ایران در رسانههای جهان
سرویس سیاسی-
رسانههای بینالمللی و منطقهای روزانه اخبار و تحلیلهای مختلفی را درباره ایران منتشر میکنند. ترجمه گلچینی از این گزارشات و تحلیلها به معنای تایید محتوای آنها نبوده و صرفاً برای آشنایی مخاطبان با فضای رسانههای خارجی درباره کشورمان است.
هاآرتص: بایدن هیچ اهرمی ندارد
و اسرائیل ناتوان است
«یوسی ملمن» نویسنده، روزنامهنگار و کارشناس نظامی امنیتی اسرائیلی روزنامه صهیونیستی «هاآرتص» در تحلیلی نوشت: ایالات متحده تحریمها را اجرا نمیکند و به ایران اجازه میدهد نفت صادر کند و گزینههای خود را محدود میکند، در حالی که اسرائیل در تلاش است تا یک استراتژی متقاعدکننده طراحی کند.
زمانی که مذاکرات بر سر توافق هستهای هفته آینده از سر گرفته شود، ایران میتواند امتیاز بزرگی بهدست آورد زیرا اکتبر ماه بسیار خوبی برای نقض تحریمهای این کشور بود.
تانکرهایی که در خدمت ایران بوده حدود 170000 تن نفت خام را بدون هیچگونه مزاحمتی تحویل دادند. این رقم حدود 1.2 میلیون بشکه است که قیمت آن در شش ماه گذشته از 25 دلار به 76 دلار در هر بشکه افزایش یافته است. درآمد ناخالص ایران از فروش نفت در ماه گذشته بالغ بر 90 میلیون دلار بوده است. در ماه آگوست و سپتامبر نیز مبالغ مشابهی به دست آورد، و همین امر در این ماه نیز صادق خواهد بود و مجموعاً حدود 1 میلیارد دلار برای سال 2021 به ارمغان میآورد. این برای حکومت ایران در میان تلاشهایش برای اصلاح اقتصاد آسیب دیده اتفاق خوشایندی است.
به دنبال فشارهای آمریکا، چند ماه پیش اسرائیل حمله به نفتکشهای ایرانی حامل نفت به سوریه را پس از تقریباً سه سال متوقف کرد. حدود 60 درصد نفت ایران به چین میرود، حدود یک چهارم به مقاصد نامعلوم ارسال میشود و بقیه عمدتاً به ونزوئلا و سوریه (که هر کدام حدود 6 درصد دریافت میکنند) و روسیه فروخته میشود.
آنچه باید برای تصمیم گیران در اسرائیل بیشتر نگرانکننده باشد این واقعیت است که حتی امارات متحده عربی نیز هیچ ابایی از خرید نفت ایران ندارد.
گروهی که این موضوعات را ردیابی، هشدار و گزارش میکند، یک سازمان غیرانتفاعی به نام اتحاد علیه ایران هستهای، یک سازمان آمریکایی است. (اتحاد علیه ایران هستهای یک سازمان ذینفوذ است که در نیویورک مستقر است.) مدیران و اعضای آن شامل سفرای سابق، سناتورها و مقامات ارشد سیا هستند. بنا به دلایلی، اسرائیل تنها یک نماینده در هیئتمدیره دارد: تامیر پاردو، رئیسسابق موساد.
سالهاست که این سازمان خواستار تشدید محاصره اقتصادی و دیپلماتیک علیه ایران میباشد، در حالی که این کشور به پیگیری خود برای دستیابی به توانمندی هستهای ادامه میدهد. برای دستیابی به این هدف و جلوگیری از تبدیل شدن ایران به یک کشور آستانه هستهای و نه در اختیار داشتن بمب هستهای، حداقل در این مرحله نیازی به استفاده از نیروی نظامی و حمله به تاسیسات آن نیست. اگر آمریکا هر فرد، نهاد، شرکت یا کشوری را که با ایران تجارت میکند و از ایران نفت میخرد، تحریم کند، کافی است. برای این کار نیازی به قانون یا مقررات نیست. تنها چیزی که لازم است اجرای سیاستهایی است که خود دولت ایالات متحده اتخاذ کرده است.
قبل از امضای توافق هستهای (برجام) در ژوئیه 2015، ایالات متحده با کمک اطلاعاتی از اسرائیل، بر هر شرکت یا دولتی که با ایران تجارت میکرد و تحریمها را نقض میکرد، فشار زیادی اعمال میکرد. اینها تحریمهای ثانویه بود. اما از زمان خروج ایالات متحده از این معاهده در سال 2018، واشنگتن از اجرای تحریمهای ثانویه خودداری کرده است. هم دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق و هم جانشین او، جو بایدن، از انجام این کار اجتناب کردند.
