علامه حســـــن‌زاده آملی پیشتاز در عرصه ولایتمداری و پاسداری از خون شــهدا
کامران پورعباس
علامه حسن حسن‌زاده آملی، عالم ربانی جلیل‌القدر و وارسته، ذوالفنون، فیلسوف مجاهد، مجاهد فی سبیل الله و اسوه اخلاق و فضیلت در سال ۱۳۰۷ دیده به جهان گشوده و سوم مهر 1400 به ملکوت اعلا پیوستند.
شخصیت کم‌نظیر و دانشمند شهیری که مجسمه توحید بود و در فقه، حکمت، فلسفه، عرفان، نجوم و هیئت، علوم غریبه، طب، ریاضی، ادبیات و وجوه مختلف طبیعیات، اعجوبه شناخته می‌شد.
علامه از جهت تسلط به علوم مختلف در بین علمای معاصر بی‌نظیر بودند و به همین جهت ملقب به علامه ذوالفنون هستند.
علامه حسن‌زاده آملی در سلوک الی الله و وقوف بر اسرار عالم هستی مقامی بی‌بدیل یافته بودند و در مسیر اسلام و قرآن و اهل بیت(ع) تلاش شبانه‌روزی داشتند.
اخلاص، تقوا، حُسن خلق، حلم و متانت، مردمداری، ساده‌زیستی علامه زبانزد خاص و عام بود.
علامه به غیر از زبان فارسی و مازندرانی به زبان‌های فرانسوی و عربی نیز تسلط داشتند و تاکنون حدود ۱۹۰ اثر از علامه حسن‌زاده آملی به ثبت رسیده است.
شیفته و مدافع انقلاب و نظام و ولایت فقیه
علامه والامقام و اعلامرتبه در حمایت و پشتیبانی از انقلاب اسلامی و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و ولایت فقیه پیشتاز بودند. دلدادگی علامه به ولایت و امام و رهبری و انقلاب حد نداشت و قبل از هر چیزی این حکیم فرزانه را به ولایتمداری و ارادت به ساحت مقدس ولایت و یار دیرینه امام و رهبری بودن میشناختند. در سال‌های مختلف و به ویژه در سال‌های اخیر مواضع مستحکم علامه در دفاع از نظام و رهبری بیش از هر چیز مورد توجه و تأمل واقع شده است.
نقش بی‌بدیل حضرت علامه در پیروزی انقلاب اسلامی و همراهی با نهضت حضرت امام خمینی و تبعیت و حمایت از خطّ مقام عظمای ولایت و تعظیم شعائر و بزرگداشت ایام اللّه، ستودنی و ستایش‌برانگیز است.
مجاهدت در راه نهضت امام خمینی
علامه از بیعتشان با امام خمینی، پیش از تبعید به ترکیه در سال 1342 یاد نموده‌اند.
به نوشته پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، علامه حسن‌زاده آملی که در نخستین سال‌های نهضت اسلامی در تهران حضور داشت، درباره اولین دیدار خود با امام خمینی می‌فرمایند:
«قبل از 15 خرداد سال 1342 که در تهران مشغول تدریس بودم شنیدم حضرت آیت‌الله‌العظمی امام خمینی روحانیونی را که برای ایام محرم جهت تبلیغ به اطراف و اکناف می‌روند موظف نمودند که مسائل سیاسی عالم اسلام و مشکلات جامعه مسلمین، خصوصاً اوضاع ایران را به گوش مردم برسانند و مردم را در این زمینه آگاه نمایند؛ لذا بنده که برای ایام محرم عازم آمل بودم احساس کردم که این وظیفه متوجه من نیز می‌باشد و باید در انجام آن بکوشم.
بدین جهت قبل از اینکه به سوی آمل بروم خود را به قم رساندم؛ قمی که با هیچ یک از خیابان‌ها و کوچه‌هایش آشنا نبودم. سراغ منزل امام را گرفتم و به حضورشان شرفیاب شدم و به محضرشان عرضه داشتم که بنده حسن حسن‌زاده آملی هستم و فعلاً در حوزه علمیه تهران مشغول تحصیل و تدریسم. شنیدم که حضرتعالی روحانیون را مکلف کردید که مسائل سیاسی و مشکلات اجتماعی مسلمین را برای عموم مردم بیان کنند. لذا من که یکی از طلاب سرشناس آملم و جهت تبلیغ عازم آن دیارم، آمده‌ام به شما بگویم من هم مانند دیگران در خدمتم و شما نیز ان شاءالله در اهدافتان موفق خواهید شد و همه با هم دست به دست هم می‌دهیم و ان شاءالله کشور را از دست فسقه و فجره نجات می‌دهیم و دین خدا را پیاده می‌کنیم.»
