[دشمنان] می‌خواستند جمهوری اسلامی را براندازی کنند، می‌خواستند سرنوشت ایران را تغییر بدهند؛ هدف این بود. می‌خواستند سرنوشتی را که به وسیله انقلاب ترسیم می‌شد، تغییر بدهند و سرنوشت ایران را عوض کنند؛ هدف این بود. می‌خواستند صدای ملّت ایران را در گلو خفه کنند. ملّت ایران یک پیام جدیدی داشت، یک حرف نویی به دنیا عرضه کرد... خواستند این پیام که پیامِ مقاومت است، پیامِ ایستادگی است، پیامِ عدم تسلیم در مقابل زورگویی است، پیامِ مقابله با ظلم است، پیامِ مقابله با تبعیضِ بین‌المللی است نرسد؛ خواستند این پیام را خفه کنند؛ هدف این بود. خب این ملّت توانسته بود به یک رژیم فاسدِ وابسته پایان بدهد؛ علاوه‌بر این توانسته بود یک قدرت بزرگی مثل آمریکا را تحقیر کند. می‌خواستند کاری بکنند که ملّت‌های دیگر عبرت بگیرند؛ بفهمند که اگر کسی علیه آمریکا قیام کرد و کارهایی از این قبیل کرد، مثل ملّت ایران که سرکوب شد، سرکوب خواهد شد؛ ملّت‌های دیگر [این را] بفهمند و باب مقاومت بسته بشود؛ هدف نهایی و اساسی این بود. (رهبر معظم انقلاب – 1401/6/30)

نیروهای مسلح عراق در تاریخ 31 شهریور ماه سال 1359، مرزهای ایران اسلامی را از طریق هوا، دریا و زمین هدف قرار دادند و ظرف مدت کوتاهی، به قصد نابودی نظام اسلامی 20 هزار کیلومتر مربع از خاک ایران را به اشغال خود درآوردند.

هر چند صدام پس از گذشت هشت سال جنگ بی‌امان علیه ملت و دولت ایران نتوانست به هیچ یک از اهداف از پیش تعیین شدۀ خود برسد، اما افزون بر ویرانی کشورش و مقروض و ورشکسته کردن اقتصاد آن، بخشی از تأسیسات اقتصادی و زیربنایی ایران را نیز از بین برد و ضمن ویران کردن ده‌ها شهر و هزاران روستای کشورمان، هزاران نفر زن، مرد و کودک را به شهادت رسانید.

دوگانه مقاومت و تسلیم

با این حال، طی این دوران، سلحشوران و رزمندگان اسلام بزرگ‌ترین حماسه‌ها، رشادت‌ها، جانبازی‌ها و ایثارگری‌ها را آفریدند؛ رزمندگانی که یاد و خاطرۀ آنها به سادگی از اذهان مردم و همرزمان آنها زدوده نخواهد شد.

دوگانه مقاومت و تسلیم از ابتدای انقلاب از سوی جریان‌های معارض دنبال می‌شد و در دوران دفاع مقدس به اوج خود رسید. اما به تعبیر رهبر معظم انقلاب؛ دفاع مقدّس یک اصل را برای ملّت ایران ثابت کرد که صیانت از کشور و بازدارندگی کشور از دست‌اندازی دشمن با مقاومت به دست می‌آید نه با تسلیم.

محمد سرابی، فعال فرهنگی در این باره به گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: «تجربه دفاع مقدس و تجربه‌های پس از آن همانند مقاومت در برابر تحریم‌های اقتصادی، مقاومت در برابر فتنه‌های سیاسی – امنیتی و... نشان می‌دهد جنس دشمنیِ دشمنان انقلاب اسلامی به گونه‌ای ‌است که فقط نسخه مقاومت و ایستادگی در برابر آنها جواب می‌دهد.»

او ادامه می‌دهد: «متاسفانه هنوز عده کمی هستند که علی‌رغم دیدن همه این تجربه‌ها به دنبال حل مسائل از طریق مذاکره و خواهش و تمنّا از دشمن هستند. این در حالی‌است که هرجا به وعده‌های خدا خوشبین بودیم به وظیفه عمل کردیم گشایش ایجاد شده است.»

این فعال فرهنگی می‌افزاید: «بنابراین همه ما در عرصه‌های مختلف باید از این اصل استفاده کنیم و غافل نباشیم. احساس مقاومت در مردم باعث تقویت اعتماد به نفس عمومی شده و در نقطه مقابل هم هرجا دشمن از ما مقاومت دیده با احترام بیشتری رفتار کرده است. امروز نسخه مقاومت در منطقه غرب آسیا، طرح خاورمیانه جدید که در سال ۲۰۰۶ توسط کاندولیزا رایس (وزیرخارجه وقت آمریکا) مطرح شد را به شکست کشانده است. 

