پرسش:
حضرت فاطمه(س) به عنوان مادر امامان معصوم(ع) از چه خصائص و آموزه‌هایی برخوردار هستند، لطفا اهم آنها را به نحو اجمال بیان کنید؟
پاسخ:
حضرت فاطمه(س) به عنوان مادر امامان معصوم(ع) از صد و سی خصیصه و آموزه‌ برخوردارند که برخی از آنها مربوط به قبل از ولادت، و بعضی دیگر از ولادت تا شهادت و در مرحله سوم بخشی از خصائص و آموزه‌ها مربوط به بعد از شهادت می‌باشد (خصائص فاطمیه،‌آیت‌الله کجوری مازندرانی، ص 3)
اینک به برخی از اهم آموزه‌های فاطمی ذیلا به نحو اجمال می‌پردازیم:
1- پشت سر امام باید حرکت کرد
«محمودابن لبید» می‌گوید: از فاطمه(س) درباره حق علی(ع) و کوتاه آمدن ایشان از آن حق سوال کردم. حضرت فرمود: ای ابا عمرو! رسول خدا(ص) فرمود: «مثل الامام مثل الکعبه، اذتوتی ولا تاتی» امام همچون کعبه است که باید به سویش حرکت کنند، نه اینکه او به جانب مردم رود. به خدا سوگند اگر می‌گذاشتند که حق بر مدار خود بچرند، و آن را برای اهلش باقی می‌نهادند، و از خاندان محمد(ص) پیروی می‌کردند، هیچ‌گاه دو نفر یافت نمی‌شدند که درباره خدای تعالی به اختلاف پردازند، و این روش از گذشتگان برای آیندگان به ارث می‌رسید و آیندگان آن را به میراث می‌بردند،‌ و قائم ما(عج) که نهمین فرزند حسین(ع) است قیام می‌کرد. (عوالم‌المعارف، ج 11، ص 228)
2- پاداش صبر در تعلیم
به نقل از امام علی(ع) روزی یکی از زنان مدینه خدمت حضرت زهرا(س) رسید و گفت: مادر پیری دارم که در مسائل نماز سوالاتی دارد، و مرا فرستاده تا شما پاسخ آنها را بفرمایید. فاطمه زهرا(س) فرمود: بپرس. زن تعدادی از سوالات را پرسید و پاسخ آنها را دریافت کرد. اما پس از ساعتی، با خجالت و شرمندگی دست نگه‌داشت و گفت: ای دخت رسول ‌خدا(ص) بیش از این نباید شما را زحمت دهم. فاطمه(س) فرمود: هر سوالی داری بپرس. بگو ببینم اگر کسی را اجیر کنند که باری سنگین را روی بام ببرد و در عوض به او صد هزار دینار دستمزد بدهند، آیا آن کار برای او سخت خواهد بود؟ زن گفت: نه،‌ حضرت فرمود: مرا به پاداش هر سوالی به اندازه بیش از فاصله زمین و آسمان،‌ جواهر و لولو می‌دهند. پس به جا است که این کار بر من سخت و مشکل نیاید.(مستدرک الوسائل، ج17،‌ص 318)
3- نگرانی از احوال قیامت
روزی رسول خدا(ص) دخترش فاطمه(س) را مضطرب و اندوهگین یافت. از او پرسید: علت حزن و اندوهت چیست؟ گفت: ای پدر! به یاد رستاخیز و ایستادن مردمان، لخت و عریان در پیشگاه خداوند در روز قیامت افتادم، وای از آن روز در برابر پروردگار(بحارالانوار، ج 8،‌ ص53)
4- تقدم همسایه و دیگران در دعا
امام حسن مجتبی(ع) مشاهده کرد که مادرش حضرت فاطمه(س) وقتی دعا می‌کند، یکسره همسایگان و مردان و زنان مسلمان را در نظر می‌آورد. سپس عرضه داشت: مادر جان! چرا برای خود دعا نمی‌کنی؟ حضرت فاطمه(س) فرمود:«الجارثم الدار» نخست همسایه آنگاه اهل خانه. (همان، ج43، ص 82)
5- شیعه واقعی عملی است نه لسانی
یکی از پیروان اهل بیت(ع) در شهر مدینه همسرش را خدمت حضرت زهرا(س) فرستاد تا بپرسد وی از شیعیان واقعی خاندان پیامبر(ص) به شمار می‌آیند یا نه؟ حضرت فرمود: اگر به آنچه امر می‌کنیم عمل کنید و از آنچه شما را از آن بر حذر می‌داریم، دوری نمایید، از شیعیان ما محسوب می‌شوید، در غیر این‌صورت نه! زن پاسخ حضرت فاطمه(س) را برای شوهرش نقل کرد و او از شنیدن آن به اضطراب و نگرانی افتاد و با توجه به ضعف‌ها و سستی‌های خود در امور دینی، گفت: وای بر من که همیشه در آتش جهنم خواهم بود. همسر مرد، نگرانی و بی‌قراری شوهرش را نزد حضرت فاطمه(س) بازگو کرد. حضرت در پاسخی دیگر چنین فرمود: به همسرت بگو! که چنین نیست که می‌پنداری، شیعیان ما از بهترین افراد اهل بهشتند و تمام دوستان ما و دوستان دوستان ما و دشمنان دشمنان ما همگی در بهشت جای دارند. آری اگر کسی به ظاهر و با زبان تسلیم ما اهل بیت(ع) شود ولی در عمل از اوامر ما سرپیچی نماید و نواهی را محترم نشمارد، از شیعیان واقعی ما نخواهد بود. (همان، ج55، ص 155)