راهکارهای تقویت ایمان(پرسش و پاسخ)
پرسش:
برای تقویت ایمان و باورهای قلبی به آموزه‌های عقلانی و وحیانی که ضامن سعادت دنیا و آخرت انسان است چه راهکارهایی وجود دارد؟
پاسخ:
مراتب ایمان
بدون تردید ایمان یا همان باور قلبی انسان به حقایق عالم هستی دارای مراتب است و شدت و ضعف پیدا می‌کند. قرآن‌کریم در سوره نساء آیه 136 می‌فرماید: ای کسانی که (به زبان) ایمان آورده‌اید (به حقیقت و از دل هم) ایمان آورید به خدا و رسول او و کتابی که به رسول خود فرستاده و کتابی که پیش از او فرستاده (تورات و انجیل) و هرکس که به خدا و فرشتگان و کتاب‌های (آسمانی) و رسولان او و روز قیامت کافر شود. به گمراهی سخت و دور (از سعادت) در افتاده است: حال سوال این است که چگونه و با چه راهکارهایی می‌توان ایمان به خدا و رسول و کتب آسمانی به ویژه قرآن کریم را در درون خود تقویت کنیم؟
آموزه‌های وحیانی اسلام راهکارهایی را در این رابطه مطرح کرده که اینک در ذیل بیان میکنیم:
1- تفکر در صنع الهی
تفکر در آیات و مخلوقات الهی موجب تقویت ایمان انسان می‌شود. قرآن کریم در سوره آل‌عمران آیه 190 می‌فرماید: به راستی در آفرینش آسمان‌ها و زمین و رفت و آ‌مد شب و روز، نشانه‌هایی از خدا برای مردم عاقل و خردورز می‌باشد.
همچنین در ادامه سوره آل عمران آیه 191 می‌فرماید: همان کسانی که در همه حال در نماز و غیرنماز و ایستاده و نشسته و به پهلو خوابیده خدا را یاد می‌کنند و درباره آفرینش آسمان‌ها و زمین به فکر می‌روند:(و می‌گویند) خدایا! این جهان با عظمت را بی‌هدف نیافریدی! تو پاکی، پس ما را از عذاب جهنم دور نگهدار!
2- توجه به نعمت‌های الهی
توجه و تذکر به نعمت‌هایی که خداوند در اختیار انسان قرار داده است، موجب تقویت و افزایش ایمان می‌گردد. تفکر در الطاف و نعمت‌های حق تعالی در طول زندگی، می‌تواند موجبات تقویت ایمان و پایه استحکام و پایه‌های اعتقادی انسان را با حقایق الهی فراهم آورد. قرآن کریم در سوره نحل آیه 114 می‌فرماید: از رزق خدادادی حلال و پاکیزه بخورید و شکرگزار نعمت‌های خدا باشید، البته اگر فقط او را بندگی می‌کنید.
3- محبت به اولیای خدا
پیوند قلبی با اولیا و دوستان خدا، ایمان را تقویت و مستحکم می‌کند. به نسبتی که شناخت و محبت افزایش یابد، ایمان رو به تزاید می‌رود. به یک معنای دقیق‌تر می‌توان گفت: اصولا به دلیل رشته محبت به اولیای خدا، و تبعیت از سلوک رفتاری آنها، انسان می‌تواند به کمال ایمانی برسد، و حقیقت ایمان چیزی جز محبت به اولیای خدا و تبعیت رفتاری از سلوک آن بزرگواران نیست، قرآن کریم در سوره شوری آیه 23 می‌فرماید: (ای پیامبر به مردم بگو!) برای راهنمایی شما مزدی نمی‌خواهم مگر دوستی و محبت اهل بیتم.
4- عمل صالح
از عوامل مهم تقویت ایمان عمل صالح است. در اکثر آيات قرآن به دنبال امنوا عملوا الصالحات آمده است و این توالی یعنی اینکه ایمان از عمل صالح جدا نیست و تقویت و استحکام آن با عمل صالح میسر است. حال سوال این است که چه عمل صالحی پایه‌های ایمانی را تقویت و مستحکم می‌کند: از آموزه‌های وحیانی اسلام چهار نوع عمل صالح تقویت ایمان و باورهای قلبی را به دنبال دارد:
1- گوش دادن به سخن محبوب: انسان از سخن معشوق و محبوب لذت می‌برد. تا وقتی که ترنم معشوق به گوش عاشق می‌رسد، این محبت و پیوند و ایمان تازه می‌ماند، و از گزند زوال در امان خواهد بود.(لزوم زیاد قرآن خواندن)
2- سخن گفتن با محبوب: راز و نیاز و گفتگوی با خدا، پیوند محبت و ایمان قلبی را تحکیم و تقویت می‌کند (لزوم زیاد نماز خواندن)
3- یاد محبوب: ذکر خدا و توجه قلبی به او در زمانی است که به این معرفت برسیم که محبوب را موثر حقیقی در نظام هستی بدانیم و در نتیجه در جمیع کارها به یاد او خواهیم بود و در هر عملی به او تکیه میکنیم. قرآن کریم در سوره انفال آیه 2 می‌فرماید: همانا مومنان کسانی هستند که آنگاه که یاد خدا می‌شود، دل‌‌هایشان از فرط محبت می‌لرزد، و آنگاه که سخن محبوب را می‌شنوند، بر ایمانشان افزوده می‌گردد و بر پروردگارشان توکل می‌کنند. همچنین برای استحکام و تقویت پیوند قلبی با خدا، باید از دایره تاثیرها جاذبه‌های غیر الهی خارج شد و محبت غیرخدا را از دل بیرون کرد.
4- تبعیت عملی از خدا و رسول و اهل بیت(علیهم السلام): تبعیت عملی از آموزه‌های وحیانی اسلام به طور مسلم تقویت ایمان و باورهای قلبی انسان را به همراه دارد، زیرا خدا وعده نصرت چنین از افرادی را با صراحت در قرآن داده است: اگر دین خدا و آموزه‌های وحیانی او را با عمل خود یاری کنید، خداوند هم شما را یاری می‌کند.(محمد-7)