بر اساس این طرح، ناآرامی، بی‌نظمی، اختلاف و خشونت در منطقه‌ غرب آسیا ـ از  لبنان، فلسطین و سوریه تا عراق، خلیج‌فارس، ایران و مرزهای ناتو در افغانستان و تا شمال آفریقا ـ گسترش می‌یافت و این فرصت به رژیم صهیونیستی، آمریکا و انگلیس ‌داده ‌می‌شد تا بتوانند نقشه‌ خاورمیانه را براساس نیازها و اهداف خود ترسیم کنند.»

مهم‌ترین دلیل شکست دشمن

سردار عبدالله ملکی، مدیرکل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس مازندران نیز در سخنانی پیرامون این موضوع با بیان اینکه دشمن در دوران دفاع مقدس، یک جنگ تمام‌عیار بین‌المللی را در مقیاس کوچک علیه ما تحمیل کرد، اظهار می‌دارد: 

«این در حالی بود که تنها ۱۹ ماه از شکل‌گیری انقلاب اسلامی گذشته بود. دشمن در تجزیه و تحلیل به اعتقادات و باورهای مذهبی مردم توجه نمی‌کند. ما به عاشورا و ولی فقیه و قرآن مجید معرفت و اعتقاد داریم و عدم توجه به قدرت ولایت فقیه سبب شکست دشمن شده است.»

او می‌افزاید: «همچنین دشمن در جنگ تحمیلی به قدرت مردم بصیر و ولایتمدار توجه نکرده بود و طی ۴۳ سال همچنان هجمه‌ها ادامه دارد. درحالی که ما وصل به عاشورا و قرآن هستیم و این سبب ایستادگی ما شده است.»

سردار ملکی، ایستادگی، مقاومت و استقامت را از جمله درس‌های دفاع مقدس بیان کرده و می‌گوید: «در دوران دفاع مقدس بیش از ۱۸۰ هزار نفر از جوانان و نوجوانان کشور برای دفاع از کشور و میهن شهید شدند و با کومله و منافقان جنگیدیم. در دوران دفاع مقدس از خاک میهن حراست کردیم. 

بیش از ۵۶۴ نفر از زنان کشور شهید شدند و برای دفاع از انقلاب، دین، نظام، ولایت فقیه و وطن شهید دادیم.» او با اشاره به وقایع روزهای اخیر تصریح می‌کند: «ما با قدرت به راه شهیدان ادامه خواهیم داد و پای عهد خود با انقلاب ایستاده‌ایم. ارزش‌های دفاع مقدس باید به درستی معرفی شود، حفظ این دستاوردها امری لازم و ضروری است.»

شهادت هنر مردان خداست

سرانجام همه انسان‌ها کوچ از این دنیاست و این مسئله قابل تغییر و تبدیل نیست اما به قول شهید آوینی؛ بعد از مرگ نیز انسان در عالم اعمال خویش زندگی می‌کند. 

زندگی زیباست اما شهادت از آن زیبا‌تر است، سلامت تن زیباست اما پرنده عشق تن را قفسی می‌بیند که در  باغ نهاده باشند.

هنرمند رویی به عالم غیب دارد و رویی به عالم شهادت. با آن روی خورشیدی منیر است و با این روی قمری مستنیر در شب ظلمانی کرۀ ارض‌، اما کدام هنرمند؟ هل یستوی الأعمی و البصیر.

هنرمند از آسمانیان می‌گیرد و بر زمینیان می‌بخشد. پس سینه‌اش باید قابلیت نزول ملائکه‌ای را داشته باشد که واسطۀ الهام هستند. سینه تنگ کوردلان کجا و آسمان بی‌کران کجا.

 آنچه هنرمند می‌پردازد نقشی است که از غیب در آینۀ جان او اشراق یافته است و اگر هنرمند از شواغل و تعلقات دنیایی إعراض نکند و اهل جذبه عشق نباشد آن‌جانب را نخواهد یافت.

هنرمند در میان سایر انسان‌ها همچون بلبل است و در میان پرندگان و وجه امتیاز او نیز در «شیدایی» است و بیان «خویش». مرادم از شیدایی، شیدایی حق است؛ اما همچنان که در نزد غالب انسان‌ها القائات نفس از دعوات شیطان تشخیص‌پذیر نیست، چه بسا که "شیفتگی شیطان" با شیدایی حق مشبه شود و غالبأ چنین است.

شاید اولین اصل برای نیل به حیات طیبه و زندگی جاودانه مقاومت در برابر شیاطین باشد. 

امروز بزرگ‌ترین شیطانی که انحراف همه آحاد بشر را طلب می‌کند، حکومت‌های طاغوتی هستند که استکبار جهانی را تشکیل داده‌اند.

 اما رزمندگان و شهدایی که از جان خود گذشتند در برابر طواغیت عالم پایداری نشان دادند و نگذاشتند نهال انقلاب اسلامی آسیب ببیند.