علامه روایت جالبی از جانبازی خود در کوران حوادث انقلاب دارند:
«در بحبوحه انقلاب، در مسجد اعظم قم مشغول افاده و افاضه به طلاب حوزه علمیه بودیم که مورد هجوم عوامل رژیم منحوس شاه قرار گرفته و از ناحیه قفسه سینه شدیدا مورد آسیب قرار گرفتم. در آن موقع وقتی به خود آمدم فکر کردم به دلیل هجوم آن یاغیان ساعتم که در جیبم بوده شکسته است، ولی دیدم نه، دنده‌ها آسیب دیده و شکسته و به طرف قلبم خم شده است.»
ارادت به امام خامنه‌ای
علامه حسن‌زاده آملی ارادتی ویژه به امام خامنه‌ای داشتند و در سال‌های مختلف مواضع مستحکم ایشان در دفاع از نظام و رهبری بیش از هر چیز مورد توجه و تأمل واقع شد.
علامه همواره با عظیم‌ترین تعابیر از رهبر فرزانه انقلاب اسلامی یاد نموده‌اند.
علامه دو کتاب خود را به رهبر انقلاب تقدیم
نمودند.
در تقدیم‌نامه علامه که در ابتدای کتاب «انسان در عرف عرفان» منتشر گردیده، ابتدا این عبارات عظیم ذکر شده:
«با سلام و دعای خالصانه و ارائه ارادات بی‌پیرایه جاودانه به حضور باهرالنور رهبر عظیم الشأن کشور بزرگ جمهوری اسلامی ایران حضرت آیت‌الله معظم، جناب خامنه‌ای کبیر (متع الله الاسلام والمسلمین بطول بقائه الشریف)...»
در ادامه از رهبری با عناوین «یگانه دوران» و «ولی به حق» یاد شده و در پایان نیز آمده:
«و شوکت روزافزون آن قائد اسوه زمان را همواره از حقیقه الحقائق خداوند سبحان مسئلت دارم.»
در تقدیم‌نامه کتاب « فص حکمه عصمتیه فی کلمه فاطمیه» نیز علامه از رهبری با تعابیر «رهبر عظیم‌الشأن کشور بزرگ جمهوری اسلامی ایران جناب آیت‌الله معظم خامنه‌ای کبیر»، «قائد» و «مصداق بارز «نرفع درجات من نشاء»» یاد شده و «سلام و تحیت خالصانه و ارائه ارادت بی‌پیرایه و درود نوید جاوید» به رهبری تقدیم گردیده و در خاتمه نیز آمده است:
«دادار عالم و آدم، همواره سالار و سرورم را سالم و مسرور دارد.
المتمسک بذیل الولایه: حسن حسن زاده آملی»
علامه حسن‌زاده آملی در جایی فرمودند:
«گوش شما باید به فرمان رهبر باشد؛ چون گوش ایشان به فرمان حضرت خاتم انبیاست.
ما ایشان را که دوست داریم، چون گوششان به فرمان جناب حضرت خاتم است.»
این گفته‌ها از جانب کسی که دوبار در عالم مکاشفه خدمت امام هشتم حضرت علی بن موسی الرضا(ع) شرفیاب شده‌اند، حجت را بر همه تمام می‌نماید.
در موقعیت دیگری فرمودند:
«این انقلاب را دوست بدارید.
این رهبر عظیم‌الشأن‌تان را دوست بدارید.
عالمی، عالمی، رهبری، مؤمنی، موحّدی، سیّاسی، دینداری، رهبری، انسان ربّانی، پاک، منزّه، کسی که دنیا شکارش نکرده...
مبادا این نعمت ولایت را از دست شما بگیرند. خدایا بحق پیغمبر و آل پیغمبر سایه این بزرگمرد، این رهبر اصیل اسلامی، حضرت آیت‌الله، آیت‌الله معظم، خامنه‌ای عزیز را مستدام بدار.»
عالم ربّانی و سالک توحیدی
رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز از این حکیم بلندمرتبه با تعابیر عظیم تجلیل نموده‌اند.