بنابراین چندین سال است که ایالات متحده نقض تحریمها توسط ایران را نادیده میگیرد. نیکی هیلی، سفیر سابق ایالات متحده در سازمان ملل متحد، که یکی از اعضای هیئتمدیره اتحاد علیه ایران هستهای است، از دولت خواسته است به سادگی تصمیمات خود را اجرا کند و تحریمها را علیه چین و سایر کشورهای خریدار نفت ایران مجدداً اعمال کند.
اما بایدن اولویتهای بینالمللی دیگری دارد و بنابراین توجه خود را بر پروژه هستهای و مشکلات اسرائیل متمرکز نمیکند. در نتیجه ایران مواضع سخت تری را اتخاذ میکند. نتیجه، افزایش غنیسازی اورانیوم با کمک سانتریفیوژها و خوشههای سانتریفیوژ بهبود یافته (آبشار) است که سریعتر میچرخند و اورانیوم را با کارایی غیرقابل مقایسهای بیشتر از گذشته غنی میکنند.
عزم ایران برای ادامه توسعه برنامهاش همچنین بازسازی سریع حداقل چهار سایت هستهای که در 20 ماه گذشته در عملیاتهای منتسب به موساد آسیب دیدهاند، منعکس میشود. واشنگتن تمایلی به اقدام نظامی یا حداقل تهدید به انجام آن ندارد. همچنین با حمله اسرائیل و حتی با عملیات خرابکارانه و ترورهایی مانند آنچه به موساد نسبت داده میشود که در آن دانشمند ارشد هستهای ایران، دکتر محسن فخری زاده، سال گذشته ترور شد، مخالف است.
به نوشته نیویورک تایمز، «مقامات آمریکایی به همتایان اسرائیلی خود هشدار دادهاند که حملات مکرر به تأسیسات هستهای ایران ممکن است از نظر تاکتیکی رضایتبخش باشد، اما در نهایت نتیجه معکوس دارد». در چنین شرایطی، دامنه گزینههای پیش روی دولت بایدن کاملاً محدود است.
در واقع، تنها خواسته رسمی آمریکا قبل از ازسرگیری مذاکرات این است که در ازای لغو تحریمها، ایران به توافق اولیه 2015 بازگردد.
موضوع این است که تهران چنین قصدی ندارد. ایران به صراحت اعلام کرده است که هیچ توافقی، (نه بازگشت به توافق اولیه و نه توافق محدود با شرایط کمتر)، را نمیپذیرد مگر اینکه ابتدا ایالات متحده همه تحریمها را لغو کند. با چنین شکاف بزرگی در موقعیتها، شانس کمی برای مصالحه و احتمال زیادی برای ادامه فرسایش از سوی ایران وجود دارد.
اسرائیل در چنین شرایطی با گزینههای محدود به جا مانده از سیاستهای بنیامین نتانیاهو در مورد ایران کاملاً تنها است. نفتالی بنت نخستوزیر رژیم اسرائیل ثابت میکند که یک مقام ضعیف است که برنامه منظمی ندارد. نتانیاهو ممکن است در مورد موضوع ایراناندیشه یکطرفهای داشته باشد، اما بنت حتی این را هم ندارد. او همراه با بنی گانتز وزیر دفاع و رئیسستاد ارتش اسرائیل و سپهبد آویو کوچاوی، این شعار کپک زده را تکرار میکند که «همه گزینهها روی میز هستند.» به چه گزینههایی فکر میکنند؟ عملیات نظامی؟ نیروی هوایی اسرائیل توانایی برگرداندن برنامه ایران به چندین سال قبل را ندارد.
فقدان خلاقیت بنت، گانتز و کوچاوی در این زمینه، به عنوان مثال، در تمایل آنها برای افزایش زرادخانه موشکها و راکتها مشهود است. ایده ایجاد «سپاه موشکی» در اسرائیل چیز جدیدی نیست و اولین بار توسط آویگدور لیبرمن وزیر دفاع وقت مطرح شد. این یک ایده خوب اما بسیار گران است که میلیاردها شیکل هزینه خواهد داشت. هدف آن تقویت قدرت آتش نیروهای دفاعی اسرائیل بدون تکیه صرف به نیروی هوایی است. این در عین حال در صورت درگیری با ایران جوابگو نیست. اولاً، طبق گزارشهای خارجی، اسرائیل قبلاً موشکهای «جریکو» را در اختیار دارد که میتواند هر نقطهای از ایران را هدف قرار دهد. دوم، موشکها و راکتهای میانبردی که بنت امیدوار است تعداد آنها را افزایش دهد، مناطقی مانند سوریه، لبنان و شاید حتی عراق را هدف قرار میدهند، اما قطعاً ایران را هدف قرار نمیدهند.