سید امیرحسین قاضی‌زاده‌ هاشمی، رئیس‌ بنیاد شهید و امور ایثارگران می‌گوید: «شهدا روحیه آزادگی، سبک زندگی بی‌نظیر و مفهوم متعالی از زندگی را به مردم هدیه دادند. شهید بالاترین مقام را دارد، زیرا توانسته است برای خودش جایگاه بی‌نظیری بسازد. رهبر انقلاب می‌فرمایند که هرکس یاد شهید و شهیدان را زنده نگه دارد فضیلت و اجر این کار از شهادت کمتر نیست و برای رسیدن به این چنین جایگاهی باید تلاش کرد.»

معاون رئیس‌جمهور اظهار می‌دارد: «بحث‌هایی جاری شده و یک تقابل شکل گرفته است که دو نگاه متفاوت به آزادی است. یک نگاه آزادی مادی، لیبرالی و مبتنی بر لذت و غرایض خاص بشری است و اگر با حکومت اسلامی و چهره‌های ممتاز انقلاب و با اسلام مخالفت می‌کنند به خاطر تعریف آنها از آزادی است. یک تعریف از آزادی را شهدا دارند، شهدا قله آزادی هستند، زیرا از خود، غرایض، خانواده و زندگی مادی و هر چیزی که به ظاهر برای ما لذتی ایجاد می‌کند گذشتند تا به شهادت برسند.»

او می‌افزاید: «افرادی نمی‌توانند به خاطر خانواده و شغل خود پا در مسیر شهادت بگذارند و این یک آزادی لیبرالی و مبتنی بر هوا و هوس مادی است. اینکه من هر کاری دلم بخواهد انجام دهم و به دیگران چه ربطی دارد. آزادی با توجه به نگاه شهدا، مسئولیت آور است و نگاه دیگر به آزادی مسئولیت‌گریز است. در نگاه اول شهدا به تاریخ و دیگران فکر می‌کنند که مبتنی بر ایثار و فداکاری برای دیگران است و نگاه دوم فرد به فکر خودش است و مادی فکر می‌کند و می‌گوید همه عالم فدای من و خواسته دل من شود.»

فشار برای مذاکره

سردار غلامرضا سلیمانی، رئیس‌سازمان بسیج مستضعفین هم درباره اظهار می‌دارد: «بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ملت عزیز ایران به دنبال پیشرفت و آبادانی و برطرف کردن خلاء‌ها و مشکلات باقیمانده از دوران ستم‌شاهی بودند و این ملت بزرگ هیچ‌گاه در فکر جنگ نبود.»

سردار سلیمانی ادامه می‌دهد: «انقلاب اسلامی و استقرار نظام مقدس جمهوری اسلامی در یک سرزمین حساس و در یک موقعیت راهبردی در بین کشور‌های اسلامی باعث شده بود تا بنیان‌های نظام سلطه دچار یک زلزله سهمگین شود. نظام سلطه تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی از کشور ما به‌عنوان مدافع منافع خود استفاده می‌کرد.  نظام سلطه کشور ما را در یک موقعیتی قرار داده بود که با غارت منابع و تسلط بر نظام سیاسی مستقر در دوره پهلوی اول و دوم توانسته بود از ایران به‌عنوان یکی از قطعات نقشه سیاسی خود برای تسلط بر جهان استفاده کند.»

رئیس‌سازمان بسیج مستضعفین با بیان اینکه نظام سلطه با نگاه غارت منابع به کشور و ملت ما نگاه می‌کند، می‌افزاید: «این مسیر با پیروزی انقلاب اسلامی دچار تکان‌های شدید برای سلطه آمریکا و کشور‌های غربی شده بود؛ به گونه‌ای که در ابتدا آنها تصور می‌کردند با کودتا و دخالت نظامی، انقلاب اسلامی متوقف می‌شود و چون نتوانستند به اهداف شوم خود برسند یک جنگ بزرگ را علیه ملت ایران آغاز کردند.»

 او با اشاره به محاسبات تجاوز صدام به میهن اسلامی، می‌گوید: «همه‌چیز برای اینکه جمهوری اسلامی پای میز مذاکره بیاید و تسلیم شود آماده بود، چون یک نظام نوپا بود و ارتش نیز که قبل از پیروزی انقلاب به عنوان ساختار دفاعی کشور طراحی‌شده بود، ۶۰ هزار مستشار آمریکایی داشت و در آن زمان سپاه پاسداران نیز به این مفهوم به‌وجود نیامده بود.»

سردار سلیمانی با اشاره به بیانات امام خمینی(ره) در‌باره مقاومت و جواب کوبنده مردم به صدام، می‌گوید: «در چنین مواقعی فرمانده کل قوای هر کشوری حالت فوق‌العاده اعلام می‌کند؛ اما امام خمینی(ره) از صفحه تلویزیون با مردم سخن گفت و فرمود ملت ایران چنان سیلی بر صدام خواهند زد که دیگر نتواند از جای خود بلند شود.»