رهبر انقلاب در دیدار با جمعیت انبوه مردم آمل در حالیکه علامه حسن‌زاده نیز حضور داشتند، در 21 خرداد 1377، فرمودند:
«در طول زمان، علمای بزرگ - چه فقها، چه فلاسفه، چه مورّخین و چه عرفای نامدار - از این منطقه برخاسته‌اند....
امروز هم بحمداللَّه بزرگانی از این منطقه میدرخشند که این دو گوهر درخشان منطقه آمل – حضرت آیت‌الله حسن‌زاده و حضرت آیت‌الله جوادی آملی - نمونه‌های بارز آنند.»
در پیام تسلیت رهبر انقلاب در پی درگذشت آیت‌الله حسن‌زاده آملی آمده است:
«با تأسف خبر درگذشت عالم ربّانی و سالک توحیدی، آیت‌الله آقای حسن‌زاده‌ی آملی رحمه‌الله علیه را دریافت کردم.
این روحانی دانشمند و ذوفنون از جمله‌ی چهره‌های نادر و فاخری بود که نمونه‌های معدودی از آنان در هر دوره، چشم و دل آشنایان را می‌نوازد و توأماً دانش و معرفت و عقل و دل آنان را بهره‌مند می‌سازد.
نوشته‌ها و منشأت این بزرگوار منبع پر فیضی برای دوستداران معارف و لطائف بوده و خواهد بود ان‌شاءالله.»
ای کاش ما هم کربلا بودیم
علامه حسن‌زاده آملی در عرصه جهاد و شهادت رهنمودهایی دارند که حکایت از عمق و ژرفای بینش و نگرش علامه در این عرصه همچون تمام عرصه‌های دیگر دارد.علامه در شهریور 1399 در آرزوی حضور و شهادت در کربلا در رکاب امام حسین(ع) فرمودند:
««یالَیتَنا کُنّا مَعَکُم فَنَفُوزَ مَعَکُم فُوزاََ عَظیما»
ای کاش ما هم بودیم مثل آن غلامانی که بودند به مقام رفیع شهادت رسیدند، به جایی رسیدند که از زبان ولایت کبرای الهی، حجت‌الله، ولی عصر، امام زمان سلام به آنها فرستاده بشود، امام برای آنها روضه‌خوانی کند، نوحه‌سرایی کند و خود آن بزرگان هم، یکی از آنها وقتی چشم باز می‌کند، می‌بیند سید کائنات، امام الانس و الجان، ابا عبدالله، سیدالشهداء، از او تفقد بفرماید و بالا سرش حاضر باشد. آن غلام افتخاراً آقا، من و این مقام البته خیلی مقام است، خیلی.
اینکه امام حسین است، آنکه حجت‌الله، بقیه‌الله، امام زمان است؛ خداوندشان، آفریدگارشان، حقیقت عالم میفرماید: اینها مهمان من هستند من میزبانشان هستم، در نزد من هستند:
«وَلا تَحسَبَنَّ الَّذینَ قُتِلوا فِی سَبیلِ اللهِ اَمواتا بَل اَحیاءُُ عِندَ رَبِّهِم یُرزَقُون»
حیات ابدی را اینها دارند، حیات، زندگی را اینها دارند....
کاش ما هم بودیم از جان و دل وقتی ندای هل من ناصرش آمد، برگرفته و عرض می‌کردیم: لبیک....»
خدا، میزبان شهدا
علامه در 13 دی 1398 فرمودند:
«ما به شهیدانمان، از پیش، اکنون، در پیشگاهشان اظهار تذلل، تواضع، بر آنها اشک می‌ریزیم، خاکشان را میبوسیم؛ عکسشان را میبوسیم؛ خاکشان را گرامی میداریم؛ چرا؟در راه این هدف شهید شدند؛ در راه احیای این حقیقت شهید شدند؛ نامشان زنده است؛ آنها ضرر نکردند.
عزیزان من! قرآن فرمود چه؟»و ما عندالله باق»باقی است.آنها ضرر نکردند.برای آنها:»روحٌ و ریحانٌ و جنّه نعیم» برای آنها:»و لا تحسبنّ الّذین قُتِلوا فی سبیل الله أمواتاً بل أحیاءٌ عند ربّهم یُرزَقون»
آن‌هم یُرزقونی که خدا میزبانشان است...آنها ضرر نکردند. ما در معرض خطریم.»