تنها فردی در بین تصمیم گیرندگان و مشاوران اطراف بنت که دانش، درک و تجربه او در رابطه با ایران به اثبات رسیده است، دکتر ایال هولاتا، رئیسشورای امنیت ملی است که تا همین اواخر ریاست بخش برنامهریزی و سیاست استراتژیک موساد را بر عهده داشت و همچنین مسائل مربوط به ایالات متحده و ایران را بررسی کرد. اما هولاتا به تنهایی نمیتواند با ناکارآمدی و ناتوانی بنت، گانتز و کوچاوی مبارزه کند.
چاینا دیلی: آمریکا صلاحیت اخلاقی خود را
در مذاکرات هستهای از دست داده است
روزنامه چینی «چاینا دیلی» در مطلبی نوشت: مذاکرات آتی برای احیای توافق هستهای 2015 ایران در وین در اواخر این ماه فرصتی حیاتی برای جهان برای نجات توافق بینالمللی است. با این حال، با قضاوت بر اساس آخرین اظهارات طرفهای توافق، اگر بخواهیم نتیجه مثبتی به همراه داشته باشد، نگرش سازنده تری مورد نیاز است.
ایران روز دوشنبه تاکید کرد که لغو تحریمها برای احیای برجام ضروری است. سعيد خطيبزاده، سخنگوي وزارت امور خارجه گفت: اگر برجام دلالت بر منافع خاص اقتصادي و عاديسازي تجارت خارجي براي جمهوري اسلامي نداشته باشد، آمريكا بداند كه اين پنجره براي هميشه باز نخواهد بود.
مواضع ایران به وضوح در پاسخ به اظهارات لوید آستین وزیر دفاع آمریکا در روز شنبه بود که در آن وزیر دفاع ایالات متحده ضمن تایید متعهد بودن آمریکا به دستیابی به یک نتیجه دیپلماتیک در وین، هشدار داد که واشنگتن قادر به استقرار «نیروی قدرتمند» است و اینکه اگر ایران مایل به تعامل جدی نباشد، همه گزینهها باز خواهند بود.
این مبادله نشان میدهد که هر دو طرف مواضع خود را قبل از مذاکرات اعلام میکنند. با نزدیک شدن به تاریخ مذاکرات وین، میتوان امیدوار بود که این صرفاً یک تاکتیک مذاکره از سوی هر دو طرف در تلاش برای گرفتن امتیاز از طرف دیگر باشد.
اما آنها باید بدانند که این امر برای ایجاد اعتماد مورد نیاز، مفید نیست. هر دو طرف باید نشان دهند که با حسن نیت در مذاکرات شرکت خواهند کرد و به شیوهای سازندهتر عمل خواهند کرد تا فضای بهتری برای مذاکرات آتی ایجاد کنند.
با توجه به خروج یکجانبه ایالات متحده از از توافقنامه بزرگ بینالمللی منع اشاعه هستهای در سال 2018، ایالات متحده باید اقدامات بیشتری انجام دهد تا نشان دهد که با حسننیت مذاکره خواهد کرد. با تضعیف رژیم بینالمللی عدم اشاعه هستهای توسط ایالات متحده با تشکیل اتحادی جدید با انگلیس و استرالیا در ماه اوت با هدف کمک به این کشور در دستیابی به زیردریاییهای هستهای، آنها قبلاً تمام ادعاهای خود را بر اساس اخلاقی از دست دادهاند.
از آنجایی که دولت آمریکا تمایل خود را برای بازگشت به توافق و چندجانبه گرایی ابراز کرده است، باید اولین حرکت را انجام داده تا نشان دهد که صادقانه است. برای متقاعد کردن ایران مبنی بر اینکه ایالات متحده دیگر زیر قولهای خود نخواهد زد، به اقدامات مشخص ایالات متحده نیاز است؛ در این خصوص ایالات متحده باید تحریمهایی را که به صورت یکجانبه علیه ایران اعمال کرده است، بردارد.