یک پرسش از جنگ اوکراین(نگاه)
امینالاسلام تهرانی
هدف از نوشتن این جستار پاسخ به سؤالی نیست، بلکه مطرح کردن سؤالی است که با آغاز این جنگ مطرح شد و همچنان بیجواب ماند. مگر اوکراین تمام این هزینهها را برای نزدیک شدن به آمریکا و تصمیم عضویت در ناتو نمیپردازد؟ پس ناتو کجاست؟ آمریکا چرا وارد این جنگ نشد؟ مگر اوکراین آن متحدی نیست که تمام این هزینهها را برای چرخش به سمت ناتو متحمل میشود؟ پس چرا باید تنهایی بار این فاجعه را به دوش بکشد؟ چرا رئیسجمهور این کشور میگوید متحدانش تنها تماشاگر جنگ هستند.
ممکن است در پاسخ گفته شود، اوکراین در همسایگی آمریکا نیست و در این کشور واقع نشده است. همچنین میزبان پایگاه نظامی آمریکا هم نیست و یا اینکه گفته شود چون این کشور ذخایر استراتژیک نفتی ندارد و شریک تجاری بزرگی نیست! یا اینکه اوکراین هنوز عضو ناتو نیست بلکه در راه پیوستن به ناتو است و آمریکا یا ناتو نسبت به آن مسئولیتی ندارد (لابد مهم هم نیست برای عضویت در ناتو است که این هزینه را میپردازد!)
در پاسخ به تمام اینها گفته میشود که تمام مسائل پیشگفته باعث نشده است که رؤسای جمهور پیشین آمریکا در مناطق مختلفی در جهان دخالت نکنند. از باب مشت نمونه خروار آنکه در سال ۱۹۹۵ «بیل کلینتون» دموکرات در جنگی که پس از فروپاشی یوگسلاوی به وقوع پیوست، مداخله نظامی کرد و یا در سال ۲۰۱۱ «باراک اوباما»، رئیسجمهور دموکرات دیگر همین کار را در جنگ داخلی لیبی انجام داد، و هر دوی اينها عمدتاً با استدلال مداخله بشردوستانه و حقوق بشری بودند! در سال ۱۹۹۰ «جورج بوشِ پدرِ» جمهوریخواه ائتلاف به اصطلاح بینالمللی خود را برای بیرون راندن عراق از کویت به عنوان دفاع از حاکمیت قانون در برابر حاکمیت جنگل توجیه کرد. مسئله اوکراین که از همه اینها مهمتر مینماید! همین «جو بایدن» از دخالت نظامی آمریکا در دهه ۱۹۹۰ در بالکان حمایت کرد و یا به حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ رأی مثبت داد و...
جالب توجهتر اینکه مقامات ارشد امنیت ملی جو بایدن نیز هنگام توصیف از این زبان استفاده کردند که تهدید روسیه علیه اصول بینالمللی صلح و امنیت است و در واقع از زبان مشابهی با موارد پیشین داشتند، اما آنها پاسخ را جنگ اقتصادی از طریق تحریمهای به اصطلاح فلجکننده میدانند، نه عملیات نظامی!
پاسخ این پرسش هر چه که باشد (که رسیدن به آن مجال دیگری میطلبد) باید توجه کرد که برای آمریکا «متحد» معنا ندارد، آمریکا در شرایطی که هزینه و فایده کند و (برای مثال) ببیند که دیگر دولت غربگرای افغانستان بقایش هزینه زیادی دارد و دیگر ابقایش سود چندانی ندارد به راحتی رهایش میکند، حتی به قیمت افتادن کشور به دست طالبان. در مورد اوکراین هم آمریکا همان آمریکا است.