بهانهجویی آژانس پس از 8 سال اعتمادسازی یکطرفه
سرویس سیاسی-
رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در کنفرانس خبری بعد از جلسه روز دوشنبه شورای حکام در اظهارنظری گستاخانه گفت انتظار پیشرفت درخصوص مسائل پادمانی درباره ایران را داشته اما انتظاراتش برآورده نشده است.
گروسی افزود: جلساتی بوده، این را باید تایید کنم و همچنین باید بگویم که دولت ایران تکرار کرده که مشارکت و همکاری خواهد کرد و پاسخ خواهد داد، اما این کار را نکرده است. امیدوارم این تغییر کند اما تا الان که صحبت میکنیم هیچ پیشرفت ملموسی درخصوص هیچیک از این مسائل نداشتیم.
وی در پاسخ به سؤالی درباره مذاکرات جاری در وین گفت: درخصوص اینکه ایران، آژانس و اعضای برجام چطور با مسائل گذشته برخورد کنند، گمانهزنی زیادی است. در این خصوص مسئله اعتماد اهمیت دارد. برای من مسیر به سمت اعتماد از اطلاعات، شفافسازی، بازرسی و شفافیت کامل میگذرد. فکر میکنم باید یک تمایز واضح قائل شویم، بین مذاکرات که خیلی مهم است و در جریان است و کشورها در حال بررسی احتمال بازگشت و زمان بازگشت به برجام هستند، و دیگری تعهدات ایران با آژانس است. ما در تلاش برای مشخص کردن این تمایز هستیم.
مدیرکل آژانس افزود: آژانس در مرکز روند بازرسی و تایید قرار دارد. ذاتاً با مذاکرات بهعنوان وظیفه پادمانی خود مرتبط است و مورد مشورت قرار میگیرد. اما دورنمای تمدید تفاهمنامه فنی دوجانبه موقت با ایران دشوارتر شده است. گروسی درباره گفته برخی دیپلماتها در این خصوص که شورای حکام قطعنامهای علیه ایران صادر نخواهد کرد، اظهار داشت: وظیفه من این است که به شورای حکام گزارش کنم و دقیقاً بگویم چه اتفاقی در حال رخ دادن است. ما اطلاعات را در اختیار اعضای شورا قرار میدهیم و بعد آنها نتیجهگیری میکنند و تصمیم با آنهاست که قطعنامه بدهند یا مباحثه کنند و یا به هر روشی که مناسب میدانند رسیدگی کنند.
وی در پاسخ به سؤالی درباره نامه «علیاکبر صالحی» رئیس سازمان انرژی اتمی ایران به وی گفت: اهمیت این نامه به خودی خود مشخص است، او معاون رئیسجمهور ایران و رئیس سازمان انرژی اتمی این کشور است، پس بیش از این نمیتوانست معتبر و مهم باشد. ایران به ما نمیگوید که نمیخواهد همکاری یا گفتوگو کند و خیلی مهم است که دکتر صالحی این را تکرار میکند. از این مسئله استقبال میکنم، اما در عین حال، گفتوگو باید به نتیجه ختم شود. مشارکت باید پیش زمینه چیزی باشد و آن چیز شفافسازی درخصوص مسائلی است که ما روی میز قرار دادهایم. بنابراین امیدوارم این حسننیتها با ادله ثابت شود.
مدیرکل آژانس مدعی شد: نبود پیشرفت برای شفافسازی درخصوص سؤالات آژانس حول صحت و کامل بودن اعلامیههای پادمانی ایران، بر توانایی آژانس اتمی برای مطمئن شدن از ذات صلحآمیز برنامه هستهای ایران، تأثیر جدی میگذارد.
بهانهجویی آژانس
گروسی همچنین ادعا کرد جلسات گفتوگو با ایران احتمالا نتیجه مثبتی نداشته باشد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمیدر گزارش جدید فصلی خود درباره اجرای توافق هستهای ایران مدعی شده بود که این گفتوگوها نتیجهبخش نبوده و ایران از ارائه توضیحات لازم درباره ذرات اورانیوم کشفشده در چند سایت این کشور خودداری کرده است. این گزارش، روز ۳۱ مه (۱۰ خردادماه) در اختیار اعضای شورای حکام قرار گرفت.
