دیوار برلین ذهن
کمیل خجسته
چرا نه شرقی نه غربی؟ متفقین با اشغال ایران در سال ۱۳۲۰ش، توانستند پل پیروزی جنگ جهانی دوم را به وجود آورند و از راه ایران وارد شوروی شوند و با ارتش آلمان درگیر شوند. این اتفاق موجب شد که آلمانها تا برلین عقبنشینی کنند.
عقبنشینی بیفایدهای که در نهایت موجب شد برلین به دست شوروی بیفتد و در پایان جنگ با یک دیوار به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم شود. شرق به شوروی رسید و غرب به آمریکا و دوستانش.
همین شرقی و غربی نماد تقسیم دنیا به دو بلوک شد که یا باید شرقی بودی و کمونیست و یا غربی و لیبرال و سیاستها و زندگیات تابع یکی از دو میشد. در مقابله با این تقسیم عالم، تلاشهایی شد که معروفترینش جنبش عدم تعهد بود. هرچند که در مقام عمل آنها هم تسلیم شرق یا غرب بودند تا اینکه در ایران انقلابی شکل گرفت که یکی از پایهایترین شعارهایش نه شرقی،
نه غربی بود.
۱۹۹۰م دیوار برلین فروریخت، شوروی فروپاشید و آرایش قدرت در دنیا تغییر کرد. آمریکاییها اسم این دوره را نظم نوین جهانی گذاشتند. آن شرقی از بین رفت و غربی ماند که میخواست همه در نظم و زیر دستور او قرار گیرند.
منطق انقلاب اسلامی چه میگوید؟
به فرمایش امیرالمومنین(ع) این انسانی که در مقابل توست، یا برادر دینی توست، یا شریک خلقتی توست و به هر حال، یک انسان است. در اسلام، به مسلمانان دستور داده شده است که حتی کسانی که از لحاظ دین و عقیده، برخلاف شما هستند، با آنها هم خوبی کنید.
این منطق میگوید با «آن کفاری که بر سر ایمان شما و دین شما با شما به جنگ برنخاستند به آنها نیکی هم بکنید و خدای متعال نیکوکاران را دوست میدارد.» پس منطق جمهوری اسلامی ایران تعامل با دنیاست برای حفظ و توسعه منافع ملیاش به جز دو استثنا. اسرائیل و آمریکا که همه تلاششان را میکنند تا ایران را تحریم کنند. داعش را به جانش بیندازند. اگر بتوانند عزیزترین فرزندان ملت را به قتل برسانند و...
منطق انقلابی بهدنبال توسعه روابطش با دنیاست. از شرق که چین است با فناوریهای خوب ارتباطاتی و... روسیه با امکانات پیشرفته که اتفاقا آنها هم بهدلیل داشتن منافع راهبردی مشترک بهدنبال ایجاد روابط راهبردی هستند تا پانزده همسایه چسبیده به مرزهای ایران با بازاری 600 میلیون نفری تا کشورهای اروپای دوم و آفریقایی و در نهایت آمریکای جنوبی که در اوج همین تحریمها نفتکشمان تا آنجا میرود و بار خالی میکند و پولش را میآورد.
دیوار برلین ذهن
دنیا بزرگ است. چندین نوع واحد پولی وجود دارد که میشود روابط تجاری را با ارز کشورهای دیگر و یا با استفاده از فناوری بلاکچین و ارز دیجیتال ایجاد کرد اما تجارت کشور اسیر تبادل با دلار شده است. دلاری که تحریم شده است را حاضر نیستند کنار بگذارند و حدود ۷ سال است که اقتصاد را معطل بفرمای همان ۴ کشور غربی کردهاند.
واقعیت این است که دیوار برلین فروریخته اما عدهای ذهنشان یا همچنان در دوقطبی جغرافیایی شرقی- غربی مانده است یا خود را در نظم نوین آمریکایی تعریف میکنند. چه اینها و چه آنها؛ برخلاف منطق انقلاب سیاستشان موجب میشود ایران نتواند با همسایگان و دوستانش و با آنانی که منافع مشترک دارد ارتباط برقرار کند و ایران را در انزوا قرار میدهند.