مطابق تعالیم قرآن، قانون باید دارای چند شرط باشد تا قابلیت اجرا و نیز کارآیی داشته باشد. از مهم‌ترین شروط آن می‌توان به موارد زیر‌ اشاره کرد:
1. علمی ‌بودن: شرط اول اینکه علمی ‌باشد؛ یعنی دارای مبنای علمی ‌نه ظنی باشد؛ و مواد آن بر اساس معلوماتی باشد که عقل و نقل آن را کشف کرده باشد؛ یعنی معلومات مبتنی بر کشفیات قلب سلیم با تعقل و تفقه یا نقل وحیانی معتبر باشد؛ زیرا اگر این‌گونه نباشد، بر اساس جهل علمی‌ یا جهل عقلی می‌شود که حاکمیت از آن هواهای نفسانی و وسوسه‌های شیطانی می‌شود.(ملک، آیه 10؛ نجم، آیات 23 و 27)
2. قابل عمل باشد: شرط دوم آنکه عملی باشد؛ یعنی قابلیت اجرا داشته باشد؛ زیرا قوانینی که بر اساس کشف عقل سلیم و نقل معتبر نباشد، قابلیت عملی و اجرا هم ندارد؛ این قابلیت برای اجرا به‌گونه‌ای باشد که اکثریت مردم بتوانند آن را عملیاتی کنند و تنها برای شماری خاص قابل انجام نباشد.(حدید، آیه 27)
3. حق بودن: بر اساس این شرط، نمی‌توان تابع قانونی شد که باطل بوده و از حق هیچ بهره‌ای نبرده باشد.(غافر، آیه 19)
4. عادلانه بودن: از آنجا که ظهور حق به عدالت است، لازم است تا قوانین مبتنی بر عدالت باشد؛ زیرا با عدالت است که هر چیزی در جایگاه مناسب آن قرار می‌گیرد که همان جایگاه حق است. امیرمومنان علی(ع) می‌فرماید: الْعَدْلُ یَضَعُ الْأُمُورَ مَوَاضِعَهَا؛ عدالت، هر چیز را به جاى خود مى‌نهد.(نهج‌البلاغه، صبحی صالح، حکمت 437)
5. دربر داشتن مصلحت و منفعت عامه: قانون می‌بایست دارای مصلحت و منفعت برای اکثریت باشد.(نساء، آیه 11)
6. خدایی بودن: از دیگر شروط بلکه مهم‌ترین و اصلی‌ترین آن این است که منبع قانون، خدایی باشد؛ زیرا جز خدا کسی نمی‌داند حق چیست، همچنین تنها خدا است که می‌داند چه چیزی مصلحت و منفعت دارد یا مفسدت و تنها خدا است که می‌داند چگونه آن قانون می‌تواند قابلیت تحقق و اجرا پیدا کند؛ زیرا خدا علیم مطلق به همه هستی از ظاهر و باطن هر چیزی است؛ از همین رو خدا می‌فرماید: إِنِ الْحُکْمُ إِلَّا لِلهِ؛ حکم و قانون تنها برای خدا است.(یوسف، آیات 40 و 67) اما انسان به سبب ندانستن این امور، نمی‌تواند در تقنین و قانونگذاری موفق باشد؛ به‌عنوان نمونه خدا درباره قانون ارث می‌فرماید: لَا تَدْرُونَ أَیُّهُمْ أَقْرَبُ لَکُمْ نَفْعًا؛ شما نمی‌دانید کدام یک پدران و فرزندانتان برای شما سودمند‌تر هستند.(نساء، آیه 11)