنونی باقی نخواهد ماند و با تشدید بحران سوخت در زمستان پیش رو، تشدید خواهد شد. این در حالی است که مکرون پیش از این و در سال 98، شرایط اوکراین را نشانه ضعف غرب برشمرده و تاکید کرده بود که تحریم‌های غرب علیه روسیه فایده‌ای نداشته‌اند. وی در تاریخ مذکور گفته بود که نه ضدروسی است نه طرفدار روسیه، بلکه طرفدار اروپاست و از همین رو به دنبال گفت‌وگوهای راهبردی با مسکو است!
حالا اما در حالی که روسیه رسما بخش‌هایی از اوکراین- و در واقع بخش‌هایی از اروپا- را جدا کرده به سرزمین خود ملحق کرده است، اروپایی‌ها تحت فشار آمریکا همچنان با تحریم روسیه، به پای خود شلیک می‌کنند. گویی مکرون سال 98 به درستی گفته بود ما در حال تبدیل شدن به قاره‌ای هستیم که به آینده خود باور ندارد! وضعیت آمریکا نیز تعریفی بهتر از اروپا ندارد و با اینکه با خرابکاری در خط لوله نورد استریم، رسما در حال زورگویی به کشورهای اروپایی برای خرید گاز از آمریکاست، موقعیت سابق خود در نظام جهانی را تدریجا از دست می‌دهد.
همه اینها نشان می‌دهد تلاش‌های غرب برای تسلط فرهنگی و سیاسی- نظامی بر نقاط مختلف جهان، شبیه به دست و پا زدن فرد مغروری است که نمی‌خواهد واقعیت فرو رفتن تدریجی در باتلاق زیر پایش را باور کند. بر این اساس، سخن اربعین و راه سیدالشهدا(ع) که با وجود بدترین دشمنی‌ها در سخت‌ترین شرایط تمام دوره‌های تاریخی، همچنان بر صدر نشسته است، اکنون مراحل پایانی تکامل تاریخی فراگیری جهانی خود را پشت سر می‌گذارد.