ادعاها و بهانهجوییهای مدیرکل آژانس در حالی است که در 15 گزارش این سازمان بینالمللی درباره صنعت هستهای ایران، صلحآمیز بودن فعالیتهای ایران تایید شده است.
نتیجه اعتمادسازی یکطرفه
مهلت سه ماهه ایران به آژانس بینالمللی اتمی در اول خرداد به پایان رسید و این در حالی است که خواسته ایران محقق نشد و طرف مقابل نتوانست در این مدت به ادعای خود پاسخ دهد.
ایران در پی آن بود تا بازرسیهای در چارچوب پروتکل الحاقی را متوقف کند، اما آژانس انرژی اتمی درخواست کرد که اطلاعات مربوط به دوربینهای آژانس در داخل ایران بدون دسترسی بازرسان بینالمللی باقی بماند و اگر در این فرصت سه ماهه طرف مقابل تحریمها را لغو کرد و خواسته ایران را برآورده کرد بعد از سه ماه بتوانند از این دادهها استفاده کند. حال مهلت سه ماهه ایران به آژانس بینالمللی اتمی ۲۲ می یا اول خرداد به پایان رسیده و این در حالی است که تاکنون خواسته ایران محقق نشده و با روند فعلی مذاکرات بدون نتیجه مانده است.
علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی- 8 اسفند 99 - با اشاره به مهلت 3 ماهه ایران به آژانس انرژی اتمی گفته بود: «الان آژانس تا ۳ ماه حق دسترسی به دوربینهای نظارتی را ندارد و اگر تحریمها لغو نشود این اطلاعات پاک شده و میگوییم دوربینها را بردارند».
متأسفانه دولت علیرغم بیعملی طرف غربی، مهلت 3 ماهه را تمدید کرد و گستاخی اخیر مدیرکل آژانس نتیجه همین اعتمادسازیهای یکطرفه است.
دولت در 8 سال اخیر اقدامات خود را بهصورت نقد انجام داد و به انتظار وعده نسیه طرف غربی و آژانس نشست و این اقدامات یکطرفه چیزی جز افزایش تحریمها و گستاخی و طلبکاری آژانس را در پی نداشت.
آژانس، هم مستقل نیست،
هم عادل نیست
رهبر معظم انقلاب- 2 تیر 94 - فرمودند: «ما به آژانس بدبینیم؛ آژانس نشان داده که هم مستقل نیست، هم عادل نیست؛ مستقل نیست زیرا تحت تأثیر قدرتها است؛ عادل نیست چون بارها و بارها برخلاف عدالت حکم کرده و نظر داده است».
جی کارنی، سخنگوی وقت کاخ سفید در سال 91 با بیان اینکه آمریکا برنامه هستهای ایران را زیر نظر دارد، گفت: «بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی چشمهای ما هستند»؛ این صریحترین اظهارنظر مقامات آمریکایی درباره همکاریهای فراقانونی آژانس با آمریکا درخصوص برنامه هستهای ایران است.
متأسفانه دولت در اجرای 28 شرط ابلاغی در برجام دچار قصور و تقصیرهای فراوان شد. از سال 94 تاکنون دولتمردان و رسانههای زنجیرهای بارها بسته شدن پرونده PMD را بهعنوان یکی از دستاوردهای برجام معرفی کردهاند. این در حالی است که این پرونده هیچگاه بسته نشد.
با اینکه دولت روحانی در قلب راکتور اراک بتن ریخت و 97 درصد ذخایر اورانیوم غنیشده را از کشور خارج کرد و تعداد قابل توجهی سانتریفیوژ را از کار انداخت، آژانس و آمریکا و تروئیکای اروپا همچنان طلبکار هستند.
نتیجه سیاست به اصطلاح تنشزدایی با غرب، تکثیر بهانهها و استمرار آن تا زمان نامعلوم در آینده است. رویکردی خسارتبار که یکی از نتایج آن، شرطیسازی اقتصاد و به حاشیه رفتن مطالبات معیشتی مردم است.