زندگی فقیرانه در پاریس
حاج احمدآقا میگفتند: امام در نجف تقریباً هیچ وقت به استراحت به معنای هواخوری و استفاده از ییلاق و رفتن به باغ و امثال آن نپرداختهاند و با وجود آنکه در لطافت روح و طبع و ذوق امام بحثی نیست، ایشان نهایت دقت را داشتهاند که نظیر همۀ مردم ایران که زیر فشار هستند زندگی کنند.
در پاریس نیز امام به محض آنکه در نوفل لوشاتو مستقر شدند، همین رویه را از همان ابتدا در پیش گرفتند و با وجود آنکه معلوم بود که حال و حوصلۀ استفاده از لطافت هوا را دارند، تکلیف را مقدم بر این امر قرار دادند و به محض آنکه لازم دیدند که کنج اتاق بنشینند چنین کردند. روزهای اول که هنوز خانهای برای محل اقامت و اقامۀ نماز پیدا نشده بود از لحاظ زندگی به امام سخت میگذشت. دو سه اتاق توی هم بود که بیش از یک در ورودی نداشت و حضرت امام در اتاق عقب مینشستند و البته همواره عدهای در اتاق جلو بودند و هنگامیکه ایشان میخواستند وضو بگیرند، باید از این اتاق عبور میکردند، ولی ایشان همواره با نهایت آرامش و با روحیۀ طلبگی با این وضع برخورد میکردند.
امام تأکید داشتند کوچکترین خرجی هم که میشود محاسبه شود و من نیز مطابق امر ایشان سیر تا پیاز را حساب میکردم و آقا نیز از این بابت خوشحال بودند. وقتی قرار شد به محل جدید در
نوفل لوشاتو برویم، در خدمتشان بودم. حاج احمدآقا گفت امام میفرمایند در کار هزینهها دقت کنید که چیزی از قلم نیفتد. من خدمتشان گفتم: حضرتعالی خاطرتان از این جهت آسوده باشد. ما حتی سعی میکنیم پول بنزین از فرودگاه به شهر را به حسابتان منظور کنیم و تا حد ممکن طوری عمل خواهد شد که انشاءالله در این زمینه مسئلهای نباشد.
امام این طرز کار را تأیید فرمودند. در نوفل لوشاتو امام زندگی ساده و بیآلایش خود را شروع کردند. امام در این خصوص نیز همان تأکیدات همیشگیشان را داشتند و تذکر میدادند که باید مواظب باشید تا آنجا که میسر است حتی یک دینار اضافه خرج نشود. میفرمودند من فقیر هستم، مواظب باشید اسراف نشود، بیهوده خرج نشود و خلاصه همان زندگی ساده و محدود خودشان را داشتند.
* دکتر حسن حبیبی- اطلاعات- ش 16646- 15/11/60 ویژهنامه دهه فجر ص 3